vị vua cuối cùng của nhà lý là ai

Lý Chiêu Hoàng (chữ Hán: 李昭皇; 1218 - 1278), Chiêu Hoàng Đế (昭皇帝) hoặc Chiêu Thánh Hoàng Hậu (昭聖皇后) là Nữ Hoàng của đế quốc Đại Việt, cũng chính là Hoàng Đế ở đầu cuối của triều đại mái ấm Lý, trị vì như thế từ thời điểm năm 1224 cho tới năm 1225. Bà là Nữ Hoàng có một không hai nhập lịch sử vẻ vang VN, tuy nhiên ko nên là vị vua phái nữ trước tiên, vị nữ giới quân công ty trước tiên là Nữ Vương Trưng Trắc.^{[1][chú quí 1]} Bà được chủ yếu vua thân phụ Lý Huệ Tông đi ra chỉ truyền ngôi, mặc dù bên phía trong với kỹ năng vì thế sự sắp xếp của Điện Tiền Chỉ Huy Sứ -Trần Thủ Độ, người đang được tóm quyền lực tối cao nhập triều, đôi khi cũng chính là cậu của bà.

Năm 1225, Chiêu Hoàng được Trần Thủ Độ bố trí nhường nhịn ngôi mang đến Trần Cảnh (Trần Thái Tông), triều đại mái ấm Lý thống trị Đại Việt rộng lớn 200 năm vẫn đầu tiên kết đôn đốc. Sau Lúc nhượng vị, Chiêu Hoàng phát triển thành nương nương của Thái Tông cho tới Lúc bị phế truất truất nhập năm 1237 vì như thế ko sinh được con cái nối dõi. Thuận Thiên Công Chúa, người kế tiếp vị ngôi nương nương tiếp sau đó, đó là chị ruột của bà. Sau năm 1258, ở tuổi hạc 40, bà tái ngắt giá bán lấy Lê Phụ Trần, một viên tướng tá với công tương hỗ Trần Thái Tông không bị truy kích nhập lượt quân Nguyên nhập cướp. Hai người sinh sống cùng nhau rộng lớn hai mươi năm và sinh được một trai là Thượng Vị Hầu-Lê Tông và 1 gái là Ứng Thụy Công Chúa-Lê Ngọc Khuê. Bà chết thật ngay lập tức sau Thái Tông khoảng tầm một năm.

Cuộc đời của bà giàn giụa phức tạp và thảm kịch, Lúc phát triển thành một anh hùng cốt lõi nhập cuộc lay động triều đại giàn giụa kịch tính thân ái mái ấm Trần và mái ấm Lý. Vốn dĩ là công chúa, sau phát triển thành nữ giới nhà vua, rồi lại phát triển thành nương nương và bị giáng làm thuê chúa, cuộc sống của Lý Chiêu Hoàng khiến cho hậu thế nhận xét là một trong quy trình giàn giụa phức tạp, cũng phát triển thành mối cung cấp hứng thú của thật nhiều kiệt tác thi đua, ca, nhạc, họa và năng lượng điện hình họa.

Thân thế[sửa | sửa mã nguồn]

Lý Chiêu Hoàng ban sơ mang tên là Lý Phật Kim (李佛金), sau thay đổi theo dõi thương hiệu húy là Lý Thiên Hinh (李天馨), là đàn bà loại nhị của Lý Huệ Tông-Lý Hạo Sảm - vị vua loại 8 của triều đại mái ấm Lý. Mẹ của bà là Linh Từ Quốc Mẫu-Trần Thị, thông thường bị dã sử và người tiến bộ gọi là "Trần Thị Dung", đàn bà của Trần Lý, sau phát triển thành nương nương của Huệ Tông. Không rõ rệt Lý Thiên Hinh sinh ngày từng nào, chỉ biết bà được sinh vào mức mon 9 (ÂL), năm Mậu Dần (1218), tức năm loại 8 niên hiệu Kiến Gia, điểm bà được sinh đi ra có lẽ rằng là bên trên kinh thành Thăng Long. Tước hiệu ban sơ là Chiêu Thánh Công Chúa (昭聖公主).

