lê lai là ai

Lê Lai là 1 trong tướng soái nhập cuộc Khởi nghĩa Lam Sơn, ông được xem như là một hero, một tấm gương trung nghĩa với việc khiếu nại phổ biến nhập lịch sử hào hùng nước Việt Nam là cải trang trở nên Lê Lợi và bị quân Minh giết mổ bị tiêu diệt.

Nguồn gốc[sửa | sửa mã nguồn]

Lê Lai sinh rời khỏi ở thôn Dựng Tú, xã Đức Giang thị trấn Lương Giang (nay là Thôn Thành Sơn (Làng Tép), xã Kiên Thọ, thị trấn Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa), phụ thân thương hiệu là Lê Kiều, nối đời thực hiện chức phụ đạo nhập vùng, con cái rộng lớn thương hiệu Lê Lạn, con cái thứ hai là Lê Lai.

Bạn đang xem: lê lai là ai

Lê Lai được sử gia Lê Quý Đôn mô tả nhập sách Đại Việt thông sử là với tính thẳng thắn, dung mạo không giống thông thường, chí khí cao thâm lẫm liệt, lo lắng việc phục vụ hầu cần mang lại Lê Lợi rất rất chu đáo.^[1]

Tham gia khởi nghĩa Lam Sơn[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1416, ông nằm trong Lê Lợi và 18 tướng soái không giống nhập cuộc Hội thề thốt Lũng Nhai, thề thốt sinh sống bị tiêu diệt cùng nhau, nguyện công cộng mức độ tấn công xua đuổi quân Minh đang được cướp đập. Ông được ban tước đoạt Quan nội hầu, tổng quản ngại của phủ Đô tổng quản. Anh trai của Lê Lai, Lê Lạn cũng nhập cuộc Khởi nghĩa Lam Sơn, lập được không ít công huân.^[1]

Bấy giờ khoảng chừng năm 1418 nghĩa binh Lam Sơn lực lượng còn yếu hèn, thiếu thốn lương lậu, thông thường bị quân Minh vây tấn công, tình thế rất là ngặt nghèo khó. Lê Lợi tiếp tục căn vặn về sự ai rất có thể đóng góp fake ông nhằm giải cứu mang lại toàn quân, Lê Lai đã nhận được tiếng. Sự khiếu nại này được những sử liệu chép với sai không giống, chép lại cụ thể sau đây.^[1]

Sách Lam Sơn thực lục chép[sửa | sửa mã nguồn]

• Theo sách Lam Sơn thực lục ^[2][3] viết:

Khi ấy quân tao mới chỉ được nhỏ, nhưng mà thế giặc đương mạnh, Nhà vua bèn vời những tướng tá nhưng mà bảo rằng:

- Ai rất có thể thay cho thân thích đem hoàng bào, lĩnh năm trăm quân, nhì thớt voi, tấn công nhập trở nên Tây Đô? Thấy giặc rời khỏi đối địch, thì tự động xưng tên: "Ta là ngôi nhà Lam Sơn đây!". Để mang lại giặc bắt? Cho trẫm được náu bản thân, nghỉ ngơi binh, thu họp cả quân sĩ, nhằm mưu đồ tính việc về sau!

Các tướng tá đều không đủ can đảm nhận tiếng.

Chỉ với Lê Lai thưa rằng:

- Thần đồng tình xin xỏ thay cho đem áo ngôi nhà công. Ngày sau Bệ Hạ gây ra đế nghiệp, đã đạt được thiên hạ, thương cho tới tôi con, mang lại con cái con cháu muôn thuở được chịu đựng ơn nước. Đó là vấn đề thần mong chờ mỏi!

Đế lễ Trời nhưng mà khấn rằng:

- Lê Lai với công thay đổi áo. Sau này trẫm nằm trong con cái con cháu, những tướng tá tá, hoặc con cái con cháu những công thần, còn nếu không thương cho tới công ấy, thì xin xỏ thông thường đài hóa rời khỏi rừng núi; ấn vàng hóa rời khỏi đồng sắt; gươm thần hóa rời khỏi đao binh!

