Bách khoa toàn thư banh Wikipedia
Sương Nguyệt Anh Bạn đang xem: sương nguyệt anh là con ai | |
---|---|
Sinh | Nguyễn Ngọc Khuê 1 mon 2, 1864 làng An Bình Đông, Ba Tri, Ga Tre |
Mất | 20 mon 1, 1921 (56 tuổi) làng Mỹ Chánh Hòa, Ba Tri, Ga Tre |
Nghề nghiệp | Nhà báo, ngôi nhà thơ |
Nổi tiếng vì | Chủ cây bút tờ báo Nữ giới chung |
Phối ngẫu | Nguyễn Công Tính |
Con cái | 1 gái: Nguyễn Thị Vinh |
Người thân | Nguyễn Đình Chiểu (cha) Lê Thị Điền (mẹ) |
Nguyễn Ngọc Khuê (1 mon hai năm 1864[a] - đôi mươi mon một năm 1921[b]), thông thường được nghe biết với cây bút danh Sương Nguyệt Anh (chữ Hán: 孀月英), là một trong thi sĩ và là ngôi nhà cây bút phái nữ thứ nhất của nước Việt Nam. Tờ báo Nữ giới chung (女界鐘) vì thế bà phụ trách móc là tờ báo thứ nhất của phụ phái nữ được xuất phiên bản bên trên TP. Sài Gòn.[2]
Tên[sửa | sửa mã nguồn]
Sương Nguyệt Anh thương hiệu thiệt là Nguyễn Thị Ngọc Khuê (theo "Nguyễn chi thế phổ"),[3] tuy vậy thương hiệu ghi bên trên bia mộ lại là Nguyễn Ngọc Khuê, tự động là Nguyệt Anh.
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà tức là "Góa phụ Nguyệt Anh".[4] Ngoài cây bút hiệu Sương Nguyệt Anh, bà còn ký nhiều cây bút hiệu không giống như: Xuân Khuê, Nguyệt Nga, Nguyệt Anh.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Sương Nguyệt Anh sinh bên trên làng mạc An Bình Đông (nay là xã An Đức), thị trấn Ba Tri, tỉnh Ga Tre.[5] Bà là phụ nữ loại tư (cho nên vô gia tộc thông thường gọi bà là Năm Hạnh)[c] ở trong phòng thơ Nguyễn Đình Chiểu, u là bà Lê Thị Điền, người làng mạc Thanh Ba, thị trấn Cần Giuộc.
Thuở nhỏ, bà nằm trong người chị thương hiệu là Nguyễn Thị Xuyến, được thân phụ (Đồ Chiểu) truyền dạy dỗ nên xuất sắc cả chữ Hán lẫn lộn chữ Nôm. Khi cả nhị lớn khôn, phổ biến tài sắc, được người xung quanh ca tụng gọi là Nhị Kiều.
Năm 1888, Sương Nguyệt Anh được 24 tuổi tác thì thân phụ thất lạc. Tri phủ Ba Tường cho tới chất vấn bà thực hiện bà xã ko được, nên đem lòng ân oán hận, dò xét cơ hội hãm kinh. Để rời tai hoạ, bà nằm trong mái ấm gia đình người anh (Nguyễn Đình Chúc) trả quý phái Cái Nứa (Mỹ Tho) rồi dời về Rạch Miễu ở nhờ ngôi nhà ông nghè Trương Văn Mân. Tại trên đây, bà kết hôn với cùng một phó tổng trực thuộc, góa bà xã thương hiệu Nguyễn Công Tính,[d] sinh được một nhỏ nhắn gái thương hiệu là Nguyễn Thị Vinh. Năm phụ nữ được 2 tuổi tác thì ông chồng thất lạc. Từ ê bà chực tiết nuôi con cái, thờ ông chồng và banh ngôi trường dạy dỗ chữ Nho mang lại học tập trò vô vùng nhằm sinh sinh sống. Và cũng kể từ ê, bà tăng trước cây bút hiệu Nguyệt Anh một chữ "Sương" (孀), trở thành "Sương Nguyệt Anh", tức là "Góa phụ Nguyệt Anh".
