tây thi là ai

Tây Thi
西施
Ngô Phù Sai phi
Thông tin cậy chung
Sinh?
Trữ La, nước Việt
Mất?
Phối ngẫuNgô vương vãi Phù Sai
Tên khác
Thi Di Quang (施夷光); Tây Tử (西子)

Tây Thi(chữ Hán: 西施; bính âm: xi shi), hay còn gọi là Tây Tử (西子), là 1 trong đại người đẹp trứ danh thời gian Xuân Thu, hàng đầu nhập Tứ đại người đẹp của lịch sử dân tộc Trung Quốc. Tương truyền, Tây Thi với sắc đẹp thực hiện cá cần ngừng tập bơi nhưng mà lặn xuống lòng nước, gọi là Trầm ngư (沉魚).

Câu chuyện về Tây Thi phổ cập trong những nước văn hóa truyền thống Đông Á. Nàng vẫn theo đuổi kế tiếp của Phạm Lãi, kể từ nước Việt cho tới nước Ngô nhằm mải miết hoặc Ngô vương vãi là Ngô Phù Sai, gom Việt Vương Câu Tiễn phục quốc, khiến cho nước Ngô mạnh mẽ bị tiêu vong. Câu chuyện đang trở thành lịch sử một thời về sắc đẹp khuynh trở thành, được nói tới nhiều trong những kỳ tích Trung Hoa.

Bạn đang xem: tây thi là ai

Vẻ đẹp nhất thiên tiên của nường phổ cập rất rất thoáng rộng nhập đua ca rưa rứa dân gian tham, người tao thông thường người sử dụng vẻ đẹp của nường nhằm ví với những người dân phụ nữ tuyệt đẹp nhất nhập văn hóa truyền thống Trung Hoa và một trong những nước chịu đựng tác động. Câu chuyện của nường là 1 trong ví dụ điển hình nổi bật mang lại hình tượng "Hồng nhan họa thủy" nhập thời phong loài kiến xưa, quánh thể hiện tại qua quýt tè thuyết Đông Chu liệt quốc và một trong những bài bác thơ của đua nhân mái ấm Đường là Lý Bạch và Vương Duy.

Ngoài Tứ đại người đẹp của văn hóa truyền thống Trung Quốc tiến bộ thưa cộng đồng, Tây Thi sẽ là 1 trong Xuân Thu tứ đại mỹ nữ (春秋四大美女), ở bên cạnh Tức Quy, Hạ Cơ và Văn Khương.

Câu chuyện[sửa | sửa mã nguồn]

Theo nhiều truyền thuyết được phao đồn qua quýt thời hạn, Tây Thi vốn liếng thương hiệu là Thi Di Quang (施夷光)[1], là con cái một người thôn phái nữ chúng ta Thi, nường đan vải vóc ở núi Trữ La, Gia Lãm nằm trong nước Việt thời Xuân Thu (nay là Chư Kỵ, tỉnh Chiết Giang). Trữ La với nhị thôn, bao gồm thôn Đông và thôn Tây, Tây Thi là kẻ ở thôn Tây, vậy nên gọi là 「Tây Thi」, lại sở hữu cơ hội thưa Thi là thị tộc (Thị; 氏) nhưng mà Tử là chúng ta (Tính; 姓) nên gọi 「Tây Tử」. Dù ko rõ rệt thực hỏng đi ra sao, tuy nhiên những gọi này tương đương với đương thời, khi đó, phụ phái nữ ko xưng thương hiệu, chỉ xưng hiệu (gồm thụy hiệu, xưng hiệu hoặc thương hiệu điểm ở) nằm trong chúng ta thị tộc gốc của tôi, tương tự như Tức Quy là kẻ chúng ta Quy tuy nhiên gả chuồn nước Tức nên gọi vậy. Cũng theo đuổi truyền thuyết nhằm lại, Tây Thi là người đẹp với ngũ quan tiền đoan chủ yếu, tướng mạo mạo rộng lớn người trong cả lúc không make up. Vì gia đạo trở ngại, xung quanh năm xuyên suốt mon Tây Thi cần khoác xiêm hắn vì thế vải vóc tía, vẫn ko thể tủ lấp được vẻ đẹp nhất vốn liếng với. Nơi thôn Trữ La với con cái suối, gọi là "Hoán Sa khê" (浣纱溪), bên phía trong suối với "Hoán Sa thạch" (浣纱石), thường ngày Tây Thi đều nằm trong người nhập thôn thao tác làm việc bên trên trên đây.

Dưới thời Việt vương vãi Câu Tiễn, nhập trận tấn công quyết tử với Ngô ở Phu Tiêu (夫椒; ni là thị trấn Ngô nằm trong TP. Hồ Chí Minh Tô Châu, tỉnh Giang Tô), vì thế ko nghe lời nói can con gián của Văn Chủng và Phạm Lãi nên Việt vương vãi Câu Tiễn chiến bại, tháo lui về Hội Kê tô (会稽山; ni ở phía nam giới TP. Hồ Chí Minh Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang). Do bị vây khốn, Câu Tiễn phải xin phép hòa, ông tao nằm trong bà xã bị Ngô vương vãi Phù Sai bắt lịch sự Ngô thực hiện con cái tin cậy. Câu Tiễn cố chí trả thù hằn, đại phu Văn Chủng trước lúc Câu Tiễn lịch sự Ngô vẫn hiến mang lại Câu Tiễn 7 kế tiếp, nhập cơ với 1 kế tiếp là "Mỹ nhân kế", dưng người mẫu mải miết hoặc Ngô vương vãi. Trong vòng nửa năm, Phạm Lãi nằm trong Văn Chủng vì thế nước Việt nhưng mà lập kế kế tiếp, tuyển chọn được rất nhiều mỹ phái nữ, nhập cơ với nhị người sắc đẹp tuyệt thế là Tây Thi nằm trong Trịnh Đán. Có một truyền thuyết rất rất phổ cập, nhập quy trình này thì Tây Thi nằm trong Phạm Lãi vẫn yêu thương nhau thiết tha, cả nhị lăm le quăng quật trốn nhằm thám thính cuộc sống thường ngày tự tại, tuy nhiên chủ yếu Văn Chủng vẫn ngăn chặn, vì thế Việt bên trên không còn, bắt Tây Thi cần tiến hành nhiệm vụ. Tuy nhiên, điều này cũng không tồn tại hạ tầng. Với một toàn cảnh chỉ vì thế quyền lợi chủ yếu trị vì vậy, rất khó có thời hạn cho tất cả nhị yêu thương.

