Bách khoa toàn thư há Wikipedia
Thi Sách (chữ Hán: 詩索, ? - 15 mon một năm 40) hoặc Thi (tiếng Trung: 詩), là một trong những anh hùng chủ yếu trị thời kỳ Bắc nằm trong nhập lịch sử hào hùng nước Việt Nam. Ông được nghe biết là ông xã của Trưng Trắc, vị nữ giới thủ lĩnh ở Lĩnh Nam vẫn nổi dậy tấn công lại Thái thú Tô Định và đăng vương nữ giới vương vãi nhập một thời hạn cộc, trước lúc bị Phục Ba tướng tá quân Mã Viện vượt qua.
Bạn đang xem: thi sách là ai
Ghi chép sử sách[sửa | sửa mã nguồn]
Cuộc đời[sửa | sửa mã nguồn]
Thi Sách là kẻ thị trấn Chu Du[1], quận Giao Chỉ. Ông cưới Trưng Trắc, phụ nữ đầu Lạc tướng tá thị trấn Mê Linh, thực hiện thiếp[2].
Năm Giáp Ngọ (34), Tô Định lịch sự thay cho Tích Quang thực hiện Thái thú quận Giao Chỉ, thực hiện nhiều điều tàn bạo, bám theo Đại Việt sử ký toàn thư, Thi Sách bị Tô Định sát kinh nhưng mà ko phân tích nguyên vẹn nhân. Nhưng những kiệt tác như Việt sử tân biên soạn tiếp sau đó bảo rằng Thi Sách vẫn ngăn chặn cơ quan ban ngành Tô Định, còn gửi thư hoạnh tội khiến cho Tô Định tức giận dỗi trong tâm nhưng mà phái quí khách hàng cút hành quí (ám sát) ông.[3] Còn sách Thủy kinh chú, một kiệt tác khoảng chừng thế kỉ 6 ghi lại chuyện Giao Chỉ, lại ghi nhận Thi Sách còn sinh sống tối thiểu là cho tới khi Mã Viện tràn quân nhập.
Tháng hai năm sau (40), bà xã ông là Trưng Trắc nằm trong em gái là Trưng Nhị nổi loàn và tấn công lùi được Tô Định và xưng Vương. Sau này, Trưng vương vãi bị Mã Viện dẹp tan.
Tên Thi hoặc bọn họ Thi[sửa | sửa mã nguồn]
Sách Hậu Hán thư là cuốn sử trước tiên chép về Trưng Trắc, sở hữu đoạn:
- "Trưng Trắc fake, Mê Linh thị trấn lạc tướng tá chi nữ giới dã. Giá vi Chu Diên nhân Thi sách thê. Thậm kiêu hùng."[4]
Vào thế kỷ 6, Lịch Đạo Nguyên kể từ Trung Quốc lịch sự Giao Chỉ, sở hữu cho tới vùng Mê Linh. Khi về bên nước, ông viết lách sách Thủy kinh chú, nhập tê liệt sở hữu đoạn:
- Chu Diên Lạc tướng tá tử, danh Thi, sách Mê Linh Lạc tướng tá nữ giới, danh Trưng Trắc, vi thê. Trắc vi nhân hữu đảm dũng, tương Thi khởi tặc. Mã Viện tương binh thảo Trắc, Thi tẩu nhập Cấm Khê (quyển 37, tờ 6a. Nguyên tác không tồn tại lốt phẩy)[5].
Theo GS. Nguyễn Lý Tưởng thì câu văn bên trên sở hữu nghĩa là: "Con trai Lạc tướng tá thị trấn Chu Diên thương hiệu là Thi, căn vặn phụ nữ Lạc tướng tá thị trấn Mê Linh thương hiệu là Trưng Trắc thực hiện bà xã. Trắc là người dân có mạnh mẽ và dũng lược, cùng theo với Thi nổi lên thực hiện giặc. Mã Viện rước quân tấn công xua. Trắc, Thi chạy nhập Cấm Khê" (ở trên đây "sách" tức là "hỏi"). Nhưng vì như thế câu văn chữ Hán thời trước không tồn tại lốt câu, dễ dàng lộn lạo câu này qua loa câu không giống, nên lúc chú quí phần chủ yếu văn viết lách về Hai Bà Trưng nhập Hậu Hán thư của Phạm Diệp, Thái tử Lý Hiền đời mái ấm Đường vẫn chép lầm là Thi Sách. Sau, những người sáng tác không giống cứ bám theo này mà chép lại nên sai mãi về sau. Người trị hình thành việc này là học tập fake Huệ Đống, đời mái ấm Thanh[6].