Trên bà với cùng 1 chị gái là Thuận Thiên Công Chúa, sau được gả mang đến Khâm Minh Đại Vương-Trần Liễu - nam nhi trưởng của Trần Thừa và là anh trưởng của Trần Thái Tông-Trần Cảnh. Vào thời gian bà được sinh đi ra, Lý Huệ Tông vẫn sớm trừng trị căn bệnh điên, triều đình trọn vẹn rớt vào tay bọn họ Trần tuy nhiên đại biểu là Trần Tự Khánh - khi đó đang được lưu giữ chuyên dụng cho Thái Úy, quyền phụ chủ yếu. Trần Tự Khánh là anh loại của Trần Thị Dung, tức là chưng ruột của Chiêu Thánh^[2]. Một người chưng không giống của Chiêu Thánh là Trần Thừa, lưu giữ chức "Nội Thị Phán Thủ" (内侍判首) - quản lý những quan tiền nội thị đáp ứng ngay gần mang đến Lý Huệ Tông^{[3][chú quí 2]}.

Năm Nhâm Ngọ, tức năm Kiến Gia loại 12 (1222), Huệ Tông đem những lộ nội địa đều phân tách mang đến nhị nàng công chúa đàn bà của tớ (triều Lý với tổng 24 lộ), lấy những hoành nô nằm trong lệ và quân nhân bạn dạng lộ, phân tách nhau thực hiện giáp^[4]. Sau Lúc Trần Tự Khánh chết thật, Trần Thừa được sử dụng tiếp thực hiện Thái Úy Phụ Chính, nhập triều ko xưng thương hiệu, một người cậu không giống của Chiêu Thánh là Trần Thủ Độ lại được Huệ Tông kí thác mang đến sở hữu chức Điện Tiền Chỉ Huy Sứ (殿前指揮使), vận hành những tổ chức cơ cấu quân sự chiến lược cốt lõi của hoàng cung.

Hoàng đế cuối cùng[sửa | sửa mã nguồn]

Được nhường nhịn ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Giáp Thân, Kiến Gia năm loại 14 (1224), mon 10, Lý Huệ Tông đi ra chỉ lập Chiêu Thánh thực hiện Hoàng Thái Tử (皇太子) rồi truyền ngôi^{[chú quí 3]}, thay đổi niên hiệu là Thiên Chương Hữu Đạo (天彰有道), tôn hiệu là Chiêu Hoàng (昭皇). Lý Huệ Tông xuống tóc ở miếu Chân Giáo nhập đại nội^{[5][chú quí 4]}.

Năm Ất Dậu, Thiên Chương Hữu Đạo năm thứ hai (1225), bọn họ Trần vì thế tóm quyền bính, thứu tự được ban chức tước đoạt cần thiết mang đến con em của mình nhập bọn họ, đáng chú ý nhất là thật nhiều con cái con cháu bọn họ Trần được tuyển chọn nhập cung nhằm sung nhập những chuyên dụng cho hầu nhập đại nội, thân thiện với Chiêu Hoàng, gồm những: "Lục Hỏa Thị Cung Ngoại" (六火侍宫外), "Chi Hầu" (祗侯) và "Nội Nhân Thị Nội" (内人侍内), thông thường thay cho nhau trực chầu hầu^{[6][chú quí 5]}. Lúc này, chuyên dụng cho của Trần Thủ Độ vẫn khái quát cho tới nỗi "coi lưu giữ từng việc quân sự chiến lược nhập ngoài trở thành thị", trong những con em của mình nhập cung hầu Chiêu Hoàng thì với Trần Bất Cập là con cháu gọi Trần Thủ Độ vì thế chú - được phong "Cận Thị Thự Lục Cục Chi hậu" (近侍署六局祗候), ngoại giả còn tồn tại Trần Thiêm thực hiện "Chi Ứng Cục" (祗應局) và Trần Cảnh thực hiện "Chánh Thủ" (政首)^{[chú quí 6]}. Chánh Thủ-Trần Cảnh, là nam nhi thứ hai của quan tiền Thái Úy-Trần Thừa, mới nhất 8 tuổi hạc được tiến hành hầu ngay gần Chiêu Hoàng, ban sơ đơn giản ở phía bên ngoài năng lượng điện, tiếp sau đó phụ trách móc fake nước rửa ráy mang đến Chiêu Hoàng nên nhập hầu bên phía trong. Trần Cảnh nằm trong ngay gần tuổi hạc với Chiêu Hoàng, được Chiêu Hoàng thân thiện, yêu thương mến, hoặc trêu đùa. Trần Thủ Độ lấy thời gian cơ hình thành cuộc hôn nhân gia đình thân ái Chiêu Hoàng và Trần Cảnh rồi gửi kí thác triều chánh bằng phương pháp nhằm Chiêu Hoàng nhường nhịn ngôi mang đến ông chồng. Từ cơ, mái ấm Trần được xây dựng.