Khi Tây Thi phi vào Ngô cung, Phù Sai tức thì yêu thương quý. Sách Ngô Việt xuân thu (吴越春秋) thời Đông Hán thuật lại, Lúc Ngũ Tử Tư nhìn thấy dung mạo của Tây Thi, biết nường được xem là kiểu họa vong quốc, bèn răn dạy can:「"Thần nghe, Hạ vong vì thế Muội Hỉ, Ân vong vì thế Đát Kỷ, Chu vong vì thế Bao Tự. Mỹ nhân là vật tạo ra thoát nước, nên kể từ chối"」. Mặc mang lại Ngũ Tử Tư can con gián, Phù Sai ko hề nghe nhưng mà vẫn hấp thụ Tây Thi, sủng ái nường rất đỗi, rước nường ở Xuân Tiêu cung (春宵宮) bên trên Huyện Đảo Cô Tô đài (姑蘇臺), bên trên núi Linh Nham lại thực hiện Quán Oa cung (館娃宮) nhằm nằm trong Tây Thi bên trên cơ thưởng lãm cảnh núi non.

Phù Sai đã trở nên mùi hương mùi hương bên trên người Tây Thi thực hiện mang lại mê mệt, ông thậm chí còn còn xây mang lại Tây Thi một hồ nước tắm riêng rẽ, gọi là là "Hương Thủy Khê".

Mùi mùi hương bên trên người Tây Thi thơm ngát cho tới nỗi nhưng mà sau 3 năm kể từ Lúc nường khuất, cái nệm nường từng ở vẫn còn đấy lưu lưu giữ mùi hương mùi hương của nường.

Nhân vì thế Tây Thi yêu thương mến ca múa, Phù Sai design mang lại mỹ nữ màn trình diễn, bạn dạng thân thiện Tây Thi cũng vì thế nhằm mải miết hoặc Phù Sai nhưng mà đau đớn luyện vũ đạo, động tác uyển gửi, khiến cho Phù Sai ko thể rời đôi mắt ngoài nường, càng ngày càng bỏ bễ triều chủ yếu. Chính hiệu quả của Tây Thi vẫn khiến cho Câu Tiễn bay ngoài cảnh thực hiện con cái tin cậy, được Phù Sai thả về nước Việt. Nhân cơ, Câu Tiễn gầy còm dựng lực lượng, vượt qua nước Ngô.

Kết cục[sửa | sửa mã nguồn]

Cầu Tây Thi bên trên Mộc Độc, tỉnh Tô Châu

Kết viên của Tây Thi với thật nhiều thuyết:

  • Tây Thi và Phạm Lãi với tình thương. Sau Lúc nước Ngô vong, Phạm Lãi được Câu Tiễn ban thưởng. Sau cơ, Phạm Lãi vẫn vứt đi nằm trong Tây Thi, cả nhị nghêu du Thái Hồ, cứ thế nhưng mà sinh sống, ko vướng bận chuyện nhân thế nữa[2]
  • Tây Thi bị người Ngô thả sông. Loại thuyết này xuất vạc nhiều nhập thời Đường-Tống, kể lại việc Lúc nước Ngô bị vong, người Ngô trút bỏ giẫn dữ lên Tây Thi, bắt nường quấn nhập vải vóc lụa, tiếp sau đó thả trầm xuống sông nhưng mà chết[3].
  • Có thuyết lại nhận định rằng, bà xã của Câu Tiễn ghen tị, kinh sợ Câu Tiễn say đắm Tây Thi nhưng mà thoát nước như Phù Sai nên vẫn kín đáo sai binh lính bắt Tây Thi buộc nhập đá ném xuống sông. Tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc đó là nhờ vào thuyết này.

Đặc biệt là thuyết Tây Thi bị bị tiêu diệt chìm bên trên sông, là với sự tích kể từ rất rất sớm. Sau Lúc Nước Ngô bị khử gần đầy 100 năm, Mặc Tử nhập phần "Thân sĩ thiên" (亲士篇), với liệt kê những chết choc xứng đáng xem xét, ông viết:「"Tỷ Can chi ế, kỳ kháng dã; Mạnh Bế Tắc chi sát, kỳ dũng dã; Tây Thi chi trầm, kỳ mỹ dã; Ngô Khởi chi liệt, kỳ công dã"; 比干之殪,其抗也;孟贲之杀,其勇也;西施之沉,其美也;吴起之裂,其事也。」, đoạn này ý tứ là những người dân này đều là bị tiêu diệt vì thế sở ngôi trường của mình, sở ngôi trường từng người đều tiếp thu tai ương tương đương. Mặc Tử vẫn đôi khi xác minh chết choc của Tây Thi đó là vì thế bị dìm bên trên sông[4][5].

Ngày ni, bên trên Chiết Giang, Thiệu Hưng, Chư Kỵ, với 1 tòa năng lượng điện Tây Thi, những di tích lịch sử của Việt quốc cổ đô thị. Sau Lúc Tây Thi thất lạc, người tao vẫn người sử dụng Tây Hồ nhằm tưởng niệm nường. Tây Hồ, hay còn gọi là Tây Tử Hồ (西子湖), theo đuổi ý niệm dân gian tham nhận định rằng điểm đó là điểm vong hồn của nường vẫn còn đấy tồn bên trên. Tương truyền, nhập hồ nước xuất hiện tại một con cái nghêu, dân gian tham nhận định rằng này là lưỡi của nường, vì vậy con cái nghêu còn được gọi là Tây Thi thiệt (西施舌; lưỡi Tây Thi).