Nhà vua khấn kết thúc, Lê Lai ngay tắp lự lấy quân cho tới cửa ngõ trại giặc khiêu chiến. Giặc cậy quân mạnh xông tấn công. Lê Lai cưỡi ngựa, phi nhập thân thích trận giặc, phát biểu rằng:

- Ta đấy là ngôi nhà Lam Sơn!

Giặc bèn xúm lại vây, bắt lấy đưa về nhập trở nên, xử vị hình trị rất rất ác, rời khỏi hẳn ngoài các tội thông thường thực hiện.

Sách Việt sử chi án chép[sửa | sửa mã nguồn]

• Sách Việt sử chi án (Ngô Thì Sĩ, 1775)^[4]

Bình Định Vương đại đập quân Minh ở Mang Thôi. Trước Vương cất binh ở Lam Sơn, thế quân kém cỏi và không nhiều, người Minh lùng bắt mãi, bèn mưu đồ nằm trong tướng tá tá rằng: Ai rất có thể lấy thân thích rời khỏi thay cho tao, khiến cho tao lên đường ẩn náu, cất giấu tông tích nhưng mà mang lại quân nghỉ ngơi, nhằm mưu đồ thiết bị cử binh thứ tự sau.

Lê Lai xin xỏ lấy thân thích nhận lấy việc ấy, Vương lễ khấn trời nói:

"Lê Lai lấy thân thích thay cho chúa, nếu như trong tương lai ko lưu giữ cho tới công, nguyện hoàng cung hóa trở nên rừng núi, bảo ấn hóa trở nên đồng, thần mò mẫm hóa trở nên dao cùn"

Lê Lai ngay tắp lự tự động xưng là Tỉnh Bình Định Vương, khiêu chiến với quân Minh rồi bị tiêu diệt. Đâu cũng tương truyền là Tỉnh Bình Định Vương bị tiêu diệt rồi, người Minh cũng tin yêu là thiệt, ko chú ý.

Sách Đại Việt thông sử, phần Liệt truyện chép[sửa | sửa mã nguồn]

• Theo sách Đại Việt thông sử, Liệt truyện đệ tam, phần ghi chép về Lê Lai:

Năm Mậu Tuất 1418, khi vua mới mẻ dựng cờ khởi nghĩa, tướng tá không nhiều, quân thiếu thốn, bị tướng tá ngôi nhà Minh vây tấn công ở Mường Một, vua chạy bay về đóng góp ở Trịnh Cao, điểm hẻo lánh, ko dân ở, tướng tá Minh phân chia quân ngăn những khu vực xung yếu, tình thế rất rất cung cấp bách, ngôi nhà vua căn vặn những tướng:

Ai dám thay đổi áo thay cho tao lấy quân rời khỏi tấn công giặc, xưng thương hiệu của tao, học theo như Kỷ Tín đời Hán, nhằm tao rất có thể cất giấu giờ, nghỉ ngơi binh, tụ họp tướng tá sĩ, mưu đồ tính cuộc nổi dậy về sau ?.

Các tướng tá đều không người nào dám tận hưởng ứng. Riêng Lê Lai vùng dậy nói: Tôi xin xỏ lên đường. Sau này lấy được nước thì suy nghĩ cho tới công huân của tôi, tạo nên con cái con cháu muôn thuở được nhờ ơn nước, này đó là nguyện vọng của tôi.

