voltaire là ai

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Bạn đang xem: voltaire là ai

Voltaire
Voltaire khi 24 tuổi tác bởi Catherine Lusurier vẽ
Sinh	François-Marie Arouet 21 mon 11 năm 1694 Paris, Pháp
Mất	30 mon 5 năm 1778 (83 tuổi) Paris, Pháp
Bút danh	Voltaire
Nghề nghiệp	nhà văn, triết nhân, thi đua sĩ, mái ấm biên soạn kịch
Quốc tịch	Pháp
Ảnh hưởng trọn bởi John Locke, Isaac Newton
Ảnh hưởng trọn tới Cách mạng Pháp, Victor Hugo, Frederick the Great, Nhóm lập quốc Hoa Kỳ, Marquis de Sade, Friedrich Nietzsche, Karl Marx, Juan José Castelli, Jean-Paul Sartre, A.J. Ayer

François-Marie Arouet (tiếng Pháp: [fʁɑ̃.swa ma mãnh.ʁi aʁ.wɛ]; 21 mon 11 năm 1694 – 30 mon 5 năm 1778), được nghe biết nhiều hơn thế nữa bên dưới cây bút danh Voltaire (;^[1] tiếng Pháp: [vɔl.tɛːʁ]; phiên âm giờ Việt: Vôn-te), là 1 mái ấm văn, sử gia và triết nhân Pháp thời Khai sáng sủa. Ông nổi trội về việc trào phúng và rắn rỏi công kích chính sách quân lính, Giáo hội Công giáo và Ki-tô giáo thưa công cộng, rưa rứa việc cổ súy tự tại tôn giáo, tự tại ngôn luận và việc tách giáo hội thoát ra khỏi giang san.

Voltaire là 1 cây ghi chép phong phú và đa dạng, với khá nhiều sáng sủa tác nằm trong đa số từng chuyên mục văn học tập kể từ kịch, thơ, tè thuyết, luận văn cho tới những dự án công trình sử học tập và khoa học tập. Ông vẫn ghi chép rộng lớn 2000 đầu sách rộng lớn nhỏ nằm trong đôi mươi.000 bức thư.^[2] Ông công khai minh bạch cỗ vũ những quyền tự tại dân sự tuy vậy chính sách phê duyệt thời cơ cực kỳ nóng bức. Là một tay luận chiến hóm hỉnh, ông thường được sử dụng những kiệt tác của tôi nhằm công kích sự nghiêm ngặt và giáo điều trong phòng nước và giáo hội Pháp thời ông sinh sống.

Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Voltaire sinh vào năm 1694 bên trên thủ đô Paris đi ra vô một mái ấm gia đình phụ thân là 1 quan lại chức thuế và u là quý tộc loại dõi. Ông được dạy dỗ vị những giáo sĩ loại Tên, được học tập giờ Hy Lạp và giờ La Tinh. Sau này ông còn thuần thục những giờ Anh, Ý và Tây Ban Nha^[3]. Ông ban sơ thực hiện thư ký rồi sau gửi hẳn quý phái nghiệp ghi chép. Ông hầu hết ghi chép văn thơ chỉ trích xã hội đương thời và vì vậy bị giày vò quý phái Anh Quốc, điểm ông Chịu đựng nhiều tác động và sau tía năm lên đường giày vò ông vẫn ghi chép Lettres philosophiques (Những lá thư triết học tập về nước Anh).