Nhà thơ Tô Đông Pha vẫn viết lách bài bác thơ về điểm trên đây và Tây Thi nhập bài bác Ẩm hồ nước thượng sơ tình hậu vũ (飲湖上初晴後雨; Uống rượu ở Tây Hồ khi đầu trời tạnh).

Hán tự
...
水光瀲灩晴方好,
山色空蒙雨亦奇。
欲把西湖比西子,
淡妝濃抹總相宜
Phiên âm
...
Thủy quang đãng liễm diễm tình phương hảo.
Sơn sắc ko mông vũ diệc kỳ.
Dục mồi nhử Tây Hồ tỉ Tây Tử.
Đạm trang nùng mạt tổng tương ngờ.
Dịch thơ
...
Nước dập dờn bừng Lúc nắng nóng rọi.
Nước nhạt nhẽo nhòa xanh xao buổi mưa về.
Tây Hồ ví tựa Tây Thi.
Điểm trang đậm nhạt nhẽo vẻ gì rồi cũng xinh[6].

Khảo chứng[sửa | sửa mã nguồn]

Trước thời Hán[sửa | sửa mã nguồn]

Câu chuyện về Tây Thi đem nhiều sắc thái mơ hồ nước, ko rõ rệt bắt nguồn từ đâu và lúc nào, phần nhiều đều nhận định rằng Tây Thi được hỏng cấu hóa lên, phỏng chừng truyền thuyết về Tây Thi có lẽ rằng chính thức từ thời điểm cuối thời Xuân Thu và đầu Chiến Quốc.

Sách của Tuân Tử thời Chiến Quốc, có lẽ rằng là cuốn sách thứ nhất nhất nói đến việc Tây Thi, được thể hiện tại vì thế câu:「"Hảo mỹ nhi ác Tây Thi dã"; 好美而恶西施也」. Cũng thời kỳ Chiến Quốc, sách của Mặc Tử phần "Thân sĩ" (亲士) viết:「"Tây Thi chi trầm, kỳ mỹ dã"; 吴起之裂,其功也;西施之沈,其美也。」. Á Thánh Mạnh Tử còn là một người thứ nhất thưa tên tuổi "Tây Tử" của Tây Thi như sau:「"Tây Tử mông bất khiết, tắc nhân giai yểm ganh nhi quá chi. Tuy hữu ác nhân, Tề giới mộc dục, tắc khả dĩ tự động Thượng đế"; 西子蒙不潔,則人皆掩鼻而過之。雖有惡人,齊戒沐浴,則可以祀上帝。」. Đây thông thường được liệt nhập diện những dẫn chứng văn tự động chứng tỏ sự tồn bên trên của Tây Thi, cũng chính vì niên đại của những cuốn sách này đều là tầm thời Chiến Quốc, ngay sát với thời kỳ Xuân Thu nhưng mà hero Tây Thi được nói tới.

Tuy nhiên, những cuốn sách này đều ko nói đến việc "câu chuyện" nhưng mà Tây Thi được nói tới nhiều là gom Việt khử Ngô, nhưng mà giản đơn đơn thuần nói đến việc mỹ danh của nường. Như Trang Tử với nói:「"Cố Tây Thi bệnh dịch tâm nhi tần kỳ lí, kỳ lí chi sửu nhân loài kiến nhi mỹ chi, quy diệc phủng tâm nhi tần kỳ lí"; 故西施病心而矉其里,其里之丑人见而美之,归亦捧心而矉其里」. Hay như Hàn Phi Tử với bàn:「"Cố thiện Mao Tường, Tây Thi chi mỹ, ăn hại ngô diện, dụng chi trạch phấn đại tắc bội kỳ sơ."; 故善毛嫱、西施之美,无益吾面,用脂泽粉黛则倍其初」. cũng có thể thấy được ở những biên chép nhanh nhất này chỉ bàn về vẻ đẹp nhất của Tây Thi, nhưng mà ko contact Tây Thi với chuyện thân thiện nước Việt và nước Ngô.

Từ Hán trở đi[sửa | sửa mã nguồn]

Câu chuyện chuyên nghiệp về Tây Thi, theo đuổi bộc lộ văn bạn dạng còn tồn tại được lúc bấy giờ thì nhanh nhất kể từ Ngô Việt xuân thu (吴越春秋) thời Đông Hán, viết lách rằng:

十二年,越王谓大夫种曰:"孤闻吴王淫而好色,惑乱沉湎,不领政事,因此而谋,可乎?"种曰:"可破。夫吴王淫而好色,宰嚭佞以曳心,往献美女,其必受之。惟王选择美女二人而进之。"越王曰:"善"。乃使相者国中得苎萝山鬻薪之女,曰西施、郑旦。饰以罗榖,教以容步,习于土城,临于都巷。三年学服而献于吴。

.

Năm loại 12, Việt vương vãi gọi Đại phu Chủng nói: 「"Cô nghe Ngô vương vãi háo sắc dâm dật, ko mến nghe triều chủ yếu, liệu nên thuận kế tiếp này nhưng mà tính chăng?"」. Chủng nói: 「"Có thể. Kẻ Ngô vương vãi cơ hiếu sắc nhưng mà Tể thần lại xu hót, ni hiến người đẹp thì đều sẽ sở hữu kỹ năng tiếp thu. Ngài thám thính nhị người mẫu trả lên là sự việc thành"」. Việt vương vãi nói: 「"Được"」.

Lại sai người thám thính tìm tòi nội địa, cho tới núi Trữ La thì được phụ nữ mái ấm chào bán củi, là Tây Thi và Trịnh Đán. Cho ăn diện đẹp nhất và giáo dục dáng vẻ điệu, sau thân phụ năm thì đều rước hiến mang lại Ngô vương vãi.