Nhà vua rất rất bi cảm. Ông nói: Bây giờ nguy nan thế này, nếu như ngồi lưu giữ mảnh đất nền gian nguy, vua tôi đều bị chi khử, tiếp tục kiêng dè ăn hại, nếu như theo gót kế tiếp này, hoạ chăng rất có thể bay được. Kẻ trung thần bị tiêu diệt vì như thế nước này với tiếc gì. Nhà vua vái trời nhưng mà khấn rằng:

Lê Lai với công thay đổi áo, trong tương lai tôi và con cái con cháu tôi, nằm trong con cái con cháu tướng tá tao công thần, còn nếu không lưu giữ cho tới công huân ấy, thì xin xỏ mang lại hoàng cung trở thành rừng núi, ấn báu member đồng, gươm thần biền trở thành con cái dao cùn.

Ông bèn dẫn nhì con cái voi và 500 quân kéo trực tiếp cho tới trại giặc khiêu chiến. Giặc dốc không còn quân rời khỏi tấn công, ông cưỡi ngựa chất lượng, xông trực tiếp nhập thân thích trận hô lên:Chúa Lam Sơn đó là tao đây, rồi tấn công bị tiêu diệt được thật nhiều quân giặc. Khi tiếp tục kiệt mức độ, ông bị địch bắt, xử rất rất hình. Sau ê giặc lùi quân về trở nên Tây Đô, việc chống bị bọn chúng mới mẻ sơ hở, tao một vừa hai phải với thời cơ, nghỉ ngơi binh nuôi chứa chấp nhuệ khí, nhằm rất có thể trăm trận trăm thắng và lấy được thiên hạ.^[5]

Xem thêm: ai là người hiểu bạn nhất

Sách Đại Việt thông sử, phần Đế Kỷ Đệ nhất chép[sửa | sửa mã nguồn]

• Theo sách Đại Việt thông sử, phần Đế kỷ Đệ nhất ^[6] thời điểm cuối tháng một năm 1418^[7], Thái Tổ Cao Hoàng bị thua thiệt trận ở Mường Một, chạy bay về Trịnh Cao, quân Minh xua đuổi theo gót vây chặt những lối xung yếu. Trong tình thế nguy hiểm cung cấp, Thái Tổ họp những tướng tá lại hỏi:

Nay thế trận gian nan, với ai dám thực hiện như Kỷ Tín đời Hán, thân thích đem hoàng bào nhưng mà mất mát thay cho trẫm không?^[8]

Các tướng tá đều ngồi yên lặng không người nào dám thưa. Lê Lai vùng dậy phát biểu rằng: "Thần ni nguyện được tử trận thay cho mang lại ngôi nhà công. Ví như trong tương lai giành được giang tô thì xin xỏ suy nghĩ cho tới công huân của thần, tạo nên con cái con cháu muôn thuở được nhờ quốc ân, được vậy thần bị tiêu diệt cũng nhắm đôi mắt."

Thái Tổ rất rất bi cảm. Lê Lai lại nói: "Tình hình nguy hiểm khổn, nếu như ngồi bo bo, quân thần công cộng mạng, bao công sức của con người phía trên hãy còn gì. Nếu theo gót kế tiếp này, hoạ chăng rất có thể bay được. Kẻ trung thần bị tiêu diệt vì như thế nước này với tiếc gì?"

Thái Tổ lại vái trời khấn rằng:

"Lê Lai với công thay đổi áo, nếu như trong tương lai Phục hồi nghiệp xưa, còn nếu không lưu giữ cho tới công huân ấy, thì xin xỏ mang lại hoàng cung trở thành rừng núi, ấn triện trở thành viên đồng, gươm thần trở thành dao cùn."

Lê Lai vâng mệnh đem 2 voi và 500 quân mang ra trại quân Minh khiêu chiến. Quân Minh sụp rời khỏi tấn công. Lê Lai cổ động ngựa xông trực tiếp nhập thân thích trận hô to:

"Ta là ngôi nhà Lam Sơn đây!"