Về Pháp ông ở bên trên thành tháp Château de Cirey bên trên mạn biên cương thân ái vùng Champagne và Lorraine. Chính điểm phía trên ông chính thức mối quan hệ với Émile của Châtelet, bà xã của những người công ty thành tháp. Voltaire nằm trong bà nữ giới hầu tước đoạt này vẫn thuế luyện nhiều giấy tờ tư liệu và bên nhau phân tích bọn chúng lại bên nhau thực hiện thực nghiệm "khoa học tập tự động nhiên" ngay lập tức bên trên thành tháp. Mé cạnh si mê khoa học tập bất ngờ và là tín đồ vật của Newton ông cũng phân tích sử học tập và ghi chép Essay upon the Civil Wars in France (Luận văn về Nội chiến ở Pháp) vị giờ Anh. Ông cũng ghi chép về vua Louis XIV, mô tả về việc vững mạnh của nền quân sự chiến lược nước Pháp thời ấy.^[4] Với tiểu truyện vua Thụy Điển là Karl XII ông chính thức ý kiến phản đối tôn giáo của tôi. Tuyệt tác này bị nhà nước Pháp đáng ghét, bởi ông trầm trồ bất nhã khi mô tả về quân địch của vua Karl XII là August II, Tuyển hầu tước đoạt xứ Sachsen kiêm vua Ba Lan (một trong mỗi người con riêng biệt của vua August II là danh tướng tá Pháp Maurice de Saxe). Ông cực kỳ ngưỡng mộ Quốc vương vãi Karl XII, và tuyệt vời thâm thúy vô thắng lợi lẫy lừng của ông vua này trước Nga hoàng Pyotr Đại Đế vô trận Narva bên trên Estonia (1700).^[5] Ông nằm trong bà nữ giới hầu tước đoạt còn bên nhau phân tích triết học tập, nhất là siêu hình học tập. Ông nằm trong phân tích Kinh thánh và nhận định rằng cần thiết phân tích thánh địa thoát ra khỏi giang san. Lúc này, vua Friedrich Wilhelm I trị vì thế nước Phổ, và Hoàng hoàng thái tử nước ấy là Friedrich đã thử thân quen với nhân tài văn học tập Voltaire.^[6] Thái tử Friedrich cũng say mê say phát âm những kiệt tác của ông.^[7] Hai người phiên thứ nhất trao thay đổi thư kể từ vô năm 1736,^[8] Voltaire vẫn ghi chép thư ca tụng Thái tử Friedrich tiếp tục là 1 vị Quân vương vãi triết học tập thông minh.^[9]

Vào năm 1740, khi mới nhất 28 tuổi tác, Hoàng hoàng thái tử Friedrich lên nối ngôi, tức là vua Friedrich II Đại Đế của Vương quốc Phổ. Voltaire sở hữu ghi chép thơ ca tụng cuộc đăng quang quẻ của vị tân vương vãi thông minh.^[10] Tuy vị vua - triết nhân tổ chức những cách tân tiến thủ cỗ thứ nhất, những bằng hữu trong phòng vua như Voltaire đều sớm xem sét rằng mái ấm vua còn tồn tại côn trùng quan hoài không giống ngoài triết học tập. Nhà vua nhanh gọn xua quân tinh nhuệ nhất lấn chiếm tỉnh Silesia nhiều mạnh mẽ của Đế quốc Áo láng giềng, và giành thắng lợi.^[11] Từ năm 1741 cho tới năm 1745 sở hữu nhị trận đánh giành giật Silesia thứ nhất, và mái ấm vua vẫn trao thay đổi thư kể từ với Voltaire.^[12]

Sau khi Nữ Hầu tước đoạt Émile của Châtelet thất lạc, Voltaire quý phái Phổ công cộng sinh sống với mái ấm vua Friedrich II Đại đế^[13] - hay còn gọi là Friedrich Độc đáo.^[14] Nay, vô thư gửi cho chính mình hữu của ông bên trên đế đô Paris, Voltaire mô tả TP.HCM Potsdam là miền cực kỳ lạc của triết học tập, và ca tụng vị vua vĩ đại.^[15] Tại Hoàng cung lúc đó sở hữu một "căn chống Voltaire".^[16] Mặc mặc dù cuộc sống thường ngày vương vãi fake tuy nhiên ông vẫn lưu giữ thói chỉ trích của tôi và với kiệt tác Diatribe du docteur Akakia (Chỉ trích Tiến sĩ Akkakia; thương hiệu không hề thiếu Histoire du Docteur Akakia et du Natif de St Malo) tuy nhiên ông phê phán vị Viện trưởng Viện Hàn lâm Berlin là Maupertius, Voltaire vẫn khiến cho vua Friedrich II Đại Đế nổi nóng. Ông trở lại Pháp tuy nhiên vua Louis XV của Pháp cấm ông quay trở lại thủ đô Paris nên ông tảo quý phái Genève. Tuy ban sơ được nghênh tiếp tuy nhiên ông lại ghi chép luận văn chỉ trích triết học tập của Gottfried Leibniz qua chuyện kiệt tác Candide, ou l'Optimisme (Ngay trực tiếp, hoặc lạc quan; 1759) và ông lại tách TP.HCM.