— Câu Tiễn thủ đoạn nước ngoài truyện - Ngô Việt xuân thu

Qua cơ hội ghi của Ngô Việt xuân thu, thời gian Câu Tiễn ra quyết định người sử dụng kế tiếp người đẹp là đã nhận được thức rõ rệt Phù Sai đang được rơi đà nhập hưởng trọn lạc. Huống hồ nước cũng theo đuổi Ngô Việt xuân thu thì Câu Tiễn nhập năm loại 5 vẫn cần chịu đựng bại nhưng mà cho tới Ngô thực hiện thần[7], khoảng tầm hai năm sau được thả về[8], rồi năm loại 12 mới nhất chính thức rậm rịch dưng mỹ phái nữ Tây Thi nằm trong Trịnh Đán lên mang lại Phù Sai. cũng có thể thấy rõ rệt, việc Tây Thi nhập cung Ngô, thực hiện lũng đoạn triều chủ yếu nước Ngô về cơ bạn dạng ko cần ban sơ đang được đánh giá. Từ sau Ngô Việt xuân thu, càng ngày càng có khá nhiều sách nói đến chuyện Tây Thi là mỹ phái nữ được nước Việt lựa chọn dưng lịch sự nước Ngô, như Việt thuyệt thư (越绝书). Song sự contact 1 mình Tây Thi thực hiện khuynh hòn đảo nước Ngô như truyền thuyết thưa vẫn ko hiện lên, mỹ danh của Tây Thi chỉ tương quan cho tới nhăn ngươi nhưng mà vẫn mải miết người, việc hiến cùng nước Ngô chỉ thực hiện tăng đàu óc mưu mẹo của Câu Tiễn nhập tiến bộ trình phục thù hằn của ông.

Xem thêm: hoạn thư là ai

Đặc biệt, những cuốn sách như Quốc ngữLiệt phái nữ truyện thường xuyên chép về những hero phái nữ đời trước, với tăm tiếng lẫn lộn nổi tiếng chất lượng, lại kỳ kỳ lạ là ko nói tới mẩu truyện của Tây Thi, cho dù "hậu quả" nhưng mà Tây Thi tạo ra nhập truyền thuyết cũng đầy đủ sánh với Muội Hỉ, Đát Kỷ nằm trong Bao Tự. Như vậy cũng phần nào là đã cho chúng ta thấy mẩu truyện về ["Tây Thi khử Ngô"] nhập thời gian ấy vẫn không được nom nhận rõ rệt, vẫn không được nói tới và tô đậm như về sau.

Văn học[sửa | sửa mã nguồn]

Nét đẹp nhất trở thành ngữ[sửa | sửa mã nguồn]

Tây Thi, minh họa nhập Họa lệ châu tụy tú (畫麗珠萃秀).

Hình hình ảnh nường Tây Thi thú vị rộng lớn Lúc đang được nhăn mặt mũi vì thế nhức bên trên bờ suối tạo nên một cô nàng không giống làm theo nhăn mặt mũi theo đuổi, tuy nhiên lại bị nhiều người mỉm cười chê đang trở thành một kỳ tích văn học tập. Sắc đẹp nhất của Tây Thi được mô tả rất là mỹ lệ, mẩu truyện về nường đem sắc thái của một đại người đẹp, kể từ cơ nhập list Tứ đại người đẹp của văn hóa truyền thống tiền tiến Trung Quốc, Tây Thi luôn luôn xếp thứ nhất.

Có một cụm trở thành ngữ tế bào mô tả tứ loại vẻ đẹp nhất nhưng mà thời nay còn nghe biết, này là "Trầm ngư lạc nhạn, Bế nguyệt tu hoa" (Chim rơi cá lặn, hoa nhượng bộ nguyệt thẹn), nhập cơ "Trầm ngư" thông thường là chỉ Tây Thi. Thế tuy nhiên xuất xứ thực sự kể từ văn tự nào là cụm Trầm ngư là nhằm chỉ Tây Thi đều ko rõ nét. Trong Lúc cơ, câu "Trầm ngư" với kể từ nhập sách Trang Tử - Tề vật luận:「"Mao Tường, Ly Cơ, là nhị người phụ nữ đẹp nhất, cá thấy chìm nhập vùng lỗ sâu sắc, chim thấy cất cánh cao, lộc thấy thì thay cho sừng; này là vẻ đẹp nhất của thiên hạ"; 毛嫱、驪姬,人之所美也,鱼见之深入,鸟见之高飞,糜鹿见之决骤,四者孰知天下之正色哉。」. Theo cơ hội ghi của Trang Tử, trí tuệ của động vật hoang dã so với nét đẹp của loài người khôn xiết vô vị, ngay tắp lự hoảng kinh sợ nhưng mà chạy, thực tiễn ko tương quan cho tới trí tuệ của loài người so với sắc đẹp của loài người. Có thuyết nhận định rằng, cụm kể từ "Trầm ngư" được gán mang lại Tây Thi kể từ bài bác vịnh về nường có tên Hoán rơi thiên (浣纱篇), nhập cơ với câu: 「"Điểu kinh nhập tùng la, ngư ý trầm hà hoa"; 鸟惊入松萝,鱼畏沈荷花」.

Một trong mỗi câu trở thành ngữ tương quan cho tới Tây Thị gọi là Đông Thi hiệu tần (東施效顰), cũng gọi Đông gia hiệu tần (東家效顰) hoặc Xú phái nữ hiệu tần (醜女效顰). Một hôm, Tây Thi đùng một cái cảm nhận thấy nhức ở ngực, mặt mũi nhăn lại, cô nàng Đông Thi vốn liếng xấu xí xí, thấy Tây Thi mặt mũi nhăn lại vẫn còn đấy đẹp nhất mê li bèn làm theo. Tưởng rằng bản thân tiếp tục đẹp nhất như Tây Thi, mặc dù vậy Đông Thi làm theo mách nhỏ xấu xí kỳ lạ, khiến cho người tao phát hiện ra đều chạy chuồn, thậm chí còn không đủ can đảm đi ra đàng nữa. Điển tích này cũng bắt nguồn từ Trang Tử, với ý cười chê chớ nỗ lực thao tác làm việc nhưng mà kỹ năng ko thể, cốt trái khoáy chỉ khiến cho bản thân tệ rộng lớn chuồn nhưng mà thôi, vì thế cũng có thể có cơ hội gọi 「Tây Thi bệnh; 西施病」, tức "Tây Thi bị đau nhức nhưng mà nhăn mày", ám chỉ cho tới vẻ đẹp nhất chỉ việc nhăn ngươi cũng xê dịch lòng người nhập kỳ tích này[9].