Quân Minh tưởng là Thái Tổ nên xúm lại tấn công kịch liệt. Lê Lai nuốm binh sử dụng kế tiếp nuốm chân giặc khoảng chừng 500 tiến công quân Minh kịch liệt tuy nhiên lại thất bại, bị quân Minh bắt và lấy hành quyết. Hôm ấy là ngày 29 tháng bốn (theo âm lịch).^[6]

Cái chết[sửa | sửa mã nguồn]

Lê Lai bị tiêu diệt rồi, Lê Lợi ngầm sai người mò mẫm di thể đưa về Lam Sơn mai táng. Năm Thuận Thiên loại nhất (1428), phong Lê Lai là Công thần hạng nhất, tặng là Suy trung Đồng đức Hiệp mưu đồ Báo chủ yếu Lũng Nhai công thần, hàm Thiếu úy, thụy là Toàn Nghĩa.^[9]

Tháng 12 năm 1429, vua Lê Thái Tổ, sai Nguyễn Trãi ghi chép nhì bạn dạng tiếng thế ước trước và tiếng thề thốt lưu giữ công của Lê Lai, nhằm nhập hòm vàng. Lại gia phong thực hiện Thái úy^[9] Năm Thái Hòa loại nhất 1443, tặng thưởng tước đoạt Bình Chương quốc quân trọng sự, ban mang lại túi kim ngư, ấn vàng, tước đoạt Huyện Thượng Hầu.^[9] Năm 1470, niên hiệu Hồng Đức tặng tước đoạt Diên Phúc Hầu.^[9] Năm 1484 truy tặng tước đoạt Thái úy Phúc Quốc Công, sau gia phong Trung Túc Vương.^[9]

Lê Thái Tổ thất lạc ngày 22 mon 8 âm lịch, năm 1433, trước lúc thất lạc với nhắn lại đời sau cần thực hiện giỗ Lê Lai trước một ngày, tức là ngày 21 mon 8. Từ ê dân gian trá giữ lại câu: Hăm kiểu mẫu Lê Lai, hăm nhì Lê Lợi.

Theo sách Khâm quyết định Việt sử thông giám cương mục, Lê Lai được ban tước đoạt Vương và ban ruộng tế tự động, nhập năm 1672,đời vua Lê Gia Tông, triều đình với quyết sách hạn chế lộc điền so với những công thần, tuy nhiên riêng rẽ số ruộng cung cấp mang lại con cái con cháu Lê Lai nhằm tế tự động thì vẫn được không thay đổi, ban mang lại 100 khuôn mẫu. Đến năm 1761, triều đình lại biểu dương tấm lòng trung trinh tiết của ông.^[10]

Gia đình[sửa | sửa mã nguồn]

Cả mái ấm gia đình Lê Lai đều bị tiêu diệt vì như thế việc nước. Anh ông là Lê Lạn tử trận Lúc nhập cuộc tấn công ải Khả Lưu năm 1425, được phong tặng Hiệp Quận Công, hàm Thái phó.

Lê Lai với tía đàn ông, đều được Lê Lợi nuôi như con cái đẻ:

• Lê Lư, tử trận Lúc vây trở nên Nghệ An năm 1425. Năm 1428 Tặng hàm Thiếu úy, cho tới đời vua Lê Thánh tông tặng tước đoạt Kiến tiết hầu, về sau gia tặng Kiến quận công.
• Lê Lộ, nhập trận tấn công năm 1421 ở ải Kình Lộng tiếp tục dẫn phụ binh vượt mặt Trần Trí, thăng là Tả trung quân tổng đốc chư quân sự chiến lược. Năm 1424 theo gót Lê Lợi tấn công châu Trà Lân, đập quân Phương Chính và Sư Hựu, thăng thực hiện Thái bảo. Tháng 10 năm 1424 ông trúng thương hiệu nhưng mà bị tiêu diệt. Năm 1428, Lê Lợi tặng Thái úy. Đến đời vua Lê Thánh Tông tặng là Chiêu Công hầu, sau gia tặng Chiêu quận công.
• Lê Lâm, theo gót Lê Lợi lập được không ít công huân, năm 1428 được phong thực hiện Thứ thủ quân Thiết đột, là 1 trong trong mỗi người được gọi là Lũng nhai công thần, phong là Trung Lượng đại phu, Câu kiềm vệ tướng tá quân, tước đoạt Thượng trí tự động Suy trung đồng đức Hiệp mưu đồ bảo chủ yếu công thần. Năm 1430, Lê Lâm thực hiện tiền phong lên đường tấn công Ai Lao, xua đuổi giặc bị trúng chông độc tử trận, tặng thực hiện Thiếu úy. Lê Lâm sinh con cái là Lê Niệm thực hiện trọng quan tiền triều đình, gia phong thực hiện Trung quốc công, ban thương hiệu thụy là Uy Vũ.^[11]