Sau bất hòa vô năm 1753, mái ấm vua Friedrich II Đại Đế bởi ngưỡng mộ nhân tài của ông nên vẫn trao thay đổi thư kể từ với ông, lập lại tình chúng ta.^[17] Vào năm 1756, cuộc Chiến giành giật Bảy năm nở rộ, quân Phổ bị quân Áo đập tan tác vô trận Kolín (1757). Nhưng mái ấm vua nước Phổ sẵn sàng thà bị tiêu diệt còn rộng lớn nhượng tỉnh Silesia mang đến giặc, và Voltaire nhận định rằng, năm xưa, một tiên vương vãi của Vương triều Brandenburg - Phổ từng bị thất lạc khu đất đai thu được, vẫn lưu giữ mãi vinh diệu rộng lớn lao, và ni, mái ấm vua vẫn luôn luôn trực tiếp rất có thể "đóng một tầm quan trọng rộng lớn lao ở châu Âu". Nhà vua cực kỳ quí điều khuyên răn này của ông.^[18] Vào năm 1758, ông cũng trao thay đổi thư kể từ với mái ấm vua, nhằm mò mẫm hiểu những đức tính cao đẹp nhất trong phòng vua.^[19] Tương tự động vô năm 1760, mái ấm vua nước Phổ gửi thư mang đến ông.^[20] Đến năm 1762, ở đầu cuối thì mái ấm vua vẫn đại huỷ quân Áo vô trận tấn công bên trên Freiberg và thỏa thuận Hiệp ấn định Hubertusburg vô năm 1763, lưu giữ vững vàng được toàn cỗ quốc gia Phổ.^[16][21] Dù sở hữu vài ba vụ phân tách rẽ chan chứa tăm tiếng, tình chúng ta thân ái nhị vĩ nhân này vẫn được lưu giữ vững vàng cho tới khi Voltaire tắt thở vô năm 1778.^[20] Mở đầu kể từ những năm 1730, tình bạn tri kỷ thiết của mình, với hàng loạt thư kể từ được trao thay đổi thân ái nhị mặt mũi, kéo dãn dài cho tới rộng lớn 40 năm trời.^[22] Đây là 1 tình chúng ta phổ biến thân ái vị vua nước Phổ và một trong mỗi ngôi sao sáng sáng sủa chói nhất của trào lưu Khai sáng sủa trong vô số năm.^[23]

Xem thêm: em út vàng của kpop là ai

Sinh thời, Voltaire không chỉ sở hữu tình chúng ta với Quốc vương vãi Friedrich II Đại Đế nước Phổ,^[24] tuy nhiên cũng trao thay đổi thư kể từ với Nữ hoàng nước Nga là Ekaterina II Đại Đế. Nữ hoàng trầm trồ nhân tài văn học tập và tầm coi xa xôi coi rộng lớn của ông, và ông cũng gọi Nữ hoàng là "Nữ vương vãi Semiramis của phương Bắc" (Semiramis là 1 vị Nữ vương vãi lịch sử một thời của xứ Assyria xưa). Tuy nhiên, ông ko hề thưa thế trong mỗi lá thư gửi mang đến Nữ hoàng Ekaterina II Đại Đế, vì thế ông sở hữu ghi chép vở thảm kịch "Sémiramis" kể về một vị Nữ vương vãi giết thịt ông xã cướp ngôi.^[25] Trong khi Nữ hoàng nước Nga vẫn soán ngôi của ông xã của Nga hoàng Pyotr III vô năm 1762. Ông còn cỗ vũ Nữ hoàng tấn công xua người Thổ Nhĩ Kỳ cường bạo thoát ra khỏi châu Âu và phân tách tách Ba Lan vô những năm 1770.^[26] Có phiên ông còn gọi Nữ hoàng là Tomyris, bám theo thương hiệu một vị Nữ vương vãi xứ Scythia vẫn quấy tan tác đại quân Ba Tư của ngọc hoàng Cyrus Đại Đế.^[27] Ông cũng trao thay đổi thư kể từ với mái ấm nước ngoài phó người Anh là William Hamilton vô năm 1773.^[28]