Câu trở thành ngữ Tây mi Nam kiểm (西眉南臉) dùng để làm chỉ dung mạo mỹ lệ của phụ nữ phụ nữ nguồn gốc xuất xứ kể từ Tây Thi. Điển tích này nguồn gốc xuất xứ kể từ bài bác Vu tô cao (巫山高) của Lý Hàm Dụng (李咸用):「"Tây mi Nam kiểm nhân trung mỹ, hoặc fake giai văn vô sở lợi"; 西眉南臉人中美,或者皆聞無所利」. Tây Thi và nường Nam Uy (南威) đều là đại người đẹp trứ danh thời Xuân Thu, tịnh xưng Uy Thi (威施). Một câu trở thành ngữ không giống, không chỉ là có tiếng so với người Trung Quốc nhưng mà con cái cho tới cả những vương quốc đồng văn không giống nhập khối Hán quyển như VN, đó là Tình nhân nhãn lý xuất Tây Thi (情人眼里出西施), hoặc "Tình nhân nhập đôi mắt hóa Tây Thi", bắt nguồn từ ngạn ngữ đời Tống nhập bài bác Điều khê ngư ẩn tùng thoại tập hậu · Sơn ly thượng (苕溪渔隐丛话后集·山谷上)[10], ý thưa người tình nhập đôi mắt một người nào là cơ, cho dù vẻ bên ngoài thực tiễn đi ra sao cũng đều tiếp tục khôn xiết xinh đẹp nhất.

Nét đẹp nhất thơ văn[sửa | sửa mã nguồn]

Tuy có tiếng về sắc đẹp, qua không ít cuốn luận tầm cỡ thời Chiến Quốc cũng thấy được, tuy vậy mẩu truyện về Tây Thi được hiến mang lại Ngô, lại thực hiện Ngô thoát nước nhịn nhường như chỉ là 1 trong mẩu truyện kể từ truyền thuyết dân gian tham. Hoặc mặc dầu là quả tình với mẩu truyện Tây Thi được hiến mang lại Ngô, tuy vậy hiệu suất cao lại không giống như truyền thuyết lưu truyền, như sách Ngô Việt xuân thu chỉ đơn giản và giản dị là thưa ["Tây Thi nằm trong Trịnh Đán"] đều được thám thính kể từ mái ấm túng bấn, giáo dục nhưng mà hiến mang lại Ngô. Huống hồ nước không chỉ là 1 mình Tây Thi, nhưng mà còn tồn tại Trịnh Đán.

Dẫu vậy, vấn đề văn học tập viết lách về Tây Thi vẫn thật nhiều, không chỉ là là mẩu truyện được Việt hiến Ngô, nhưng mà còn là một về vẻ đẹp nhất tỏa sáng có tiếng. Truyện cộc Việt phái nữ kiếm của Kim Dung trả hero Tây Thi nhập với thương hiệu là Di Quang. Trong truyện, Lúc gặp gỡ Tây Thi, hero A Thanh đang được sát khí đằng đằng cũng cần khâm phục thốt lên:「"Trong... nhập đời này, sao lại sở hữu người... với người mẫu cho tới thế? Phạm Lãi, cô ấy còn xinh hơn những gì ông tế bào tả!"」.

Nhà thơ La Ôn thời mái ấm Đường với thơ mang lại Tây Thi rằng:

Hán tự
...
家國興亡自有時,
吳人何苦怨西施。
西施若解傾吳國,
越國亡來又是誰
Phiên âm
...
Gia quốc hưng phế tự động hữu thời,
Ngô nhân hà đau đớn oán thù Tây Thi.
Tây Thi nhược giải khuynh Ngô quốc,
Việt quốc vong lai hựu thị thùy
Dịch thơ
...
Nước mái ấm còn thất lạc vì thế cơ trời,
Người Ngô sao cứ oán thù Tây Thi?
Tây Thi nếu như thực hiện Ngô thoát nước,
Thì xưa Việt thất lạc vì thế tay ai?

Nhà thơ Thôi Đạo Dung đời Đường cũng viết lách một bài bác "Tây Thi than" nói tới nàng:

Hán tự
...
宰嚭亡吳國,
西施陷惡名。
浣紗春水急,
似有不平聲。
Phiên âm
...
Tể dĩ vong Ngô quốc,
Tây Thi hãm ác danh.
Hoán Sa xuân thủy cung cấp,
Tự hữu bất bình thanh.
Dịch thơ
...
Người đứng đầu làm mất đi nước Ngô,
Tây Thi bị đem giờ xấu xí.
Nước suối Hoán Sa ngày xuân chảy hấp tấp,
Tựa như cũng lên giờ bất bình.

Thi tiên đời mái ấm Đường là Lý Bạch với viết lách một trong những bài bác thơ thưa cho tới Tây Thi, như bài bác "Ngô vương vãi người đẹp chào bán tuý" (吳王美人半醉):

Hán tự
...
風動荷花水殿香,
姑蘇臺上宴吳王。
西施醉舞嬌無力,
笑倚東窗白玉床。
Phiên âm
...
Phong động hà hoa thủy năng lượng điện mùi hương,
Cô Tô đài thượng yến Ngô vương vãi.
Tây Thi tuý vũ kiều vô lực,
Tiếu ỷ lại sầm uất tuy vậy bạch ngọc sàng.
Dịch thơ
...
Gió lắc động sen hồ nước, mừi hương ngát
Đài Huyện Đảo Cô Tô, vua Ngô tiệc đang được nồng
Múa nhập say, tây Thi chừng mệt nhọc lả
Cười cựa bản thân nhập nệm ngọc mặt mũi song
Tây Thi cố lý - điểm tưởng vọng Tây Thi bên trên Chư Kỵ.