Xem thêm: hoạn thư là ai
Ngoài đi ra, bám theo một trong những người sáng tác nhập tê liệt sở hữu Phạm Văn Sơn[7] thì Thi Sách đem bọn họ Đặng. Trái lại, nhập ngọc phả đình Nại Xá (huyện Đan Phượng), thì lại ghi ông là kẻ bọn họ Dương.
Thần tích[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Nại Tử xã Thần miếu sự tích nguyên vẹn gốc bên trên xã Hồng Hà, Đan Phượng, Thành Phố Hà Nội (Trang 8 - 12) sở hữu ghi như sau:
Dương Thi Sách là kẻ Chu Diên là con cái của Lạc tướng tá Dương Tỉnh Thái Bình, u là Hồ Thị Nhữ, sinh ngày mùng 10 mon 6. Nghe trình bày Ả Lã Nàng Đê (Trưng Trắc) là người dân có sắc đẹp kiều diễm nhưng mà vẫn ko lấy ông xã bèn trình bày với Lạc tướng tá, Lạc tướng tá trình bày rằng: Ta và Lạc tướng tá Phong Châu trước vẫn sở hữu ước nguyện. Nay nghe sở hữu nường Ả tê liệt hợp lý và phải chăng là duyên chi phí quyết định vậy. Bèn cho tất cả những người cho tới căn vặn đón về (tức ngày mùng 10 mon 11). Tại khu đất Chu Diên nhì bọn họ đều nằm trong mừng rỡ mừng. Bấy giờ sở hữu người phương Bắc là Tô Định lưu giữ chức Thái thú Giao Chỉ là kẻ thống trị bạo ngược nghiêm ngặt, tạp vụ áp lực khiến cho người phương Nam ko ngoài lầm than thở oán thù thán. Tô Định rượu trà vô đối nghe trình bày sở hữu phụ nữ của Lạc tướng tá khu đất Mê Linh là Trưng Ả Nương là người dân có vẻ đẹp rộng lớn người. Hắn ngay lập tức rước quân cho tới đóng góp ở mặt mày sông, rồi xông hẳn nhập khu đất Mê Linh căn vặn Trưng công. Trưng công cứ thực nhưng mà kể lại, trình bày rằng:Một người phụ nữ há được được gả cho tới nhì người tài chất lượng chăng? Tô Định kể từ tạ rồi đi ra thu quân mã tiến bộ trực tiếp cho tới Chu Diên cho tới mái ấm Dương Thi nhằm căn vặn. Thi Sách tuy rằng xuất đằm thắm học tập trò tuy nhiên cũng phổ biến lược thao, bèn kháng cự lại, song mặt mày mắng rồi tấn công nhau. Khi tê liệt Tô Định lập kế trước tiên sử dụng vũ khí nhưng mà Dương Sách thì tay ko. Thi Sách tuy rằng sở hữu chí dũng há, tuy nhiên sao hoàn toàn có thể lấy mức độ bọ nhằm tấn công lại với vạn cỗ xe cộ xe vậy. Ông thua thiệt chạy cho tới Tử Khê nhưng mà Dương công đàng nằm trong vậy (tức ngày 11 mon 12 thì hoá).
Dương Công vẫn bị tiêu diệt. Tô Định mò mẫm giết thịt không còn bọn họ mặt hàng mái ấm Dương công, Trưng nữ giới vương vãi bèn chạy về khu đất Mê Linh đàm đạo phân tích sự tình của Thái thú. Lạc tướng tá Trưng công ngay lập tức tuyển mộ quân sĩ giỏi nhất thực hiện quân tiền phong. Trưng nữ giới vương vãi vì như thế đáng ghét Tô Định là người tham ô tàn bạo ngược giết thịt ông xã bản thân nên vẫn dấy quân cho tới căn vặn tội Tô Định. Sau tê liệt tấn công thu được 65 trở nên ở vùng Lĩnh Nam, rồi đăng vương vua, tôn phong cho tới ông xã là Quốc vương vãi Thiên tử Đông Hán Đại vương vãi, còn bản thân thì tự động xưng là Quốc Thiên tử, coi thương hiệu Ả Lã Nàng Đê là tên gọi thụy. Thời Đông Hán mệnh lệnh cho tới Mã Viện cho tới xâm lúc lắc, Trưng vương vãi tấn công nhau ở khu đất Lãng Tệ Bạc. Đánh nhau với Mã Viện từ trên đầu cho tới cuối là rộng lớn 150 trận Vương biết tình thế ko thể chống nâng được, nên rút về đóng góp lưu giữ ở Tử Khê, lập miếu thờ Dương công. Phường Tử Khê, Nại Tử vốn liếng là điểm Dương Công Thi Sách chiến bại chạy cho tới Châu Vi nhưng mà bị tiêu diệt ở địa phận Nại Tử.