Vắn tắt về tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]

Voltaire nhằm lại một di tích những kiệt tác hoành tráng bao hàm tè thuyết, kịch, thơ, luận văn và những dự án công trình phân tích khoa học tập và sử học tập. Ông còn ghi chép nhiều sách, thật nhiều tờ rơi và bên trên 20000 thư kể từ trao thay đổi. Trong bạn dạng hero ca "Henriade" của ông, Voltaire ca tụng những đức chừng của một vị Quân vương vãi thông minh, như sinh sống giản dị, chăm sóc cải tiến và phát triển tài chính hoặc bảo trợ khoa học tập và thẩm mỹ và nghệ thuật. Vua Phổ Friedrich II Đại Đế vẫn nhiệt huyết làm theo những điều dạy dỗ này.^[29] Trong bạn dạng hero ca này, ông ca tụng công đức của vua Henri IV năm xưa.^[30]

Tôn giáo[sửa | sửa mã nguồn]

Qua những kiệt tác Voltaire thể hiện tại ý kiến rằng ko cần thiết đức tin cẩn nhằm tin cẩn vô Chúa. Ông tin cẩn vô Chúa tuy nhiên là niềm tin cẩn lý tính. Ông cũng phản đối đạo Ki-tô khốc liệt tuy nhiên ko nhất quán. Một mặt mũi ông nhận định rằng Giê-su ko tồn bên trên và những sách Phúc âm là nguỵ tạo ra chứa chấp chan chứa xích míc tuy nhiên mặt mũi không giống ông lại nhận định rằng cũng chủ yếu công đồng này đã gìn không thay đổi bạn dạng tuy nhiên bất biến gì nhằm phân tích và lý giải mang đến những xích míc trong số sách Phúc âm. Ông cũng viét nhiều về những chủng thổ dân không giống nhau và sở hữu ý kiến bài bác Do thái.

Triết học[sửa | sửa mã nguồn]

Tác phẩm lớn số 1 của ông nhằm lại là Dictionnaire philosophique (Từ điển Triết học) tập trung nhiều nội dung bài viết riêng biệt của ông và những bài bác ông ghi chép vô Encyclopédie (Bách khoa thư) của Diderot. Trong số đó ông phản bác bỏ thiết chế chủ yếu trị đương thời của Pháp, thánh địa Công giáo, Kinh Thánh và thể hiện tại lối hành văn, tính cơ hội riêng biệt của tôi, Voltaire. Qua cơ ông nhấn mạnh vấn đề tầm quan trọng của tôn giáo hoàn hảo là dạy dỗ đạo đức nghề nghiệp chứ không cần cần giáo điều.

Ông đồng ý với vấn đề của Isaac Newton và John Locke.^[31] Ông cũng phản bác bỏ chính sách nằm trong địa của Pháp ở Bắc Mỹ.

Ảnh hưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà văn Voltaire coi giai cấp cho tư sản Pháp vượt lên nhỏ nhỏ bé và yếu đuối ớt, giai cấp cho quý tộc thì tham lam nhũng và ăn bám, còn người dân thông thường thì ngu dốt nát nhừ và mê tín dị đoan, và thánh địa thì canh ty thêm vào cho những mái ấm cách mệnh vị thuế thập phân. Do ông coi phần rộng lớn trái đất là những kẻ xỏ lá fake và ngu ngu dốt, ông bỉ bác bỏ xuất xứ của trái đất, không giống với mái ấm văn Rousseau mong ước đem trái đất quay trở lại với bất ngờ.^[32]