Năm Ất Dậu (1225), ngày 21 mon 10 (tức ngày 22 mon 11 dương lịch), Chiêu Hoàng xuống chiếu nhường nhịn ngôi mang đến Trần Cảnh. Ngày 11 mon 12 năm ấy (tức ngày 10 mon một năm 1226), Chiêu Hoàng quăng quật hoàng bào mời mọc Trần Cảnh đăng quang hoàng thượng ở năng lượng điện Thiên An, dựng lên mái ấm Trần, sử gọi là Trần Thái Tông^[8]. Chiêu Hoàng được Thái Tông lập thực hiện nương nương, thay đổi gọi là Chiêu Thánh. Từ trên đây mái ấm Lý trọn vẹn ngừng sau 216 năm thống trị.

Quá trình truyền ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Cuốn sách sẽ là cỗ biên niên sử sớm nhất có thể của VN - Đại Việt Sử Lược^{[chú quí 7]} - vẫn chép lại quy trình truyền ngôi mang đến dòng tộc mái ấm Trần rất rất phức tạp. Theo như sách này ghi lại, Huệ Tông truyền ngôi đoạn vẫn lưu giữ tầm quan trọng chủ yếu trị cần thiết, và ông vẫn công ty trương dàn xếp nhường nhịn ngôi, bên dưới sự góp thêm phần không hề nhỏ của Thái Úy-Trần Thừa nằm trong Trần Thủ Độ (sách này chép Thủ Độ đang được lưu giữ tước đoạt "Thượng Phẩm Phụng Ngự" 上品奉御), sau khoản thời gian truyền ngôi mang đến bọn họ Trần thì Huệ Tông mới nhất xuống tóc.

Quá trình tuy nhiên Lý Chiêu Hoàng truyền ngôi mang đến bọn họ Trần, vấn đề kể từ sách Đại Việt sử ký toàn thư chép với ý xác minh là vì Trần Thủ Độ đứng sau và thao túng, tầm quan trọng của Trần Thừa và Lý Huệ Tông trọn vẹn bị lược quăng quật đi:

Theo cơ, Lý Chiêu Hoàng đăng quang nhập mon 6 năm Ất Dậu (năm 1225) và nhường nhịn ngôi nhập mon 11, chỉ vỏn vẹn ngay gần nửa năm bên trên ngai vàng vàng.

Sự việc Phùng Tá Chu khuyên nhủ can ko được ghi cụ thể ở Toàn thư tuy nhiên chỉ ghi ở Sử lược, tuy vậy Lúc biên chép về việc việc nhường nhịn ngôi thì Ngô Sĩ Liên vẫn loại gián tiếp xác nhận mẩu truyện Phùng Tá Chu khuyên nhủ Huệ Tông nhường nhịn ngôi bọn họ Trần: "Các quan tiền bấy giờ không một ai suy nghĩ gì cho tới xã tắc, khiến cho Phùng Tá Chu viện dẫn việc Lữ hậu và Võ hậu thực hiện cớ tuy nhiên trở thành đi ra việc Chiêu Hoàng nhường nhịn ngôi mang đến bọn họ Trần, ấy là người dân có tội với bọn họ Lý". Vấn đề này chứng minh vấn đề Phùng Tá Chu tác động chuyện Huệ Tông ra quyết định lựa chọn Trần Cảnh thực hiện rể kể từ Sử lược là đúng mực. Sách Khâm tấp tểnh Việt sử thông giám cương mục với tiếng đánh giá và nhận định rằng:

Nửa đời sau[sửa | sửa mã nguồn]

Sau Lúc nhường nhịn ngôi, Lý Chiêu Hoàng được lập thực hiện nương nương, phát triển thành vị nương nương con trẻ tuổi hạc nhất nhập lịch sử vẻ vang, vì như thế Lúc cơ bà mới nhất 8 tuổi hạc. Bà cộng đồng sinh sống với Trần Thái Tông rộng lớn 10 năm, không tồn tại biên chép gì ví dụ về bà nhập trong cả thời hạn này.