Những năm 1906-1908, hưởng trọn ứng trào lưu Đông Du của Phan Bội Châu, bà cung cấp 1 phần điền sản và hoạt động quyên hùn để giúp đỡ học viên xuất dương quý phái Nhật du học tập.
Năm 1917, Sương Nguyệt Anh được một group chí sĩ ái quốc chào thực hiện ngôi nhà cây bút tờ Nữ giới chung (nghĩa là "tiếng chuông của phái nữ giới"). Tờ báo rời khỏi số thứ nhất ngày một mon hai năm 1918, với ngôi nhà trương nâng lên dân trí, khuyến nghị công nông thương và nhất là tôn vinh tầm quan trọng phụ phái nữ vô xã hội.[e] Tờ báo phát triển lịch mặt hàng tuần với những thường xuyên mục: xã thuyết, văn nghệ, gia chánh, học tập nghề nghiệp, với những trang câu nói. hoặc ý đẹp nhất và u con cái thì thầm. cũng có thể thưa, "Nữ giới chung" là tờ báo thứ nhất ở nước Việt Nam thời ê chú ý cho tới việc dạy dỗ phái nữ công, tiết hạnh phụ phái nữ và phê phán những lề luật hà khắc so với phái đẹp.[6]
Nhưng mặc dù ngòi cây bút của Sương Nguyệt Anh đem khôn khéo cho tới đâu, tầm tác động của tờ báo này khiến cho mật thám Pháp quan ngại. Tháng 7 năm 1918, tờ Nữ giới chung bị đình phiên bản.[7] Cũng ngay lập tức thời điểm này, người phụ nữ độc nhất vô nhị của bà (Nguyễn Thị Vinh)[f] vừa phải sinh đẻ hoàn thành, té căn bệnh khuất.
Sau ê đôi mắt bà bị căn bệnh, thông thường xuyên nhức nhối và mức độ khoẻ cũng dần dần khánh kiệt. Nghe câu nói. y sĩ, Sương Nguyệt Anh dẫn con cháu nước ngoài về bên Mỹ Chánh Hoà (Ba Tri), nương náu điểm ngôi nhà người em út ít thương hiệu là Nguyễn Đình Chiêm nhằm chữa chạy, tuy nhiên duy nhất thời hạn cộc sau, hai con mắt bà bị thong manh loà hẳn.
Xem thêm: em út vàng của kpop là ai
Từ ê, sớm chiều bà lại nối tiếp lò dò bốc dung dịch, dạy dỗ học tập và sáng sủa tác thơ văn. Sáng sớm ngày 12 mon Chạp năm Tân Dậu (tức 9 mon một năm 1922), Sương Nguyệt Anh trút bỏ tương đối thở sau cùng, khi 58 tuổi tác.[g]
Lúc đầu, mộ Sương Nguyệt Anh ở Mỹ Nhơn, về sau (năm 1959) được đồng bào cất mả dời về ở cạnh mộ phần của tuy vậy thân thiết bà, tức nằm trong quần thể đền rồng thờ và mộ Nguyễn Đình Chiểu bên trên xã An Đức, thị trấn Ba Tri, tỉnh Ga Tre ngày này.
Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]
Sương Nguyệt Anh sáng sủa tác nhiều, tuy nhiên ko gom trở thành tập luyện. Nay chỉ với tản mác một số trong những bài xích thơ, như: Đoan Ngọ nhật điếu Khuất Nguyên, Tức sự, Chinh Phụ thi, Thưởng bạch Mai, Vịnh ni cô, Vua Thành Thái vô Nam, Cảm tác khi binh Việt chuồn Âu chiến... và vài ba bài xích vè, như: Vè đái yêu, Vè Thầy Hỷ, Vè tiến công đề...