Những vấn đề về những Lê Lai khác[sửa | sửa mã nguồn]

Theo sách Võ tướng tá Thanh Hoá nhập lịch sử hào hùng dân tộc, sử sách, văn bia còn nhằm lại một số trong những nghi ngại vấn về những anh hùng không giống cũng mang tên Lê Lai sinh sống nằm trong thời khởi nghĩa Lam Sơn.

Sách Lam Sơn thực lục tục biên nêu tình huống Nguyễn Thận người Mục Sơn (Thọ Xuân, Thanh Hoa) là công thần khởi nghĩa Lam Sơn, được thay đổi thanh lịch bọn họ Lê và thương hiệu Lai. Sách với nhắc đến một Lê Lai liều mạng bản thân cứu vãn chúa bị tử trận và tiếp sau đó anh hùng Nguyễn Thận này vẫn nối tiếp hoạt động và sinh hoạt. Như vậy đấy là nhì người không giống nhau.

Văn bia ở Quỳnh Lưu (Nghệ An) cũng nhắc đến một công thần không giống của Lê Lợi cũng mang tên là Lê Lai.

Trong Đại Việt sử ký toàn thư phần bạn dạng kỷ, quyển số 10, trang 27b chỉ thấy chép: "Ngày 13 mon một năm Đinh Mùi (1427) giết mổ Tư mã Lê Lai, tịch biên gia tài vì như thế Lai cậy với chiến công nên phát biểu năng coi thường mạn". Nên với fake thuyết rằng, Lê Lai như mong muốn sinh sống sót sau thời điểm cứu vãn chúa, nối tiếp nhập cuộc kháng chiến và bị chủ yếu Lê Lợi rời khỏi mệnh lệnh giết mổ về trong tương lai. Tuy nhiên trong những sách ghi chép về khởi nghĩa Lam Sơn chỉ mất sách này chép việc Lê Lai bị Lê Lợi giết mổ và sách này cũng ko chép việc Lê Lai liều mạng bản thân cứu vãn chúa.

Nhận định[sửa | sửa mã nguồn]

Các sử quan tiền thời ngôi nhà Nguyễn tiếp tục mang lại rằng:Vua ngôi nhà Lê tiếp tục có tài năng như vua ngôi nhà Hán là Cao Tổ, tôi ngôi nhà Lê lại cũng trung liệt như tôi ngôi nhà Hán là Kỷ Tín: ngàn năm bất hủ.^[12]

Các công trình xây dựng gắn kèm với thương hiệu tuổi hạc Lê Lai[sửa | sửa mã nguồn]

Phố Lê Lai[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là đường phố nhỏ nằm trong phường Lý Thái Tổ, bên trên trung tâm quận Hoàn Kiếm, thủ đô hà nội, nước Việt Nam, lâu năm 420m, kéo kể từ phố Đinh Tiên Hoàng cho tới phố Trần Quang Khải.