Voltaire cũng ko tin cẩn tưởng ở chính sách dân công ty tuy nhiên ông coi là chỉ tuyên truyền những tôn sùng của quần bọn chúng. Theo ông chỉ tin cẩn những vị vua bám theo công ty nghĩa Khai sáng sủa thường xuyên chế với việc tương hỗ của những mái ấm triết học tập như ông mới nhất rất có thể dẫn cho tới sự thay cho thay đổi vì thế chỉ với những đo lường và tính toán quyền lợi hợp lí trong phòng vua mới nhất mang đến quyền hạn và phát đạt mang đến quốc gia và thần dân. Trong thư gửi Nữ hoàng Ekaterina II Đại Đế nước Nga và vua Friedrich II Đại Đế nước Phổ ông nhấn mạnh vấn đề cho tới tầm quan trọng của quân group và dùng vũ lực nhằm "mang lại trật tự" như ông ghi chép cỗ vũ việc phân tách tách Vương quốc Ba Lan và Đại Công quốc Litva. không chỉ thế, ông cũng lôi kéo vua Friedrich II Đại Đế phân phát binh tấn công người Thổ Nhĩ Kỳ bạo ngược, tuy nhiên vua kể từ chối. Số là vua vẫn cần hứng Chịu đựng cuộc Chiến giành giật Bảy năm thảm khốc, ni cuộc chiến tranh kết đốc, vua gửi thư mang đến Voltaire:^[33]

Và khi Voltaire ca tụng vua Karl XII "lên cho tới mây xanh" mặc dù ông "chẳng biết tí tẹo gì" về quân sự chiến lược, vua Friedrich II Đại Đế cũng thể hiện tại thưởng thức của tôi sau cuộc chiến tranh qua chuyện việc ko ngưỡng mộ vua Karl XII mang đến lắm.^[34] Nhưng Voltaire cũng phản đối việc dùng vũ lực nhằm giải quyết và xử lý những yếu tố giành giật chấp như vô Dictionnaire philosophique ông coi cuộc chiến tranh là "cỗ máy địa ngục" và người tiêu dùng bọn chúng là "những kẻ giết thịt người ngu ngốc". Voltaire còn được ghi nhớ cho tới như 1 người tranh tài mang đến quyền tự tại cá thể, tự tại tôn giáo vô cơ sở hữu quyền được xét xử vô tư và vạch rõ ràng sự fake xảo trá và ko vô tư của chính sách tía phong cách.

Voltaire sinh sống nhị mươi năm cuối đời ở Ferney và thất lạc ở Paris. Một số tư liệu biên chép lại, trong mỗi khoảng thời gian rất ngắn cuối đời Voltaire vẫn phân phát đi ra những giờ thét kinh sợ tuy nhiên không có ai nắm chắc. Theo điều kể lại của những người canh ty việc vô mái ấm ông thì Voltaire vẫn bắt gặp những hình hình họa rùng rợn. Những điều thưa ở đầu cuối của ông là: "Vì Thiên Chúa, van nài làm cho tôi bị tiêu diệt vào phía trong bình yên lặng."^[35] Nay Ferney được đặt điều bám theo thương hiệu ông là Ferney-Voltaire. Lâu đài ông ở giờ là kho lưu trữ bảo tàng L'Auberge de l'Europe còn toàn cỗ tủ sách của ông vẫn được không thay đổi bên trên kho lưu trữ bảo tàng vương quốc Nga bên trên Sankt-Peterburg. Đại thi đua hào người Đức là Johann Wolfgang von Goethe vẫn gọi ông là "nhà văn đảm bảo chất lượng nhất từng thời đại".^[36] không chỉ thế, ông cũng rất được Review là 1 trong mỗi nhân tài sử học tập lỗi lạc nhất.^[31]

Xem thêm: nguyên thủ quốc gia việt nam 2022 là ai

Câu thưa và trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

• "Jamais vingt volumes in-folio ne feront de révolution; ce sont les petits livres portatifs à trente sous qui sont à craindre. Si l'Évangile avait coûté douze cents sesterces, jamais la religion chrétienne ne se serait établie." (Lettre à d'Alembert, 5 tháng bốn năm 1766)

  "Hai mươi luyện sách khổ sở rộng lớn ko lúc nào thực hiện nổi một cuộc cơ hội mạng; chủ yếu những cuốn sách nhỏ giá bán tía mươi xu mới nhất thực sự kinh sợ. Nếu Sách Phúc Âm có mức giá là 1 ngàn nhị trăm sestertius (tiền La Mã) thì Kitô giáo có lẽ rằng sẽ không còn lúc nào cải tiến và phát triển như thời nay."