Trưng nữ giới Phục hồi lại giang sơn, đăng vương ban cho tới phường Nại Tử ko nên đóng góp tô thuế, phu dịch. Phường Tử Khê, Nại Tử vâng mệnh. Cho họp những quan lại tôn Dương công thực hiện Quốc vương vãi Thiên tử Đại vương vãi, ở thời Đông Hán xưng là Đông Hán Đại vương vãi...
Xem thêm: tai game ai la trieu phu mien phi
Thư cảnh cáo Tô Định[sửa | sửa mã nguồn]
Nguyên tác bằng văn bản Hán, tạm thời dịch:
- Phương Nam tuy rằng nhỏ tuy nhiên ức vạn hình hài cũng chính là con cái đỏ hỏn của triều đình cả; kẻ cút tuyên dương đức hóa, cốt nên lấy việc yên ổn dân trước không còn.
- Ngươi (chỉ Tô Định) ni thao tác chủ yếu trị, bắt tội người trình bày trực tiếp, lũ chước hoặc, yêu thương kẻ luồn lọt bợ nâng, cho tới hầu gái được nhúng nhập chủ yếu trị, cho tới nịnh nọt thần được chuyên nghiệp quyền. Lúc nào thì cũng bô bô thủ thỉ thương dân, thế nhưng mà tấm lòng tách lột kẻ bên dưới càng ngày càng dữ! Rán mỡ dân nhằm thỏa lòng dục, cậy bản thân sức khỏe thể như gươm Thái A sắc bén, này biết cơ bản thân nguy cấp ngập như giọt sương sớm dễ dàng tan!
- Nếu ko sửa thay đổi quyết sách cho tới thoáng rộng thì nguy cấp vong cho tới điểm đấy!
Tài liệu này của ông Hoàng Thúc Hội, tức Cúc Hương. Phạm Văn Sơn (Việt sử tân biên [tập 1, tr. 164-165]) và Nguyễn Q. Thắng–Nguyễn vịn Thế (Từ điển anh hùng lịch sử hào hùng Việt Nam, tr. 833) đều vẫn dẫn lại nhập sách của tôi.
Tuy nhiên, trên đây có lẽ rằng chỉ là một trong những kiệt tác hỏng cấu trọn vẹn của Cúc Hương nhập kiệt tác ông viết lách về Trưng vương vãi. Vào khi ông sinh đi ra, nước Việt Nam đang được nhập giai đoạn Pháp nằm trong, nên đặc biệt có lẽ rằng ông vẫn gửi gắm tư tưởng của tôi qua loa những sáng sủa tác của tôi.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Hai Bà Trưng
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
Sách tham ô khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Phan Huy Lê-Trần Quốc Vượng-Hà Văn Tấn-Lương Ninh, Lịch sử Việt Nam (tập 1). Nhà xuất bạn dạng. Đại học tập & THCN, Thành Phố Hà Nội, 1983.
- Phạm Văn Sơn, Việt sử tân biên (tập 1). Nhà xuất bạn dạng Khai Trí, TP Sài Gòn, 1968.
- Nguyễn Q. Thắng–Nguyễn vịn Thế, Từ điển anh hùng lịch sử hào hùng Việt Nam. Nhà xuất bạn dạng. Khoa học tập Xã hội, Thành Phố Hà Nội, 1992.
- Lê Đình Sỹ công ty biên (2010), Thăng Long Thành Phố Hà Nội những trang sử quang vinh chống nước ngoài xâm, Nhà xuất bạn dạng Hà Nội
- Hậu Hán thư
- Thủy kinh chú
Bình luận