Năm Đinh Dậu, Thiên Ứng Chính Bình loại 6 (1237), rộng lớn 10 năm tuy nhiên Thái Tông nằm trong Chiêu Thánh không tồn tại con cái, Thái Sư-Trần Thủ Độ nằm trong Thiên Cực công chúa bồn chồn kinh khủng huyết tộc tôn thất bị đứt đoạn, nên xay Thái Tông nên quăng quật Chiêu Thánh nhằm lấy chị dâu là Thuận Thiên Công Chúa đang xuất hiện bầu 3 mon. Trần Thái Tông cảm nhận thấy chuyện này hổ thẹn thò, đang được tối trốn ngoài kinh trở thành nhằm lên gặp gỡ sư Phù Vân ở Yên Tử nương nhờ. Trần Thủ Độ vừa vặn dụ dỗ vừa vặn tạo ra mức độ xay, ở đầu cuối Thái Tông cũng nên chịu đựng nghe theo dõi. Thuận Thiên Công Chúa được lập thực hiện nương nương thay cho thế, Chiêu Thánh bị giáng thực hiện "công chúa" - tức mặt hàng nước ngoài mệnh phụ^[9]. Vì chuyện này, Hoài Vương-Trần Liễu nổi loàn ở sông Cái, nhiều năm nhiều mon không ngừng nghỉ. Cuối nằm trong, Trần Liễu cho tới van nài Thái Tông thả tội, nhị đồng đội ôm nhau khóc thảm thiết. Sau cơ, Liễu được thay đổi phong hiệu thực hiện "An Sinh Vương" (安生王), được ban những vùng An Sinh, An Phụ, An Dưỡng, An Hưng, An Bang thực hiện ấp thang mộc (nay nằm trong nhị thị trấn Đông Triều và Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh). Những tướng tá sĩ và lính tráng theo dõi Trần Liễu nổi loạn đều bị xử tử^[10].

Từ ấy cho tới rộng lớn đôi mươi năm tiếp theo, chủ yếu sử ko hề nhắc hành trạng của bà. Sách "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" của Lê Thái Dũng với nhắc về một truyền thuyết rằng Chiêu Thánh sau khoản thời gian bị giáng vẫn xuống tóc bên trên miếu Linh Tiên của xã Giao Tự (nay nằm trong xã Kim Sơn, thị trấn Gia Lâm, Hà Nội), mặc dù vậy văn bạn dạng minh chứng rất rất mơ hồ^[11]. Năm Mậu Ngọ, Nguyên Phong năm loại 8 (1258), sau trận chiến với quân team Mông Cổ trong đợt người Nguyên nhập cướp, Trần Thái Tông gả Chiêu Thánh mang đến quan tiền Ngự Sử Trung Tướng- Lê Phụ Trần, vốn liếng thương hiệu Lê Tần (黎秦), người Ái Châu^{[chú quí 11]}, vì như thế với công phò canh ty mái ấm Vua nên được Thái Tông ban thương hiệu "Phụ Trần" (có nghĩa canh ty bọn họ Trần) và ban mang đến chức Ngự Sử Đại Phu, sách An Nam Chí Lược ghi Lê Phụ Trần được phong "Nhập Nội Phán Thủ" (入內判首) và còn được ban tước đoạt "Bảo Văn Hầu" (保文侯)^[12]. Khi ra quyết định ban thơm, Thái Tông còn nói: "Trẫm không tồn tại khanh, thì đâu với ngày này. Khanh hãy nỗ lực nhằm nằm trong được hoàn hảo vẹn về sau"^[13].

Đầu năm Mậu Dần, niên hiệu chỉ bảo Phù loại 6 (1278), mon 3, Chiêu Thánh Công Chúa- Lý thị chết thật, lâu 61 tuổi hạc. Bà chết thật sau ngay gần một năm tròn trĩnh đối với Trần Thái Tông (qua đời năm 1277). Khi bà Chiêu Thánh được gả mang đến Lê Phụ Trần thì bà vẫn ở vào mức năm 40 tuổi hạc, nhị người sinh sống cùng nhau hai mươi năm, sinh đi ra nam nhi là Thượng Vị Hầu Lê Tông, đàn bà là Ứng Thụy Công Chúa thương hiệu là Khuê. Chính sử ko chép điểm táng và nghi lễ của bà Chiêu Thánh, và mặc dù Lúc chết thật bà vẫn đơn giản "Chiêu Thánh Công chúa", tuy nhiên hậu thế vẫn thông thường gọi bà theo dõi tôn hiệu "Lý Chiêu Hoàng".