Thi Phật Vương Duy với 1 bài bác thơ gọi là "Tây Thi vịnh" (西施詠):

Hán tự
...
艷色天下重,
西施寧久微。
朝為越溪女,
暮作吳宮妃。
賤日豈殊眾,
貴來方悟稀。
邀人傅脂粉,
不自著羅衣。
君寵益驍態,
君憐無是非。
當時浣紗伴,
莫得同車歸。
持謝鄰家子,
效顰安可希。
Phiên âm
...
Diễm sắc thiên hạ trọng,
Tây Thi ninh cửu vi.
Triêu vi Việt khê phái nữ,
Mộ tác Ngô cung phi.
Tiện nhật khởi thù hằn bọn chúng,
Quý lai phương ngộ hy.
Yêu nhân phó chi phấn,
Bất tự động trước la hắn.
Quân sủng ích kiêu thái,
Quân liên vô thị phi.
Đương thì hoán rơi các bạn,
Mạc đắc đồng xa vời quy.
Trì tạ lân gia tử,
Hiệu tần an khả hy.
Dịch thơ
...
Sắc đẹp nhất thiên hạ trọng,
Há mãi nhát Tây Thi.
Sớm mặt mũi khe Việt phái nữ,
Chiều chủ yếu cung Ngô phi.
Lúc túng bấn đâu mới mẻ,
Khi lịch sự trái khoáy hữu hi.
Sai người sứt sẹo mùi hương phấn,
Chẳng tự động khoác xiêm hắn.
Vua yêu thương càng duyên dáng vẻ,
Vua quý khoác thị phi.
Bạn thuở xưa giặt lụa,
Về nằm trong xe cộ hòng chi.
Nhắn cô ả mặt mũi thôn,
Nhăn mặt mũi hy vọng được gì.

Một vở nhạc kịch Tây Thi đang được trình thao diễn bên trên Nhà hát rộng lớn vương quốc (Trung Quốc) với nội dung dựa vào mẩu truyện người mẫu.[11]

Trong Đông Chu liệt quốc[sửa | sửa mã nguồn]

Đông Chu liệt quốc chí, cũng gọi Đông Chu liệt quốc, là tè thuyết dã sử bao gồm 108 hồi được Thái Nguyên Phóng thời mái ấm Thanh cải biên kể từ Tân liệt quốc chí khoảng tầm bên trên 700.000 chữ của Phùng Mộng Long thời mái ấm Minh. Bản thân thiện Tân liệt quốc chí lại được cải biên và viết lách tăng kể từ cỗ Liệt quốc chí truyện khoảng tầm 280.000 chữ vì thế Dư Thiệu Ngư viết lách đi ra khoảng tầm thời Gia Tĩnh.

Trong Đông Chu liệt quốc, mẩu truyện về Tây Thi về cơ bạn dạng vẫn rất rất như là truyền thuyết dân gian tham nằm trong biên chép kể từ Ngô Việt xuân thu đời Đông Hán, Tây Thi cùng theo với Trịnh Đán được Câu Tiễn tuyển chọn lựa chọn là sau khoản thời gian Câu Tiễn đang được thả về nước Việt. Một trích đoạn reviews về Tây Thi nhập Đông Chu liệt quốc, nhưng mà nường xuất hiện tại ở hồi loại 81, có tên "Tây Thi thực hiện mải miết hoặc vua Ngô, Tử Cống chuồn du thuyết những nước".

Vua Việt là Câu Tiễn đang được muống thám thính mỹ phái nữ nội địa nhằm dưng vua Ngô là Phù Sai. Văn Chủng hiến kế tiếp rằng:
- Xin chúa công phái một trăm nội thị chuồn lẫn lộn với bọn thầy tướng mạo, fake cơ hội chuồn coi tướng mạo từng nội địa, thấy mỹ phái nữ thì biên lấy thương hiệu và vị trí ở. Dùng cơ hội ấy nhưng mà lựa chọn thì hồi hộp gì không tồn tại người!

Câu Tiễn theo đuổi kế tiếp ấy, mới nhất nhập nửa năm, nhưng mà vẫn tuyển chọn được nhị ngàn mỹ phái nữ. Câu Tiễn sai lựa chọn lại, được nhị người đẹp tuyệt vời nhất, truyền vẽ giành nhằm lăm le rước dưng Phù Sai. Hai người ấy là Tây Thì và Trịnh Đán. Tây Thi là con cái một người thám thính củi ở núi Trữ La. Trữ La với nhị thôn: thôn Đông và thôn Tây, vậy nên gọi là Tây Thi. Trịnh Đán cũng ở Tây thôn, láng giềng với Tây Thi. Nhà lại ngay sát sông, má hồng mặt mũi hoa, ánh rọi nhập nhau chẳng không giống gì nhị đóa phù dung bên trên mặt mũi nhánh. Câu Tiễn sai Phạm Lãi rước một trăm nén vàng cho tới đón về, mang lại khoác đồ dùng the lụa, ngồi xe cộ với mùng phủ. Người nội địa nghe giờ mỹ phái nữ, người nào cũng muống coi mặt mũi giành nhau ra bên ngoài cõi để tiếp, đàng xá chật ních. Phạm Lãi nhằm Tây Thi và Trịnh Đán ở quãn xá rồi truyền dụ rằng ai ham muốn coi mặt mũi mỹ phái nữ, cần nộp một đồng xu tiền. Chỉ nhập một khi nhưng mà chi phí quăng quật giàn giụa qũi. Hai mỹ phái nữ trèo lên bên trên lầu, đứng tựa nhập bao lan, ở bên dưới nom lên, không giống nào là tiên phái nữ đứng bên trên ko. Tây Thi và Trịnh Đán ở lại ngoài trở thành thân phụ ngày, chi phí chiếm được ko biết từng nào nhưng mà kể, đều nộp nhập kho cả.

