Mạnh Tử

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Mục kể từ này về hero Mạnh Tử. Về kiệt tác tầm cỡ Mạnh Tử, coi Mạnh Tử (sách).

Mạnh Tử 孟子
Hình vẽ minh họa Mạnh Tử nhập album "Half Portrait of the Great Sage and Virtuous Men of Old", đặt tại chỉ bảo tàng Cố cung Quốc gia
Sinh	372 TCN Nước Trâu
Mất	289 TCN

Thời kỳ	Triết học tập cổ đại
Vùng	Triết học tập Trung Quốc
Trường phái	Nho giáo
Đối tượng chính	Luân lý học tập, Triết học tập xã hội, Triết học tập chủ yếu trị
Tư tưởng nổi bật	Triết lý Nho giáo
Ảnh tận hưởng bởi Khổng Tử Xem thêm: Giày Joma của nước nào? Các dòng giày Joma nổi bật nhất
Ảnh tận hưởng tới Các triết nhân phương Đông sau này

Họ (姓):	Cơ (chữ Hán: 姬; bính âm: Jī)
Thị (氏):	Mạnh (Ht: 孟; Bâ: Mèng)^[1]
Danh (名):	Kha (Ht: 軻; Bâ: Kē)
Tự (字):	không rõ^[2]
Thụy (謚):	Mạnh Tử á thánh^[3] (Ht: 亞聖孟子; Bâ: Yàshèng Mèngzǐ)
Thường gọi:	Mạnh Tử^[4] (Ht: 孟子; Bâ: Mèngzǐ)

Mạnh Tử, kể từ cuốn ''Myths and Legends of China'', 1922 của E. T. C. Werner

Mạnh Tử (chữ Hán: 孟子; bính âm: Mèng Zǐ) (372 TCN – 289 TCN) là triết nhân Nho giáo Trung Quốc và là kẻ thông liền Khổng Tử. Ông sẽ là ông tổ loại nhị của Nho giáo và được hậu thế tôn thực hiện "Á thánh Mạnh Tử" (chỉ đứng sau Khổng Tử).

Mạnh Tử, thương hiệu là Mạnh Kha, tự động là Tử Dư, sinh nhập đời vua Liệt Vương, mái ấm Chu, quê gốc ở khu đất Trâu, ni là TP.HCM Trâu Thành, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ông không cha mẹ thân phụ, chịu đựng sự nuôi dạy dỗ tráng lệ của u là Chương thị (người thiếu phụ chúng ta Chương). Chương thị trong tương lai được biết cho tới với cái thương hiệu Mạnh khuôn mẫu (mẹ của Mạnh Tử). Mạnh khuôn mẫu đang được phụ vương chuyến gửi mái ấm nhằm Mạnh Tử được ở nhập môi trường thiên nhiên xã hội tốt nhất có thể cho tới việc học hành, tu chăm sóc. Thời niên thiếu hụt, Mạnh Tử thực hiện môn sinh của Tử Tư, tức là Khổng Cấp, con cháu nội của Khổng Tử. Vì vậy, ông chịu đựng tác động thâm thúy kể từ những tư tưởng Khổng giáo.

Mạnh Tử là đại biểu tài tình của Nho giáo thời Chiến Quốc, thời kỳ khoe sắc hàng nghìn phe phái tư tưởng rộng lớn như Pháp gia, Nho gia, Mặc gia. Trong yếu tố hoàn cảnh lịch sử hào hùng cơ, Mạnh Tử trở nên tân tiến tăng tư tưởng của Khổng Tử với công ty trương dân vi quý, xã tắc loại chi, quân vi khinh, ông cũng chính là người thể hiện thuyết tính thiện của loài người rằng loài người sinh rời khỏi đang được là thiện rồi nhân chi sơ tính phiên bản thiện, trái lập với tư tưởng của Tuân Tử rằng nhân chi sơ tính phiên bản ác. Ông nhận định rằng "kẻ lao tâm trị người còn người lao lực thì bị người trị". Ông rước thuyết lí của tôi chuồn quảng bá cho tới vua chúa những nước chư hầu hết Tề Tuyên Vương (nước Tề), Đằng Văn Công (nước Đằng), Lương Huệ vương vãi (nước Nguỵ) tuy nhiên ko được trọng dụng. Về cuối đời, ông dạy dỗ học tập và viết lách sách. Sách Mạnh Tử của ông là 1 trong trong mỗi cuốn sách quan trọng cần thiết của Nho giáo.