Nhìn nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Cuộc đời của Lý Chiêu Hoàng thông thường được nom nhận là thảm kịch Lúc phát triển thành con cái rối chủ yếu trị khi còn vượt lên trên nhỏ. Có một vài chủ ý việc đền rồng Lý Bát Đế (tức Đền Đô) chỉ thờ 8 vị hoàng thượng mái ấm Lý là vì như thế sụp đổ tội Lý Chiêu Hoàng làm mất đi mái ấm Lý, đôi khi còn nhận định rằng người đương thời lên án và coi trách móc nhiệm trọn vẹn vì thế Lý Chiêu Hoàng. Trước đôi mắt, địa thế căn cứ nhập cuốn sách chủ yếu sử số 1 của VN là Đại Việt sử ký toàn thư được biên soạn nhập thời Lê sơ, trần giới Lê phán xét việc triều Lý rơi rụng trọn vẹn vì thế số trời tuy nhiên ko nên là lỗi một cá thể kể từ Lý Chiêu Hoàng. Sử gia Ngô Sĩ Liên Lúc bàn về sự này còn có nói:

Bên cạnh cơ, về sự tái ngắt thơm của Chiêu Hoàng tuy nhiên người sáng tác là Trần Thái Tông, sách Toàn Thư chê trách móc nặng nề tiếng việc mái ấm Vua đem bà là phu nhân cũ, không chỉ có thế còn là một Cựu Hoàng Đế, gả mang đến Lê Phụ Trần là đàn tôi. Ngô Sĩ Liên ghi chép gay gắt: "Vua tôi mái ấm Trần khinh thường đạo phu nhân ông chồng lại thấy ở trên đây lượt nữa".

Sự việc sau chết choc của Lý Chiêu Hoàng kế tiếp được tháp canh thổi với thật nhiều truyền thuyết. Sách Việt Sử Tiêu Án, một cuốn sử đời Lê Trung Hưng vì thế Ngô Thì Sĩ biên soạn vẫn với chép lại thuyết dân lừa lọc rằng bà vẫn nhảy hồ nước tự động sát. Nguyên văn: "Bà Chiêu Thánh rơi rụng. Bà đã biết thành giáng là Công Chúa, rồi gả mang đến Phụ Trần, khi đó rơi rụng vẫn 61 tuổi hạc. Hiện ni ở tỉnh Bắc Giang, với váy Minh Châu, thân của váy với phiến đá to tát, người tao để lại rằng bà Chiêu Thánh cắp hòn đá nhảy xuống váy tuy nhiên bị tiêu diệt, bên trên bờ váy với miếu Chiêu Hoàng. Đó là thổ dân điểm cơ bênh vực hồi mộ mang đến bà Chiêu Hoàng tuy nhiên đưa ra thuyết ấy! Bà Chiêu Hoàng nhất sinh đi ra là kẻ dâm cuồng, lấy ông chồng ko vừa vặn lứa song, đâu còn tiết trinh như tiếng người tao truyền lại". Do thời đại vẫn trôi qua loa, thời kỳ Lê trung hưng vẫn với ánh nhìn hà khắc rộng lớn với chuyện về Lý Chiêu Hoàng, kề bên chê bai bọn họ Trần như cũ thì cuốn sách này cũng phê phán Lý Chiêu Hoàng rất rộng trong các việc tái ngắt giá bán này. Ngoài đánh giá và nhận định Chiêu Hoàng "nhất sinh là kẻ dâm cuồng" như bên trên, thì còn tồn tại phán xét khác:

Học fake Lê Thái Dũng nhập cuốn "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" với ghi lại một tương truyền rằng trước lúc chết thật, bà Lý Chiêu Hoàng vẫn về thăm hỏi quê Cổ Pháp (Bắc Ninh) và chết thật bên trên cơ. Khi rơi rụng, tóc bà vẫn đen kịt nhánh, môi vẫn đỏ lòe như son, má vẫn tươi tắn như hoa đào^[14], cũng vì như thế những vấn đề này tuy nhiên trong sách còn nhắc một fake thiết rằng Lý Chiêu Hoàng được gả mang đến Lê Phụ Trần là một trong "thế thân", tuy nhiên Lý Chiêu Hoàng thực tiễn vẫn còn đấy ở nhập cung, hoặc vẫn chết thật, hoặc vẫn xuống tóc, tuy vậy những điều bên trên tuy nhiên Lê Thái Dũng biên chép đều chỉ mang tính chất truyền mồm của dân lừa lọc, trọn vẹn ko sẽ là hội chứng cứ. Sau Lúc rơi rụng, chủ yếu sử ko chép về điểm Lý Chiêu Hoàng được táng, tuy vậy ko biết kể từ lúc nào tuy vậy với vấn đề rằng Lý Chiêu Hoàng được táng ở bìa rừng Báng, phía tây Thọ Lăng Thiên Đức (nơi táng của những vị Vua mái ấm Lý), vậy nên trần giới sau lập đền rồng thờ gọi là Long Miếu (đền Rồng) - lúc này bên trên Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, (tỉnh Bắc Ninh)^[15]. Cũng theo dõi Lê Thái Dũng, sở dĩ Lý Chiêu Hoàng ko được thờ cộng đồng bên trên đền rồng Đô tuy nhiên nên thờ riêng rẽ vì như thế bà là kẻ bị coi là với tội với dòng tộc Lý Lúc nhằm rơi rụng mái ấm Lý^[14].

