Tiết độ sứ

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Bạn đang xem: ai là người xưng tiết độ sứ năm 905

Tiết chừng sứ (節度使) ban sơ là chức võ quan tiền làm chủ quân sự chiến lược một phiên trấn sở hữu xuất xứ nhập thời mái ấm Đường, Trung Quốc khoảng chừng năm 710-711 nhằm mục đích ứng phó với những côn trùng rình rập đe dọa kể từ phía bên ngoài. Dần dần dần theo gót dòng sản phẩm thời hạn, Tiết chừng sứ kiêm cai quản hành chủ yếu, tài chủ yếu địa hạt và sau cùng phát triển thành lãnh chúa phụ thân truyền con cái nối.

Tại Trung Quốc[sửa | sửa mã nguồn]

Đầu thời Đường, ở biên cương và những điểm xung yếu sắp xếp Đô đốc lo ngại quân chủ yếu một trong những châu nhưng tại vì mái ấm Đường tiến hành phủ binh chế, quân team phân nghiền, lại phụ thuộc nhập TW nên Đô đốc sở hữu không nhiều quyền lực tối cao, ko thể ứng phó hiệu suất cao những cuộc tiến công của nước ngoài bang ngày 1 thông thường xuyên rộng lớn.

Khoảng năm 710-711, Đường Duệ Tông khi ê nhằm ứng phó với những cuộc tiến công của quân Thổ Phồn đang được chỉ định Đô đốc Lương Châu là Hạ Bạt Diên Tự thực hiện Hà Tây tiết chừng sứ làm chủ quân sự chiến lược của vùng Hà Tây. Những năm niên hiệu Khai Nguyên và Thiên chỉ bảo, Đường Huyền Tông chỉ định 10 tiết chừng sứ và cho những vùng dọc biên giới: Thích Tây, Bắc Đình, Sóc Phương, Phạm Dương, Hà Tây, HĐ Hà Đông, Lũng Hữu, Bình Lô, Kiến Nam, Lĩnh Nam. Mỗi tiết chừng sứ thời điểm hiện nay cai quản phân tử phạm vị rất rộng lớn, rất có thể cho tới hàng trăm châu tuy vậy chỉ cai quản quân sự chiến lược. Lúc này, chính sách phủ binh bị huỷ bỏ, triều đình tiến hành mộ binh chế nên quyền lực tối cao tiết chừng sứ rất rộng lớn, sở hữu quyền tuyển chọn quân, chỉ định nằm trong hạ, sở hữu quyền thu thuế nhằm lưu giữ quân team. Ban đầu, chỉ mất những vùng biên viễn mới nhất sở hữu Tiết chừng sứ; tuy nhiên sau loàn An Sử, triều đình lo ngại lo ngại tàn binh An-Sử nổi dậy quay về và cũng nhằm ban thưởng cho tới tướng soái sở hữu công, an trí những mặt hàng tướng mạo hiện nay vẫn còn đấy bắt nhập tay nhiều quân lính thì vô kể vùng trong nước cũng chỉ định Tiết chừng sứ. Các tiết chừng sứ thời điểm hiện nay chính thức thông thường kiêm luôn luôn những chức Quan sát sứ (sau là Thái phóng sứ), Phòng ngự sứ, Đoàn luyện sứ, xưng là Lưu hậu bắt không còn việc làm hành chủ yếu, tài chủ yếu, chỉ định quan tiền chức nhập điểm làm chủ, thường xuyên quyền ở địa hạt, triều đình bất lực. điều đặc biệt, 4 trấn sau là 3 trấn ở Hà Bắc kể từ thời Đường Túc Tông đang không phục tòng triều đình. Đến niên hiệu Nguyên Hoà thời Đường Hiến Tông toàn cõi đang được sở hữu cho tới 48 tiết chừng sứ thống trị 48 phiên trấn.