Xem thêm: ai là người hiểu bạn nhất

Tư tưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Mạnh Tử khuyến nghị tư tưởng người quân tử cần sở hữu "Hạo nhiên chủ yếu khí", cần thiết "Lấy Đức hàng phục người khác", "Người nhân từ từng thiên hạ không tồn tại quân địch nào".

Mạnh Tử nhận định rằng phiên bản tính của loài người khi ban sơ là Thiện, Đức của một người là vàng tặng của thiên thượng (Trời), và được liên thông với thiên thượng. Ông tin yêu rằng thực chất của loài người là chất lượng, và nếu như một người thủ đức và nỗ lực tu thân thích, anh tớ rất có thể phát triển thành người như là tựa như các vị vua Nghiêu, vua Thuấn. Mạnh Tử cho rằng nhằm phát triển thành một con cái người dân có lý niệm, người cơ rất cần được giữ vị 4 chi tiêu chuẩn chỉnh, "lòng trắc ẩn, thuộc sở hữu lòng nhân từ; sự hổ thẹn thò, thuộc sở hữu nghĩa khí; tâm khiêm nhượng, thuộc sở hữu lễ nghi; tâm thị phi, thuộc sở hữu trí tuệ" (trích kể từ "Cuốn đầu tay của Công Tôn Sửu" nhập ‘các kiệt tác của Mạnh Tử’). Bốn đặc điểm của loài người này với những hành động ứng của mình phát triển thành nền tảng tạo nên trở nên tư đức tính của lòng nhân kể từ, nghĩa khí, lễ thức, và trí tuệ.^[5]

Mạnh Tử cả đời vững vàng tin yêu nhập chân lý, sở hữu trí tuệ đầy đủ, xuất sắc trình diễn và phân tách lý luận triết học tập. Ông kiên quyết định khuyến khích người tớ thực hiện điều thiện, tiếng thưa nào là cũng đều có niềm tin động viên và dẫn dắt người tớ.

Khái niệm công ty yếu[sửa | sửa mã nguồn]

"Nhân tâm nhất tân" (Lòng của những người, một mới) - Mạnh Tử viết: Nhân, nhân tâm dã; nghĩa, nhân lộ dã (仁人心也、義人路也), tức thị 'Nhân' (yêu người), ấy là lòng của người; 'nghĩa' (lẽ cần chăng) ấy là lối nhằm thực hiện người.
"Vương đạo lạc thổ" (Đường vua, khu đất vui) - Mạnh Tử viết: Dưỡng sinh táng tử vô hám, vương vãi đạo chi thủy dã (養生喪死無憾、王道之始也), tức thị "Nuôi sự sinh sống, mất mặt sự bị tiêu diệt, chớ tiếc, ấy là chính thức của Vương đạo".
"Quân tử tam lạc" (Quân tử, phụ vương vui) - Mạnh Tử viết lách nhập sách "Tận Tâm - Thượng (盡心上)": Phụ khuôn mẫu câu tồn, huynh đệ vô cố, nhất lạc dã. Ngưỡng bất quý ư thiên, phủ bất tạc ư nhân, nhị lạc dã. Đắc thiên hạ nhân tài nhi dạy dỗ chi, tam lạc dã (父母俱存、兄弟無故、一樂也。仰不愧於天、俯不怍於人、二樂也。得天下英才而教育之、三樂也), tức thị "Cha u đều còn, bạn bè không xẩy ra gì, ấy là mừng loại nhất. Ngửa mặt mày lên trời tuy nhiên ko hổ, cúi đầu so với người tuy nhiên ko thẹn thò, ấy là mừng loại nhì. Được và dạy dỗ nhân tài nhập thiên hạ, ấy là mừng loại ba".
"Nhất thiên vạn thặng" (Một trời, muôn xe) - Thầy Mạnh khuyên: Thị quí vạn thặng chi quân, nhược quí phân tử phu (視刺萬乘之君、若刺褐夫) tức thị "Giết một ông vua sở hữu vạn cỗ xe pháo thì cũng ko không giống việc làm thịt một kẻ thông thường dân (làm nhục mình)".