Nhà thơ Tản Đà với bài xích thơ Vịnh Lý Chiêu Hoàng như sau:

Xem thêm: nữ thần kim ưng 2022 là ai

Quả núi Tiên Sơn với ghi nhớ công

Mà em đem nước nhằm theo dõi chồng

Ấy ai tinh ranh tài dan díu

Những chuyện hoa tình với biết không?

Một gốc mận già^{[chú quí 12]} thôi cũng phải

Hai trăm năm lẻ thế là xong

Hỏi thăm hỏi sư cụ miếu Chân Giáo

Khách khứa mái ấm ai áo nón tấp nập.

Ở Từ Sơn (Bắc Ninh) vẫn còn đấy câu ca dao thác tiếng Chiêu Hoàng trách móc Trần Cảnh về sự này:

Trách người quân tử bạc tình

Chơi hoa rồi lại bẻ cành chào bán rao!^[16]

Hậu duệ[sửa | sửa mã nguồn]

• Với Trần Thái Tông Trần Cảnh (có nghi ngờ vấn):

1. Hoàng hoàng thái tử Trần Trịnh (陳鄭), ko ghi rõ rệt là Chiêu Hoàng sinh đi ra ở ngẫu nhiên sách sử này. Trong sách Toàn thư, Thái tử Trịnh ko được ghi năm sinh tuy nhiên chỉ ghi hôm ấy rơi rụng, Ngô Sĩ Liên bèn cho là "vừa sinh đi ra vẫn mất", chứ trọn vẹn ko chắc chắn là Thái tử là vừa vặn sinh vẫn rơi rụng, càng ko nói đến việc Thái tử vì thế Chiêu Hoàng sinh ra^[17].

• Với chỉ bảo Văn Hầu-Thiếu Sư-Lê Phụ Trần:

1. Lê Tông (黎琮)^[18], nam nhi có một không hai, được ban tước đoạt Thượng Vị Hầu. Có tư duy đó là chỉ bảo Nghĩa Vương-Trần Bình Trọng.
2. Ứng Thụy Công Chúa, thương hiệu Khuê (珪)^[18], đàn bà có một không hai. Không rõ rệt hành trạng. Tiểu thuyết của Lê Thái Dũng gọi là "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" với vấn đề ghi nhập "Niên biểu Lý Chiêu Hoàng" rằng công chúa lấy Trạng Nguyên-Trần Cố, quê quán ở xã Phạm Triền, thị trấn Thanh Miện, phủ Hạ Hồng, lộ Hải Đông (nay là thôn Phạm Lý, xã Ngô Quyền, thị trấn Thanh Miện, Hải Dương), đỗ Kinh trạng nguyên vẹn khoa Bính Dần. Hiện ko rõ rệt Lê Thái Dũng lấy vấn đề này ở đâu.

Quan hệ với Trần Bình Trọng[sửa | sửa mã nguồn]

Không với bất kì biên chép lịch sử vẻ vang này thân ái Lý Chiêu Hoàng với Trần Bình Trọng với mối liên hệ cật ruột gì hay là không.

Sách Toàn thư chỉ nói: "Vương (tức chỉ bảo Nghĩa Vương Trần Bình Trọng) là loại dõi Lê Đại Hành", và PGS. Tiến sĩ Trần chống Chí nhập cuốn "Bối cảnh tấp tểnh đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn" vẫn phụ thuộc "Lê triều miêu duệ" và "Cổ Mai bi ký" nhằm giả thiết Trần Bình Trọng là con cái của Lê Phụ Trần, và Trần chống Chí nhấn mạnh vấn đề "nếu Phụ Trần chỉ lấy 1 mình Chiêu Thánh Công chúa" thì Trần Bình Trọng rất có thể là con cái của Lê Phụ Trần với Lý Chiêu Hoàng^[19]. Nếu thực sự như thế, thì Lý Chiêu Hoàng là nước ngoài tổ kiểu mẫu nhiều đời của Trần Minh Tông-Trần Mạnh - con cháu 4 đời của Trần Thái Tông, vì như thế u của Minh Tông là Chiêu Từ Hoàng Thái Hậu - đàn bà của Trần Bình Trọng.