Thơ[sửa | sửa mã nguồn]
Ngoài phiên bản dịch cỗ Yên Sơn nước ngoài sử của Trung Quốc rời khỏi thơ lục chén bát, một số trong những không nhiều bài xích thơ chữ Hán, thể vè lục bát; thơ của Sương Nguyệt Anh phần rộng lớn là thơ Nôm, bám theo thể Đường luật.
Để thể hiện cuộc nợ duyên dang dở của tớ, bà viết:
- Năm canh thức nhấp... năm canh những
- Nửa gối sánh le, nửa gối chờ
- Vườn én rủ ren bên trên lối cũ,
- Canh gà xao xác giục tình xưa...
Nhưng phần nhiều, thơ của bà là nhằm đối đáp lại những người dân tiếp tục trêu chọc, tiếp tục tỏ tình với bản thân, nhằm mục đích nêu lên đức kiên trung của những người phụ phái nữ Nam Sở, như Tiễn ông Kinh Hối nhậm chức kinh lịch ở Sa Đéc, Hoạ thơ Bảy Nguyện, Hoạ thơ Phủ Ngọc, Hoạ thơ Bái Liêu, Thưởng Bạch Mai, Vịnh ni cô,....
Trong số bài xích thơ không giống, Sương Nguyệt Anh tiếp tục kín kẽ gửi gắm tấm lòng yêu thương nước, thương dân, quan hoài cho tới thời cục, trích:
- Vui lòng thánh đế điểm xe cộ ngựa,
- Xót dạ thần dân vùng lửa than
- Nước đôi mắt đem nằm trong trời khu đất biết,
- Biển dâu một cuộc thấy nhưng mà thương.
- (Vua Thành Thái vô Nam)
Năm 1915, ông Việt Sĩ sau khoản thời gian tiếp tục ca ngợi ngợi Sương Nguyệt Anh rằng: Cuộc đời bà tiếp tục trải qua chuyện biết bao khổ đau, tuy nhiên biết bao nỗi khổ sở ê nghe đâu nhằm thách thức người thiếu thốn phụ kiên trinh, ông còn đánh giá và nhận định như sau:
- Nhắc cho tới Sương Nguyệt Anh, người tớ còn thấy lại điểm bà một tấm gương sinh hoạt mang lại phái phái nữ lưu; người tớ luôn ghi nhớ một cây cây bút cứng rắn từng nêu bên trên tờ Nữ giới chung nhiều yếu tố lý thú về phận sự thiếu nữ so với mái ấm gia đình và xã hội. Trong buổi gửi gắm thời, phụ phái nữ nước ngôi nhà vừa phải thoát ra khỏi khuê môn nhằm xúc tiếp với văn hóa truyền thống Âu Tây, bà Sương Nguyệt Anh cực kỳ xứng danh là phái nữ sĩ chi phí phong bên trên khu đất Việt.[8]
Vinh danh[sửa | sửa mã nguồn]
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà được đặt điều mang lại thương hiệu đàng trên rất nhiều điểm ở nước Việt Nam như Đà Lạt, Thành phố Xì Gòn, Vũng Tàu...