Mạnh tử tiên tổ[sửa | sửa mã nguồn]

tam thập chén bát thế tổ Bất Khuất
tam thập thất thế tổ Cúc
tam thập lục thế tổ Công Lưu
tam thập ngũ thế tổ Khánh Tiết
tam thập tứ thế tổ Hoàng Bộc
tam thập tam thế tổ Sai Phất
tam thập nhị thế tổ Hủy Du
tam thập nhất thế tổ Công Phi
tam thập thế tổ Cao Ngữ
nhị thập cửu thế tổ Á Ngữ
nhị thập chén bát thế tổ Công Thúc Tổ Loại
nhị thập thất thế tổ Cổ Công Đản Phủ , Chu Thái vương
nhị thập lục thế tổ Quý Lịch , Chu vương vãi Quý
nhị thập ngũ thế tổ Chu Văn vương vãi
nhị thập tứ thế tổ Chu công Đán
nhị thập tam thế tổ Lỗ Thái công
nhị thập nhị thế tổ Lỗ Dương công
nhị thập nhất thế tổ Lỗ Nguỵ công
nhị thập thế tổ Lỗ Hiến công
thập cửu thế tổ Lỗ Vũ công
thập chén bát thế tổ Lỗ Ý công
thập thất thế tổ Lỗ Hiếu công
thập lục thế tổ Lỗ Huệ công
thập ngũ thế tổ Lỗ Hoàn công
thập tứ thế tổ Mạnh Khánh Phủ , Lỗ Tam trả chi trưởng, khi đầu xưng Trọng tôn thị, sau cải xưng Mạnh tôn thị, Mạnh thị
thập tam thế tổ Mạnh Ngao, Mạnh Mục bá
thập nhị thế tổ Mạnh Cốc, Mạnh Văn bá
thập nhất thế tổ Mạnh Miệt, Mạnh Hiến tử
thập thế tổ Mạnh Tốc, Mạnh Trang tử
cửu thế tổ Mạnh Yết, Mạnh Hiếu bá
bát thế tổ Mạnh Quắc, Mạnh Hy tử
thất thế tổ Mạnh Hà Kỵ, Mạnh Ý tử
lục thế tổ Mạnh Trệ, Mạnh Vũ bá
cao tổ phụ Mạnh Tiệp, Mạnh Kính tử
tằng tổ phụ Mạnh Mộ
tổ phụ Mạnh Mẫn
phụ Mạnh Khích, tự động Công nghi vấn.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Tứ Thư
Ngũ Kinh
Đại học
Luận Ngữ
Khổng Tử
Nho giáo

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

^ Tên thị tộc ban sơ là Mạnh Tôn (孟孫), gọi tắt trở nên Mạnh (孟). Không rõ ràng việc này xẩy ra trước hoặc sau khoản thời gian Mạnh Tử tắt thở.
^ Theo truyền thống cuội nguồn, thương hiệu tự động của ông là Tử Xa (子車), song khi viết lách sai trở nên Tử Dư (子輿) hoặc Tử Cư (子居), tuy vậy theo đuổi những công trình xây dựng phân tích mới đây thì những thương hiệu tự động này đang được xuất hiện tại nhập thế kỷ loại III và duy nhất hero lịch sử hào hùng không giống thương hiệu là Mạnh Kha cũng sông nhập thời cổ kính Trung Quốc và bị sai sót với Mạnh Tử.
^ Nghĩa là, vị thánh sau Khổng Tử. Hiệu bởi Minh Thế Tông đặt điều nhập năm 1530. Hai thế kỷ trước năm 1530, thì thụy hiệu của Mạnh Tử là "Trâu quốc á thánh công" (鄒國亞聖公), hiệu này vẫn còn đó thấy bên trên đền rồng thời tổ tiên Mạnh Tử bên trên Trâu Thành.
^ Latinh hóa trở nên Mencius.
^ “Những ý niệm của một loài người chủ yếu trực”. www.minhhue.net. Truy cập ngày 21 tháng bốn năm 2014.