Phố được chia thành nhì đoạn. Đoạn kể từ Đinh Tiên Hoàng cho tới khu vực giao phó hạn chế Lý Thái Tổ - Ngô Quyền là đàng một chiều (theo phía Đinh Tiên Hoàng sang), đối xứng chiều với phố Lê Thạch tuy vậy song qua quýt rừng hoa Lý Thái Tổ. Phần ê là đàng hai phía.

Phố được xây bên trên nền khu đất của nhì thôn cũ là Vọng Hà và Hậu Bi nằm trong nhì tổng Tả Túc và Hữu Túc, đều nằm trong thị trấn Thọ Xương. Phố với kể từ thời Pháp nằm trong, được phân rời khỏi thực hiện nhì phố là Rue Dominé (đoạn kể từ Đinh Tiên Hoàng cho tới khu vực giao phó hạn chế Lý Thái Tổ - Ngô Quyền) và Rue Bonhour (đoạn kể từ đàng Trần Quang Khải cho tới khu vực giao phó hạn chế Lý Thái Tổ - Ngô Quyền). Sau năm 1945, nhì phố này được gộp thực hiện một và được gọi là là Lê Lai.

Tên ông được đặt điều mang lại nhiều con phố bên trên từng nước Việt Nam như đàng Lê Lai ở phường Ga Thành, Q1, thành phố Hồ Chí Minh Hồ Chí Minh; đàng Lê Lai, thành phố Hồ Chí Minh Thành Phố Đà Nẵng, Hải Phòng Đất Cảng.

Tại thị trấn Ngọc Lặc quê nhà ông, trước đó với Phố Lê Lai (nay là Đường Phố Cống, thị xã Ngọc Lặc).

Xem thêm: jane doe là ai

Năm 2019, tỉnh Thanh Hóa đưa ra quyết định gọi là Đại lộ Lê Lai mang lại con phố rộng lớn mới mẻ há nối kể từ đàng Sài Gòn nhập trung tâm hành chủ yếu mới mẻ của thị trấn Ngọc Lặc.

Đền thờ Lê Lai[sửa | sửa mã nguồn]

Đền thờ Lê Lai (dân khu vực gọi là thông thường Tép) nằm trong địa phận buôn bản Tép (Thôn Thành Sơn), xã Kiên Thọ, Ngọc Lặc, Thanh Hóa, cơ hội Khu di tích lịch sử Lam Kinh 5 km về phía Tây, được việt nam thừa nhận là di tích lịch sử vương quốc. Hàng năm nhập những ngày mùng 8 mon Giêng và 21/8 âm lịch khu vực đều há hội, rước kiệu và thắp nhang bên trên Đền thờ Trung Túc Vương Lê Lai (hay thường hay gọi là Đền Tép). Năm 2013, phần chủ yếu năng lượng điện đã trở nên cháy. Hiện hiện nay đã được phục dựng.^[13].

Tên trường[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1999, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Thanh Hóa rời khỏi đưa ra quyết định xây dựng Trường trung học phổ thông Lê Lai bên trên chủ yếu quê nhà ông ở xã Kiên Thọ, thị trấn Ngọc Lặc, Thanh Hóa.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Lê Lợi
• Lê Niệm

Sách dùng để làm ghi chép bài[sửa | sửa mã nguồn]

• Đại Việt Sử ký Toàn thư
• Đại Việt Thông sử, Nhà xuất bạn dạng văn hóa truyền thống vấn đề, 2007.
• Võ tướng tá Thanh Hóa nhập lịch sử hào hùng dân tộc
• Việt sử chi án (Ngô Thì Sĩ)
• Lam Sơn thực lục
• Khâm quyết định việt sử thông giám cương mục, Nhà xuất bạn dạng dạy dỗ thủ đô hà nội, 1998.

Trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Bàn thêm thắt về thắc mắc ai giết mổ Lê Lai
• Ai giết mổ Lê Lai?
• Lê Lợi và Lê Lai
• Nghe bàn chuyện Lê Lai