Trong văn hoá đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Nguồn tham lam khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô Sĩ Liên (1697). Đại Việt sử ký toàn thư.
• Khuyết danh (1377). Đại Việt sử lược.
• Lê Tắc. An Nam chí lược.
• Lê Thái Dũng (2008). Giở trang sử Việt. NXB Đại học tập Quốc gia Hà Nội Thủ Đô.
• Lê Thái Dũng (2011). Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió. NXB Văn học tập. Bản gốc tàng trữ ngày 27 tháng tư năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng tư năm 2021.
• Trần chống Chi (2005), Bối cảnh tấp tểnh đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, NXB Hà Nội Thủ Đô.
• Nguyễn Tường Phượng (1996), Tuyển tập dượt Nguyễn Tường Phượng, NXB Văn học tập.

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Lý Chiêu Hoàng là vị "Nữ hoàng" có một không hai tuy nhiên ko nên là "vị vua nữ giới giới" có một không hai, vì thế trước cơ Trưng Trắc vẫn lên thực hiện Nữ vương vãi.
   Việc này rất có thể phân tích và lý giải như sau: "Nữ vương" và "Nữ hoàng" đều Tức là vị quân công ty đem nam nữ nữ giới, tuy nhiên hoàng thượng là tước đoạt hiệu song lập và thông thường sẽ là to hơn tước đoạt Vương. Trưng vương vãi là "Nữ vương", còn Chiêu Hoàng là "Nữ hoàng", cả nhị bà đều là kẻ có một không hai đem tước đoạt hiệu của tớ, tuy nhiên cả nhị bà đều là Nữ quân công ty của lịch sử vẻ vang VN.
2. ^ Các quan tiền Nội thị như thể Thị vệ của triều Nguyễn, đều ko nên là kẻ bị thiến (hoạn quan). Lúc này chính sách cung đình vẫn ko vượt lên trên nóng bức về tính chất "bất khả xâm phạm" của phái nam đáp ứng nhập cung.
3. ^ Có chủ ý vì như thế Chiêu Thánh là nữ giới nên thời điểm hiện nay xứng đáng lẽ nên gọi là "Hoàng thái nữ", tuy nhiên trong sách Toàn thư đúng mực ghi thương hiệu là "Hoàng thái tử". Nguyên vì thế có lẽ rằng chữ "Tử" (子) vốn liếng dĩ nhập thời xưa cũng chỉ cả nam nhi lộn đàn bà. Ví dụ ấy với Công tử Khuynh, rồi nhập Luận ngữ với đoạn: "Khổng Tử dĩ kì huynh chi tử thê chi" (孔子以其兄之子妻之), nghĩa "Khổng Tử lấy con gái của anh ấy mình gả mang đến [ông Nam Dung]).
4. ^ Nguyên văn bạn dạng chữ Hán: 冬十月，詔昭聖公主爲皇太子以傳位，帝出家，居大内真教禪寺。昭聖即位，改元天彰有道元年，尊號曰昭皇。
5. ^ Nguyên văn bạn dạng chữ Hán: 冬十月，詔選内外官員子弟充内色役，六火侍宫外，祗侯、内人侍内，日夜番上侍從。
   Chức "Lục hỏa Thị cung ngoại" có lẽ rằng là 6 team (hỏa) trực phía bên ngoài cung, còn "Chỉ hầu" hoặc "Chi hậu", nằm trong "Nội nhân Thị nội", đều là những chức hầu thân thiện Thiên tử, trực thuộc khối hệ thống Nội thị sảnh (内侍廳). Hệ thống này tế bào phỏng theo phong cách Hán-Đường, người sử dụng cả thái giám (người bị thiến) lộn sĩ nhân thông thường, xuất hiện nay khoảng tầm đầu triều Lý^[7]. Do những chức này đáp ứng với ca riêng rẽ nhập tẩm năng lượng điện cá thể của phòng Vua, tuy nhiên hậu phi lại ở điểm không giống, nên nên đời xưa ko buộc phải người phụ trách là thái giám.