• "La nôtre [religion] est sans contredit la plus ridicule, la plus absurde, et la plus sanguinaire qui ait jamais infecté le monde."^[37] (Thư gửi Friedrich II của Phổ, ngày 5 mon một năm 1767)

  " [Tôn giáo] của tất cả chúng ta [Kitô giáo] là tôn giáo lố lỉnh nhất, vô lý nhất và đẫm huyết nhất thực hiện nhiễm độc toàn cầu."

• "Dans les commencements de la fondation des Quinze-Vingts......aux sourds de juger de la musique." (Petite digression)

  "Khi mới nhất xây dựng khám đa khoa Quinze-Vingts......những kẻ nặng tai bình phẩm về music."

• "Il vaut mieux hasarder de sauver un coupable plutôt que de condamner un innocent." (Zadig)

  "Thà nguy hiểm cứu giúp vớt một kẻ tội phạm còn rộng lớn lên án một người không có tội."

• "Que répondre à un homme qui vous dit qu'il aime mieux obéir à Dieu qu'aux hommes et qui, en conséquence, est sûr de mériter le ciel en vous égorgeant?" (Dictionnaire philosophique, mục kể từ "Fanatisme")

  "Trả điều thế này so với một người thưa với chúng ta rằng anh tao tuân phục Chúa rộng lớn là với những người không giống và nhận định rằng anh tao chắc chắn rằng sẽ tiến hành lên thiên đường khi tách cổ bạn?"

• "Je commence mon nom, vous finissez le vôtre." (Voltaire s'adressant au chevalier de Rohan)

  "Tôi chính thức vị thương hiệu của tôi, ngài kết đốc vị thương hiệu của ngài."

• "Le fanatique aveugle, et le chrétien sincère
  Ont porté trop souvent le même caractère;
  Ils ont même courage, ils ont mêmes désirs.
  Le crime a ses héros, l'erreur a ses martyrs.
  Du vrai zèle et du faux vains juges que nous sommes!
  Souvent les scélérats ressemblent aux grands hommes."
  (La Henriade, chương 5, trang 169-202)

  "Kẻ cuồng tín quáng gà quáng, nằm trong tín đồ vật Cơ Đốc trở thành thật
  Đều đem tính chất cách;
  Họ đều mạnh mẽ, đều sở hữu nằm trong thèm muốn.
  Tội ác sở hữu hero của chính nó, sai lầm không mong muốn sở hữu tử sĩ của chính nó.
  Lòng nhiệt độ trở thành và tuyệt vọng là tất cả những gì tất cả chúng ta có!
  Thường những kẻ côn đồ vật tương tự những vĩ nhân."

• "Nous laisserons ce monde-ci aussi sot et aussi méchant que nous l'avons trouvé en nó arrivant." (được trích vị Schopenhauer)

  "Chúng tao tiếp tục nhằm lại một toàn cầu rồ dại và gian ác như khi tất cả chúng ta được biết khi lao vào trước cơ."

• "Quelques arpents de neige": ainsi Voltaire désigna-t-il les terres françaises du Canada donnant des arguments à ceux qui préféraient que la France les cède à l'Angleterre. Rappelons qu'à l'époque toute la Louisiane - bien plus grande que l'actuel État de Louisiane - était française et dotée d'un climat bien plus clément.

  "Một vài ba kiểu khu đất phủ băng tuyết": này là cơ hội tuy nhiên Voltaire gọi những vùng khu đất Canada nằm trong Pháp khi ông thể hiện lập luận so với những người dân ham muốn nước Pháp nhượng lại mang đến Đế quốc Anh. Lưu ý là vô thời gian đó, toàn cỗ vùng khu đất Louisiana - rộng lớn bao la bang Louisiana thời điểm hiện tại - là còn nằm trong Pháp và sở hữu nhiệt độ ôn hoà rộng lớn.

• "Les beaux esprits se rencontrent."

  "Những tư tưởng rộng lớn thông thường gặp gỡ nhau."

• "Un dictionnaire sans citations est un squelette."

  "Một tự vị không tồn tại những câu trích dẫn chỉ là 1 sườn xương."

• "L'écriture est la peinture de la voix."

  "Viết lách đó là hội họa của phân phát ngôn."

• "On peut juger du caractère des hommes par leurs entreprises."