Câu Tiễn mang lại nhị mỹ phái nữ ở riêng rẽ bên trên Thổ Thành, rồi sai một nhạc sư già cả dạy dỗ mang lại hát múa, lúc nào trở thành nghề ngỗng, sẽn mang lịch sự tiến bộ Phù Sai.

— Trích đoạn nhập Đông Chu liệt quốc

Một trích đoạn nhập Đông Chu liệt quốc kể về việc sủng ái của Phù Sai giành riêng cho Tây Thi.

Tây Thi được ở đài Huyện Đảo Cô Tô với Phù Sai, mọi khi đi dạo đâu thì ngờ vệ chẳng không giống gì phi hậu. Trịnh Đán ở Ngô cung, ghen tị với Tây Thi, uất ức ko thổ lộ được, rộng lớn 1 năm thì bị tiêu diệt. Phù Sai thương lắm, rước chôn ở núi Hoàng Mao và lập đền rồng thờ cúng. Chuyện này sau tiếp tục kể tiếp, giờ đây hãy thưa Phù Sai yêu thương Tây Thi, sai Vương Tôn Hùng lập đi ra cung Quán Khuê ở núi Linh Nham, trang sức quý toàn vì thế châu ngọc nhằm thực hiện vị trí mang lại Tây Thi đi ra đùa. Tại đấy với lập đi ra Hưởng Điệp lương y.

Tại sao lại gọi là Hưởng Điệp? Từ Điệp tức là cái guốc. Nguyên là kẻ tao moi hầm ở bên dưới khu đất vị trí hiên chạy dọc, đặt tại đấy thật nhiều chum, bên trên lát ván, nhằm Tây Thi và mỹ nữ chuồn guốc lượn ở đấy, giờ kêu leng reng, cho nên vì thế gọi là hưởng trọn điệp. Trên núi với hồ nước Ngoạn Hoa, ao Ngoạn Nguyệt. Lại với giếng gọi là giếng Ngô Vương, nước nhập xuyên suốt, Tây Thi thông thường đứng phía trên nhưng mà soi mặt mũi, Phù Sai đứng ở ở bên cạnh, tiếp tục lấy tay vuốt tóc mang lại Tây Thi. Lại với động gọi là động Tây Thi, Phù Sai và Tây Thi nằm trong ngồi ở đấy, đá ở ngoài cửa ngõ động có khá nhiều vị trí sụt, ni người tao gọi là vết chân Tây Thi. Trên núi lại sở hữu Cầm Đài, Phù Sai thông thường cùng theo với Tây Thi gẩy đàn ở đấy.

Phù Sai lại sai người trồng hoa ở Hương Sơn, nhằm Tây Thi và mỹ nữ chở thuyền chuồn hái hoa. Nay vẫn còn đấy một dãi nước ở phía nam giới núi Linh Nham, cơ tức là nơi Tây Thi hái hoa rất lâu rồi. Lại với Thái Liên hình ở phía sầm uất nam giới trở thành đô, cơ là nơi Phù Sai nằm trong Tây Thi hái sen. Phù Sai lại bắt moi một dòng sông nhỏ ở nhập trở thành, kể từ Nam lịch sự Bắc, rồi thực hiện kiểu buồm gấm nhằm đi dạo thuyền, gọi là Cẩm Phàm hình. Phía Nam của Đô trở thành với Trường Châu uyển, nhằm thực hiện điểm săn bắn phun. Lại với Ngư Thành nhằm nuôi cá, sát Thành nhằm nuôi vịt, Kê Bi nhằm nuôi gà, Tửu Thành nhằm nấu nướng rượu.

Xem thêm: quang trung nguyễn huệ là ai

Lại thông thường cùng theo với Tây Thi đi ra ngủ non bên trên Nam Loan ở Tây động đình, này là một chiếc vịnh chừng rộng lớn mươi dặm, thân phụ mặt mũi đều là núi, chỉ xuất hiện nam giới nom như cửa ngõ khuyết. Phù Sai mang lại vị trí ấy là 1 trong điểm rất có thể qua quýt ngày hè được, gọi là Tiên hạ loan. Phù Sai kể từ Lúc được Tây Thi, cứ ở luôn luôn trực tiếp bên trên Huyện Đảo Cô Tô đài, tứ mùa phấn khởi đùa, rượu trà đàn địch, chẳng thiết cho tới việc gì cả. Chỉ với quan tiền thái tể là vịn Hi và Vương Tôn Hùng thông thường hoặc hầu ở ở bên cạnh. Mỗi Lúc Ngũ Viên nài yết loài kiến, Phù Sai vẫn kể từ chối ko mang lại nhập.

— Trích đoạn nhập Đông Chu liệt quốc

Trong Đông Chu liệt quốc cũng dựa trên thuyết Tây Thi bị đẩy xuống nước ngộp bị tiêu diệt, nhưng mà ko cần nằm trong Phạm Lãi sinh sống nghêu du ở Tây Hồ. Sau Lúc làm thịt được Phù Sai, Câu Tiễn nằm trong Tây Thi về nước, Câu Tiễn phu nhân thấy vậy thì ghen tị, bèn sai người buộc đá thả Tây Thi xuống sông, thế gian sau ko biết cho rằng Tây Thi theo đuổi Phạm Lãi. Trong sách với lời nói bình rằng:

Mấy bữa sau, Câu Tiễn rút quân về Việt, rước cả Tây Thi về. Câu Tiễn phu nhân mật sai người bắt Tây Thi rước đi ra bờ sông, buộc viên đá rộng lớn nhập, rồi đẩy xuống sông nhưng mà bảo rằng:
- Nó là kiểu vật vong quốc, còn nhằm thực hiện gì!