6. ^ Đều là những chức quan tiền phụ trách việc hầu cận hoàng thượng, trực nằm trong Nội thị sảnh.
7. ^ Lưu ý cho những người tra cứu vãn, sách "Đại Việt sử lược" bạn dạng gốc đã biết thành đem sang trọng Trung Quốc cùng rất nhiều cỗ sử liệu không giống sau quy trình Minh nằm trong vào thời gian cuối đời Trần. Tư liệu được tìm hiểu thêm lúc này thực ra bắt đầu từ sách "Việt sử lược" được những học tập fake Trung Quốc thuế tập dượt lại rồi biên soạn nhập pho đại bách khoa Khâm tấp tểnh tứ khố toàn thư bên dưới triều đại mái ấm Thanh. Vì vậy tuy nhiên sách này vẫn giáng tước đoạt vị tôn thất của toàn bộ triều đại VN được biên lại xuống tước đoạt Vương.
8. ^ Cuốn sách Sử lược này được ghi nhập đời Trần, vậy nên, ko thể ghi húy của Trần Thái Tông, chỉ rất có thể ghi rời trở thành ["Mỗ"].
9. ^ Bản chữ Hán: 王以女主而幼為憂，召馮佐周謀曰："朕以不德，獲戻於天，絶無繼嗣，傳位於女。以一隂而御羣陽，衆所不與，必致悔亡。以吾觀之，莫若逺法唐堯，近體仁祖，擇其賢者而授之。今所見太尉仲子某，年雖冲幼，相貌非常，必能濟世安民。欲以為子，而主神器。仍以昭王配之。卿等為朕言於太尉。"太祖亦未之信。左輔阮正吏謂太祖曰："阮氏之有國也，賢君六七作，其餘德遺澤，入人也深。一旦遽以異姓為嗣，意其試之以觀我何如耳。茍因而受之，天下必謂太尉實有篡逆之志。"太祖欲從之，上品奉御陳守度曰："左輔之言非也。假如上王有子，反欲遜於二郎，揆之於義，則不可奉詔。今以無嗣，欲擇賢而付之，此乃上王逺法堯舜之真讓，又何疑哉？况天位不可久曠，而上王遜避之意已决，别選他姓為嗣，雖欲不臣事之，其可得乎？且上王以二郎為嗣，乃天意也。天與不取，反受其咎。願太尉熟思之。"冬十二月，命内侍判首馮佐周、内行遣左司郎中陳智宏，將内外文武臣僚，領龍舟，備法駕，赴星罡府，迎我太宗。以是年十二月初一日受禪，即位於天安殿，尊順貞皇后為太后，降昭王為昭聖王后，改元建中。太上王與其母譚太后出居扶列寺，號惠光禪師。以建中二年八月丙戌，薨於善教寺，廟號惠宗，在位十五年有竒。改元者一，曰建嘉，凡十五年。壽三十三，殯於安華府寳光寺。
10. ^ Ý thưa Chu Thế Tông Sài Vinh, ông vốn liếng là loài người anh của Sài thị - phu nhân Chu Thái Tổ đời Ngũ đại Thập quốc. Về sau Sài Vinh được sản xuất con cái nuôi của Chu Thái Tổ, nối căn nhà Chu.
11. ^ Học fake Trần chống Chi địa thế căn cứ nhập "Cổ Mai bi ký" và "Lê triều miêu duệ" nhận định rằng Lê Tần là con cái của danh tướng tá Lê Khâm - người dân có công canh ty Trần Thái Tổ Trần Thừa tấn công dẹp Hoài Đạo vương vãi Nguyễn Nộn. tin tức này vẫn đơn giản phụ thuộc bia ký nằm trong phả hệ được biên soạn nhập đời sau, trong lúc những sách đương thời ngoài nhắc Lê Tần là kẻ Ái Châu đi ra thì cũng ko thưa gì tăng.
12. ^ Mận là chữ "Lý" (李), ám chỉ mái ấm Lý vẫn suy.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Nhà Lý
• Nhà Trần
• Trần Thái Tông
• Trần Thủ Độ
• Lý Huệ Tông
• Hoàng hậu Thuận Thiên
• Lê Phụ Trần
• Linh Từ Quốc Mẫu
• Trần Liễu

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Vụ đập nát nhừ nhằm xây mới nhất đền rồng thờ Lý Chiêu Hoàng bên trên báo Thanh Niên, đi ra ngày 12 tháng tư năm 2009.