  "Có thể Review tính cơ hội của nam nhi trải qua sự nguy hiểm lao vào của mình.

• "Si Dieu n'existait pas, il faudrait l'inventer."

  "Nếu Chúa ko tồn bên trên thì rất cần được phát minh sáng tạo đi ra ông tao."

• "Soyez des immeubles effondrés de mensonges."

  "Hãy đập tan toà nhà đất của sự gian dối."

• "Providence has given us hope and sleep as a compensation for many cares of life."

  "Thượng đế ban mang đến tất cả chúng ta kỳ vọng và giấc mộng nhằm đền rồng bù mang đến những nỗi lo ngại của cuộc sống.

• "He who thinks himself wise; Oh Heavens! Is a great fool."

  "Kẻ này nghĩ về bản thân là khéo léo thì, trời hỡi! Hắn là 1 thương hiệu đại ngốc."

Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]

Triết học[sửa | sửa mã nguồn]

• Những lá thư triết học (London, 1733) (French version entitled Lettres philosophiques sur les Anglais, Rouen, 1734), revised as Letters on the English (circa 1778)
• Le Mondain (1736)
• Luận bàn về con cái người (1738)
• Zadig hoặc số phận (1747)
• Micromégas (1752)
• Trẻ không cha mẹ của nước Trung Hoa (1755).
• Candide hoặc công ty nghĩa lạc quan (1759)
• Khảo sát về việc dung thứ (1763)
• Ce qui plaît aux dames (1764)
• Từ điển Triết học (1764)
• L'Ingénu (1767)
• Công chúa của trở thành Babylone (1768)
• Bức thư mang đến người sáng tác của cuốn sách của tía kẻ lường gạt (1770)

Kịch[sửa | sửa mã nguồn]

Voltaire ghi chép khoảng tầm 50-60 vở kịch, vô cơ sở hữu một trong những không được xuất bạn dạng. Trong số cơ có:

• Œdipe (1718)
• Mariamne (1724)
• Zaïre (1732)
• Eriphile (1732)
• Irène
• Socrates
• Mahomet
• Mérope
• Nanine
• The Orphan of China (1755)^[38][39]

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

• History of Charles XII, King of Sweden (1731)
• The Age of Louis XIV (Thời đại của vua Louis XIV, 1751)
• The Age of Louis XV (Thời đại của vua Louis XV, 1746–1752)
• Biên Niên Sử của Đế quốc – kể từ Hoàng Đế Charlemagne cho tới Vua Henry VII, Vol. I (1754)
• Biên Niên Sử của Đế quốc - kể từ Louis của Bavaria cho tới Ferdinand II Vol. II (1754)
• Essay on the Manners of Nations (or 'Universal History') (1756)
• Lịch sử của Đế quốc Nga bên dưới thời Đại Đế Peter (Vol. I 1759; Vol. II 1763)
• History of the Parliament of Paris (1769)^[40]

Niên biểu[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons đạt thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Voltaire.