Xem thêm: phương ly anh là ai lời bài hát
Nhầm lẫn[sửa | sửa mã nguồn]
Nhầm cây bút hiệu[sửa | sửa mã nguồn]
Bút hiệu của bà trước đó bị sai lầm trở thành "Sương Nguyệt Ánh". Theo bài xích "Sương Nguyệt Anh hoặc Sương Nguyệt Ánh? Hay Nguyệt Anh thị?" vô kiệt tác "Úc Viên đua thoại" của người sáng tác Đông Hồ (xuất phiên bản năm 1969), thì việc lầm lẫn này rất có thể khởi đầu từ sự hiểu sai lầm một câu vô bài xích thơ "Vịnh hoa mai bên trên núi Điện Bà Tây Ninh" của bà:[9]
- Tuyết đượm nhành tiên in sắc trắng
- Sương trộn bóng nguyệt ánh color ngân
Vì sự lầm lẫn này nhưng mà những tuyến đường được đặt điều bám theo cây bút hiệu của bà cũng trở nên ghi sai thương hiệu trở thành đàng Sương Nguyệt Ánh.[10][11] Việc sai thương hiệu này đã và đang được xử lý, tuy vậy nhiều bảng hiệu bên trên đàng vẫn sử dụng thương hiệu sai.[12]
Nhầm hình ảnh chân dung[sửa | sửa mã nguồn]
Google Doodle ngày một mon hai năm 2023 tôn vinh bà với thương hiệu là phái nữ tổng chỉnh sửa thứ nhất của tờ báo phụ phái nữ thứ nhất ở nước Việt Nam.[13][14][15] Tuy nhiên, hình ảnh vẽ chân dung của bà bên trên Google Doodle lại là ở trong phòng giáo Đặng Kim Chi, hiệu trưởng thứ nhất của Trường phái nữ trung học tập tổ hợp Sương Nguyệt Anh xây dựng năm 1971 bên trên TP. Sài Gòn (nay là Trường trung học cơ sở - trung học phổ thông Sương Nguyệt Anh bên trên Phường 3, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh).[16] Chỉ một ngày sau khoản thời gian đăng Google Doodle này, đại diện thay mặt Google bên trên nước Việt Nam và họa sỹ vẽ hình ảnh Google Doodle về bà tiếp tục van nài lỗi vì thế sơ sót này.[17][18][19] Bức hình ảnh Google Doodle vẽ sai chân dung bà Sương Nguyệt Anh tiếp sau đó đã biết thành xóa ngoài trang web của Google Doodle.
Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Trong một nội dung bài viết đăng ngày 15/11/2006 bên trên Tạp chí Quê Hương, ngày sinh của bà được ghi là 08 mon 3 năm 1864.[1]
- ^ Ghi bám theo Nguyễn Đình Chiểu toàn tập (tập 2, Nhà xuất phiên bản Đại học tập và Trung học tập có trách nhiệm, 1980, tr. 28) và Mai Huỳnh Hoa (Từ điển văn học, cỗ mới mẻ, tr. 1576). Bia mộ ghi bà "mất ngày 12 mon 12 năm Tân Dậu (1922), hưởng trọn lâu 58 tuổi"; thời nay ứng âm lịch tuy nhiên không giống 1 năm.
- ^ Theo tục lệ ở Nam Sở, con cái đầu lòng kể loại nhị, nên tuy nhiên Sương Nguyệt Anh là phụ nữ loại tư vô mái ấm gia đình, tuy nhiên được gọi là loại năm.
- ^ Có sách ghi thương hiệu Trình. Tại trên đây ghi bám theo Nguyễn Liên Phong vì thế ông là kẻ sinh sống nằm trong thời với Sương Nguyệt Anh. Dường như, ông còn cho thấy thêm tăng chi tiết: "Con gái ông Đồ Chiểu hình trạng nho nhã xót yếu hèn, tính nết điềm tịnh hiền khô lành lặn. Thuở nhỏ cô lấy ông chồng, thương hiệu là thầy phó Tính, về ở bám theo quê ông chồng bên trên chợ Rạch Miễu" (Điếu cổ hạ kim đua tập xuất phiên bản 1915).
- ^ Toà biên soạn đặt điều bên trên số ngôi nhà 15 đàng Taberd (nay là đàng Nguyễn Du, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh). Chủ nhiệm là ông Henri Blanquière.
- ^ Cô Vinh lấy ông chồng là ông Mai Bạch Ngọc (hay Mai Văn Ngọc), sinh một cô phụ nữ mệnh danh Mai Huỳnh Hoa nhũ danh Kim Ba, sau đây kết hôn với ngôi nhà sinh hoạt chủ yếu trị Phan Văn Hùm (1902-1946), người sáng tác Ngồi tù nhà tù lớn (1929)
- ^ Ngày thất lạc ghi bám theo bia mộ. Nhưng bám theo Mai Huỳnh Hoa thì bà thất lạc bên trên Ba Tri ngày 2 mon Chạp năm Canh Thân tức đôi mươi mon một năm 1921 (Từ điển Văn học, tập luyện 2. Nhà xuất phiên bản KHXH, tr. 320)
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ “Nữ sĩ Sương Nguyệt Anh – ngôi nhà cây bút tờ báo phụ phái nữ đầu tiên”. Tạp chí Quê Hương bên trên Internet. Ngày 15 mon 11 năm 2006.