Người sau ko rõ rệt chuyện ấy, ngoa truyền là Phạm Lãi rước Tây Thi chuồn Ngũ Hồ, mới nhất với nhị câu thơ rằng: ["Đem Tây Thi chuồn là với ý, kinh sợ còn nghiêng nước sợ hãi quân vương!"]. Xét đi ra thì Phạm Lãi chuồn với 1 mình, cho tới bà xã con cái cũng còn quăng quật lại, huống chi là Tây Thi, lại sở hữu người thưa Phạm Lãi mải miết Tây Thi, mới nhất lập đi ra kiểu kế tiếp rước đẩy xuống sông, này cũng là thưa lầm. La Ôn với thơ thân oan mang lại Tây Thi rằng:

Nước mái ấm còn thất lạc vì thế cơ trời,
Sao cứ Tây Thi sụp lỗi hòài?
Tây Tử nếu như thực hiện Ngô thoát nước,
Thì xưa Việt thất lạc vì thế tay ai?
— Đoạn kết về Tây Thi nhập Đông chu liệt quốc

Phim ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Tạo hình Tây Thi nhập Kinh kịch.

Điện ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Tên phim Diễn viên Chế tác
1936 《Tây Thi》 Tạ Bình
謝萍
Công ty Đại Trung Quốc hình ảnh nghiệp
1949 《Tây Thi》 Bạch Yến
白燕
Công ty Nam Thiên hình ảnh nghiệp
1956 《Ngọa tân thông thường đảm》
(臥薪嘗膽)
Lý Lệ Hoa
李麗華
Công ty Trung Quốc năng lượng điện hình ảnh chế phiến
1960 《Tây Thi》 Bạch Tuyết Liên
白雪仙
Công ty hình ảnh phiến Hải Dương
1965 《Tây Thi》 Bạch Nhân
白茵
Thanh Thủy Loan năng lượng điện ảnh
1966 《Tây Thi (tập thượng)》 Giang Thanh
江青
Điện hình ảnh Đài Loan và Công ty hữu hạn Quốc liên hình ảnh nghiệp
《Tây Thi (tập hạ)》

Truyền hình[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Tên phim Diễn viên Chế tác
1983 《Tây Thi》 Đổng Trí Chi
董智芝
Đài nội địa
1986 《Tây Thi》 Lê Yến San
黎燕珊
Asia Television Limited
1987 《Tây Thi》 Phùng Bửu Bửu
馮寶寶
Công ty Hoa Thị (đài CTS)
1995 《Tây Thi》 Tưởng Cần Cần
蒋勤勤
Đài nội địa
1997 《Cổ Ngô xuân thu》
(古吴春秋)
Tào Dĩnh
曹穎
Đài nội địa
1998 《Chiến quốc hồng nhan》
(战国红颜)
Trương Mẫn
張敏
Truyền gình Đài Loan
2005 《Việt vương vãi Câu Tiễn》
(越王勾践)
Chu Dương
周扬
Đài truyền hình TW Trung Quốc 
2006 《Tranh bá truyền kỳ》
(爭霸傳奇)
Quách Thiện Ni
郭羡妮
Đài truyền hình TVB
2007 《Nằm tua nếm mật》 An Dĩ Hiên
安以軒
Đài truyền hình TW Trung Quốc
2012 《Tây Thi túng bấn sử》
(西施秘史)
Ổ Tĩnh Tĩnh
邬靖靖
Đài nội địa
2013 《Anh hùng》 Dĩnh Nhi
穎兒
Đài CTS

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ Tây Thi (西施) bên trên Bách chừng Bách khoa
  2. ^ 陈耀文引唐人陆广微《吴地记》再引《越绝书》曰:"西施亡吴后复归范蠡,同泛五湖而去。"《鹤林玉露》乙编卷四"荆公议论"条说:"范蠡霸越之后,脱屣富贵,扁舟五湖,可谓一尘不染矣。然犹挟西施以行,蠡非悦其色也,盖惧其复以蛊吴者而蛊越,则越不可保矣"
  3. ^ 《东坡异物志》载:"扬子江有美人鱼,又称西施鱼,一日数易其色,肉细味美,妇人食之,可增媚态,据云系西施沉江后幻化而成。"
  4. ^ 《墨子》曰:"吴起之裂,其功也;西施之沉,其美也。"俞弁在《逸老堂诗话》卷上引《吳越春秋》云:"吳亡,西子被殺"。俞弁在《逸老堂诗话》卷上結論:"古今成谓其从范蠡五湖之游,今乃知其终於沈,可以为西子浣千古之冤矣。"
  5. ^ 杨慎引《吴越春秋·逸篇》说:"一日读《墨子》曰:‘吴起之裂,其功也;西施之沉,其美也。’喜曰:‘此吴亡之后,西施亦死于水,不从范蠡去之一证。’墨子去吴越之世甚近,所书得其真然。"徐树丕支持杨慎"西施被沉"的说法。他在《识小录》中说:"当吴之亡,吴王逃至阳山自杀,必先杀西施,不以所爱为仇辱,此理之可信者。沈于江,必吴沉之也。蠡高人又智士,岂取亡国之妃为俪,其必不然矣。"
  6. ^ Trong cuốn Tây Thi của người sáng tác Lợi chỉ, dịch fake Ông Văn Tùng, tr. 696
  7. ^ 《吴越春秋·勾践入臣外传·越王勾践五年》: 越王勾践五年五月,与大夫种、范蠡入臣于吴,群臣皆送至浙江之上。
  8. ^ 《吴越春秋·勾践归国外传》: 越王勾践臣吴至归越,勾践七年也。
  9. ^ 《庄子·天运》: 故西施病心而矉其里,其里之丑人见而美之,归亦捧心而矉其里。
  10. ^ 宋·胡仔《苕溪渔隐丛话后集·山谷上》:"谚云:情人眼里有西施"。
  11. ^ “NCPA Original Opera Xi Shi”. Bản gốc tàng trữ ngày 15 mon 12 năm 2014. Truy cập ngày 15 mon 12 năm 2014.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  • Đông Chu liệt quốc
  • Ngô Việt xuân thu
  • Tuân Tử
  • Trang Tử
  • Mạnh Tử
  • Liệt phái nữ truyện
  • Sử ký Tư Mã Thiên
Tứ đại người đẹp Trung Hoa
Tây Thi • Vương Chiêu Quân • Điêu Thuyền • Dương quý phi