• App, Urs. The Birth of Orientalism. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2010 (hardcover, ISBN 978-0-8122-4261-4); contains a 60-page chapter (pp. 15–76) on Voltaire as a pioneer of Indomania and his use of fake Indian texts in anti-Christian propaganda.
• Besterman, Theodore, Voltaire, (1969).
• Brumfitt, J. H. Voltaire: Historian (1958) online edition
• Davidson, Ian, Voltaire. A Life, London, Profile Books, 2010. ISBN 978-1-60598-287-8
• Durant, Will, The Story of Civilization. Vol. IX: The Age of Voltaire. New York: Simon and Schuster, 1965.
• Gay, Peter, Voltaire's Politics, The Poet as Realist, Yale University, 1988.
• Hadidi, Djavâd, Voltaire et l'Islam, Publications Orientalistes de France, 1974. ISBN 978-2-84161-510-0
• Knapp, Bettina L. Voltaire Revisited (2000)
• Mason, Haydn, Voltaire, A Biography (1981) ISBN 978-0-8018-2611-5
• McElroy, Wendy (2008). “Voltaire (1694–1778)”. Trong Hamowy, Ronald (biên tập). The Encyclopedia of Libertarianism. Thousand Oaks, CA: SAGE; Cato Institute. tr. 521–2. ISBN 978-1-4129-6580-4. LCCN 2008009151. OCLC 750831024.
• Muller, Jerry Z., 2002. The Mind and the Market: Capitalism in Western Thought. Anchor Books. 978-0385721660
• Pearson, Roger, 2005. Voltaire Almighty: a life in pursuit of freedom. Bloomsbury. ISBN 978-1-58234-630-4. pp. 447
• Quinones, Ricardo J. Erasmus and Voltaire: Why They Still Matter (University of Toronto Press; 2010) 240 pages; Draws parallels between the two thinkers as voices of moderation with relevance today.
• Schwarzbach, Bertram Eugene, Voltaire's Old Testament Criticism, Librairie Droz, Geneva, 1971.
• Torrey, Norman L., The Spirit of Voltaire, Columbia University Press, 1938.
• Vernon, Thomas S. (1989). “Chapter V: Voltaire”. Great Infidels. M & M Pr. ISBN 0-943099-05-6. Bản gốc tàng trữ ngày 8 mon hai năm 2001. Truy cập ngày 23 mon 3 năm 2016.
• Wade, Ira O. (1967). Studies on Voltaire. New York: Russell & Russell.
• Wright, Charles Henry Conrad, A History of French Literature, Oxford University Press, 1912.
• "The Cambridge Companion to lớn Voltaire", ed by Nicholas Cronk, 2009.
• Daniel S. Burt, The biography book: a reader's guide to lớn nonfiction, fictional, and film biographies of more than thở 500 of the most fascinating individuals of all time, Greenwood Publishing Group, 2001. ISBN 1-57356-256-4.
• Gerhard Ritter, Peter Paret, Frederick the Great: a historical profile, University of California Press, 1968.
• Heinrich Von Treitschke, George Haven Putnam, Douglas Sladen, Confessions of Frederick the Great and the Life of Frederick the Great, The Minerva Group, Inc., 2001. ISBN 0-89875-536-0.
• Trevor Nevitt Dupuy, The military life of Frederick the Great of Prussia, F. Watts, 1969.
• Christopher Duffy, Frederick the Great: A Military Life, Routledge, 1988. ISBN 0-415-00276-1.
• Christopher M. Clark, Iron kingdom: the rise and downfall of Prussia, 1600-1947, Harvard University Press, 2006. ISBN 0-674-02385-4.
• Baron Thomas Babington Macaulay Macaulay, Life of Frederick the Great. Delisser & Procter, 1859.
• James Freeman Clarke, Nineteenth century questions, Ayer Publishing, 1897. ISBN 0-8369-2539-4.
• Wayne Andrews, Voltaire, New Directions Publishing, 1981. ISBN 0-8112-0802-8.
• Armstrong Starkey, War in the Age of Enlightenment, 1700-1789, Greenwood Publishing Group, 2003. ISBN 0-275-97240-2.
• Jay Luvaas, Frederick the Great on the Art of War, Da Capo Press, 1999. ISBN 0-306-80908-7.
• American Society of the French Legion of Honor, The American Society Legion of Honor magazine, Tập 13-14, American Society of the French Legion of Honor., 1942.
• Alexander J. Nemeth, Voltaire's tormented soul: a psychobiographic inquiry, Associated University Presse, 2008. ISBN 0-934223-92-0.
• Henri Troyat, Catherine the Great, Berkley Books, 1989. ISBN 0-425-07981-3.
• Christopher Thacker, Voltaire, Taylor & Francis, 1971. ISBN 0-7100-7020-9.
• Sara J. Schechner, Sara Schechner Genuth, Comets, Popular Culture, and the Birth of Modern Cosmology, Princeton University Press, 1999. ISBN 0-691-00925-2.
• Lê Hải, Voltaire và suy nghĩ lý tính Blog Sổ tay phân tích 2011.

Tiếng Pháp[sửa | sửa mã nguồn]

• René Pomeau, La Religion de Voltaire, Librairie Nizet, Paris, 1974.
• Valérie Crugten-André, La vie de Voltaire [1]
• Morley, J., The Works of Voltaire, A Contemporary Version, (21 vol 1901), online edition Lưu trữ 2011-07-27 bên trên Wayback Machine