- ^ Theo Nguyễn Đình Chiểu toàn tập, tập luyện 1, tr. 28.
- ^ "Nguyễn chi thế phổ" vì thế Nguyễn Đình Chiểu biên soạn, Nguyễn Đình Huy (cha ông Chiểu) hiệu chủ yếu.
- ^ Denecke, Wiebke. “Shared Literary Heritage in the East Asian Sinographic Sphere”. Trong Denecke, Wiebke; Li, Wai-yee; Tian, Xiaofei (biên tập). The Oxford Handbook of Classical Chinese Literature (1000 BCE-900 CE). Oxford University Press. tr. 529.
- ^ Tường Khanh (19 mon 10 năm 2013). “Sương Nguyệt Anh - phái nữ ngôi nhà cây bút báo thứ nhất của Việt Nam”. Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “Nữ sĩ Sương Nguyệt Anh – ngôi nhà cây bút tờ báo phụ phái nữ đầu tiên”. Tạp chí Quê Hương bên trên Internet. Ngày 15 mon 11 năm 2006.
- ^ Theo Nguyễn Ngọc Hiền, Nữ sĩ Việt Nam, Nhà xuất phiên bản Thanh Niên, 2005, tr.478
- ^ Dẫn bám theo GS. Trịnh Vân Thanh, Thành ngữ danh nhân tự động điển, Nhà xuất phiên bản Hồn Thiêng, TP. Sài Gòn, 1966, tr. 1161
- ^ “Dung mạo phái nữ sĩ Sương Nguyệt Anh và sự lầm lẫn Sương Nguyệt Ánh”. Báo Thanh niên.
- ^ Minh Đạo (15 mon 12 năm 2014). “Xin gọi chính thương hiệu Sương Nguyệt Anh”. Báo Lâm Đồng. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “PHẢN ÁNH: ĐẬU XE LẤN CHIỀM LÒNG ĐƯỜNG VÀ VỈA HÈ TẠI ĐƯỜNG PHAN KẾ BÍNH VÀ ĐƯỜNG SƯƠNG NGUYỆT ÁNH, PHƯỜNG 9”. UBND Thành phố Vũng Tàu. 5 mon 3 năm 2021. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ Vũ Phượng (17 mon 10 năm 2016). “Người TP. Sài Gòn đang được gọi thương hiệu sai nhiều tuyến đường nhưng mà ko biết”. Báo Thanh Niên. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “Celebrating Sương Nguyệt Anh”. Google Doodle. Ngày 1 mon hai năm 2023. Bản gốc tàng trữ Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Google Doodle tôn vinh Sương Nguyệt Anh - phái nữ ngôi nhà cây bút nước Việt Nam đầu tiên”. Báo Lao động. Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Google vinh danh phái nữ sĩ Sương Nguyệt Anh”. VnExpress.net. Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Hình vẽ Sương Nguyệt Anh của Google là sai lầm lẫn?”. Báo Tuổi trẻ. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google van nài lỗi vì thế sai lầm hình hình ảnh phái nữ sĩ Sương Nguyệt Anh”. VnExpress.net. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google van nài lỗi vì thế sai lầm hình ảnh bà Sương Nguyệt Anh”. Báo Thanh niên. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google van nài lỗi vì thế lấy hình ảnh thầy giáo Gia Long thực hiện hình ảnh bà Sương Nguyệt Anh”. Báo Tuổi trẻ. Ngày 2 mon hai năm 2023.
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
- Sương Nguyệt Anh Lưu trữ 2006-10-07 bên trên Wayback Machine bên trên trang web của hội Phụ phái nữ VN
- Sương Nguyệt Anh Lưu trữ 2011-12-09 bên trên Wayback Machine bên trên trang web của tỉnh Ga Tre
Bình luận