Cuối thời Đường, con số tiết chừng sứ đang được lên tới mức khoảng chừng 50, phụ thân truyền con cái nối, tiết chừng sứ mọi nơi đều phải sở hữu và chỉ từ vài ba châu xung xung quanh đế đô là ko chỉ định tiết chừng sứ, phạm vi quản lý và vận hành của tiết chừng sứ thu hẹp hơn trước đây, chỉ từ vài ba châu cho tới rộng lớn 10 châu, được gọi những phiên trấn với tên thường gọi là "quân" hoặc "đạo"; những phiên trấn trọn vẹn song lập tạo nên triều đình hữu danh vô thực và sau cùng triều Đường bị lật sụp vày 1 tiết chừng sứ mạnh mẽ là Chu Ôn.

Sang thời Tống, bên trên Tống, Liêu, Kim chức tiết chừng sứ còn tồn bên trên tuy vậy chỉ từ là phục vụ danh dự thông thường ban cho tới member hoàng phái. Đến thời Nguyên thì chức tiết chừng sứ ko xuất hiện nay nữa.

Tại Việt Nam[sửa | sửa mã nguồn]

Thời Bắc thuộc[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 717, mái ấm Đường chỉ định Tiết chừng sứ Lĩnh Nam, quản lý và vận hành quân sự chiến lược của 5 đô hộ phủ của Lĩnh Nam đạo bao hàm cả miền Bắc nước ta nhập ê, thủ phủ đóng góp bên trên Quảng Châu Trung Quốc.

Xem thêm: tai game ai la trieu phu mien phi

Năm 866, theo gót thỉnh cầu của Cao Biền, Đường Ý Tông thăng An Nam đô hộ phủ trở nên Tĩnh Hải quân ("quân" là đơn vị chức năng hành chủ yếu nội nằm trong được coi trọng rộng lớn đô hộ phủ, rất có thể chỉ định Tiết chừng sứ, từng quân bao gồm vài ba châu cho tới rộng lớn chục châu) và Cao Biền được chỉ định thực hiện Tiết chừng sứ trước tiên.

Sử ghi lại thương hiệu những Tiết chừng sứ người Trung Quốc bên trên Tĩnh Hải quân (chức danh vừa đủ là Tĩnh Hải quân Tiết chừng sứ) như sau (danh sách ko lênh láng đủ)^[1]:

Cao Biền (864 - 868), kể từ 866 là Tiết chừng sứ.
Cao Tầm (868 - 878), con cháu Cao Biền.
Tăng Cổn (878 - 880)
Cao Mậu Khanh (882 - 883)
Tạ Triệu (884-?)
An Hữu Quyền (897-900)
Chu Toàn Dục (900-905)
Độc Cô Tổn (905)

Thời Tự chủ[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 905, bọn họ Khúc dấy nghiệp, rồi cho tới Dương Đình Nghệ giành được tổ chức chính quyền nối tiếp xưng là tiết chừng sứ, với hàm ý hàng đầu 1 trấn của Trung Quốc bên trên danh nghĩa, cho dù bên trên thực tiễn Tĩnh Hải quân bởi người Việt tự động làm chủ.

Các Tiết chừng sứ Tĩnh Hải quân người Việt là:

Khúc Thừa Dụ (905-907)
Khúc Hạo (907-917)
Khúc Thừa Mỹ (917-930)
Dương Đình Nghệ (931-937)
Kiều Công Tiễn (937-938)

Sau trận Bạch Đằng, 938, Ngô Quyền xưng vương vãi. Từ phía trên, chức Tiết chừng sứ là chỉ những viên quan tiền sở hữu trách nhiệm quản lý và vận hành những lộ phủ vùng biên cương. Sử liệu về mái ấm Trần sở hữu kể Tuệ Trung Thượng Sĩ từng thực hiện Tiết chừng sứ phủ Thái Bình; Hưng Nhượng vương vãi Trần Quốc Tảng được vua Trần Nhân Tông phong thực hiện Tiết chừng sứ sau kháng chiến chống Mông Cổ thắng lợi (1288). Thời Hồ, một trong số phục vụ của mô tả tướng mạo quốc Hồ Nguyên Trừng là Vân Truân Trấn Kiêm Quy Hóa Trấn Gia Hưng đẳng Trấn Chư quân sự chiến lược Tiết Độ đại sứ. Không còn thấy ghi nhận về phục vụ này kể từ thời Lê trở lên đường.

Xem thêm: jane doe là ai