Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia
Vương quốc Vandals và Alans Bạn đang xem: ai là người chinh phục vương quốc vandal và alan |
|||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên phiên bản ngữ
| |||||||||||||
435 AD–534 AD | |||||||||||||
Đồng xu đem hình Huneric (477-484) | |||||||||||||
![]() Lãnh thổ Vandal nhập thời gian hoàng kim k. 476 | |||||||||||||
Tổng quan | |||||||||||||
Thủ đô | Hippo Regius 435–439 [1] Carthage 439[2]–534[3] | ||||||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Latin (spoken by elite and clergy) Vulgar Latin and African Romance (spoken by common people) Tiếng Vandal (Cao cấp) Tiếng Punic (Dân thường) Tiếng Numidian (Nông thôn) Tiếng Hy Lạp (dân chúng) | ||||||||||||
Tôn giáo chính | Arianism (cấp cao) Công giáo Nicene sau đó Công giáo Chalcedon | ||||||||||||
Chính trị | |||||||||||||
Chính phủ | Chế phỏng quân chủ | ||||||||||||
Vua xứ Vandal | |||||||||||||
• 435–477 | Genseric | ||||||||||||
• 477–484 | Huneric | ||||||||||||
• 484-496 | Gunthamund | ||||||||||||
• 496-523 | Thrasamund | ||||||||||||
• 523-530 | Hilderic | ||||||||||||
• 530–534 | Gelimer | ||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||
• Người Vandal được trao vùng Mauretania và Numidia | 435 AD | ||||||||||||
• Bị lúc lắc vị Đế quốc Đông La Mã | 534 AD | ||||||||||||
| |||||||||||||
Hiện ni là một trong những phần của | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Vương quốc Vandal (tiếng Latinh: Regnum Vandalum) hoặc Vương quốc Vandal và Alan (tiếng Latinh: Regnum Vandalorum et Alanorum) là một trong những quốc gia được xây dựng vị người Vandal bên dưới thời vua Gaiseric ở Bắc Phi and the Địa Trung Hải từ thời điểm năm 435 cho tới năm 534. Vương quốc được xây dựng kể từ những trở nên thị được ấn định cư vị người Vandal bên trên những chống bên trên Numidia và Mauretania và không ngừng mở rộng từng vùng Bắc Phi tiếp sau đó là vùng Địa Trung Hải. Vương quốc bị xâm lúc lắc vị Đế quốc Đông La Mã vị nhà vua Justinian I.
Vương quốc ở Bắc Phi[sửa | sửa mã nguồn]
Thành lập[sửa | sửa mã nguồn]
Người Vandal đang được theo dõi vị vua mới nhất của mình, Genseric (cũng được nghe biết là Geiseric) vượt lên trước hải dương cho tới châu Phi nhập năm 429.[4] Mặc mặc dù con số của mình là ko rõ ràng và đang được ở trong tầm tranh biện của một số trong những ngôi nhà sử học tập, tuy nhiên dựa vào sự xác định của Procopius, thì người Vandal và Alan có tầm khoảng 80000 Khi chúng ta dịch rời cho tới Bắc Phi,[5] Peter Heather dự tính rằng chúng ta rất có thể thể hiện mặt trận một đội nhóm quân khoảng chừng 15.000-20.000 người[6]. Theo Procopius, người Vandal cho tới châu Phi theo dõi đòi hỏi của Bonifacius, người bắt quyền lãnh đạo quân sự chiến lược ở chống này.[7] Tuy nhiên, và đã được lời khuyên rằng người Vandal thiên cư sang trọng châu Phi nhằm mò mẫm tìm kiếm điểm ấn định cư an toàn; chúng ta đã trở nên tiến công vị một đội nhóm quân La Mã nhập năm 422 và dường như không thành công xuất sắc trong các việc thỏa thuận một hiệp ước với chúng ta. Tiếp tục tiến bộ quân về phía tấp nập dọc từ bờ hải dương, người Vandal đang được vây hãm TP. Hồ Chí Minh Hippo Regius nhập năm 430.[4] Tại bên phía trong, thánh Augustine và những linh mục của ông lại đang tiếp tục nguyện cầu một sự giải vây mang đến TP. Hồ Chí Minh nhằm bay ngoài những kẻ xâm lăng, vì thế chúng ta trọn vẹn hiểu ra rằng sự thất thủ của TP. Hồ Chí Minh tiếp tục báo hiệu sự cải đạo hoặc chết choc mang đến nhiều tín đồ gia dụng Kitô giáo La Mã. Ngày 28 mon 8 năm 430, tía mon sau thời điểm chính thức cuộc vây hãm, Thánh Augustine (lúc này đang được 75 tuổi)qua đời,[8] có lẽ rằng vì thế đói hoặc căng thẳng mệt mỏi, và vì thế những cánh đồng tiểu mạch phía bên ngoài TP. Hồ Chí Minh đang được nhập biểu hiện bị bỏ phí và ko được thu hoạch. Sau 14 mon bao vây, TP. Hồ Chí Minh ở đầu cuối cũng thất thủ.
Hòa bình và đã được lập lại Một trong những người La Mã và người Vandal nhập năm 435 trải qua một hiệp ước được cho phép người Vandal trấn áp chống ven bờ biển của Numidia. Geiseric tiếp sau đó đang được đánh tan hiệp ước nhập năm 439 Khi ông xâm lúc lắc tỉnh châu Phi của La Mã và tổ chức bao vây Carthage [9] Thành phố này đã trở nên lúc lắc tuy nhiên ko cần phải có giao đấu, người Vandal tiến bộ nhập TP. Hồ Chí Minh trong lúc đa số người dân đang được theo dõi dõi những cuộc đua bên trên ngôi trường đua ngựa. Genseric phát triển thành nó trở nên kinh thành của ông, và tự động phong bản thân là vua của những người Vandal và Alan. Tiếp tục đoạt được Sicilia, Sardegna, Corse và quần hòn đảo Balearic, ông đang được thi công quốc gia của tớ trở nên một vương quốc hùng cường.
Xem thêm: nguyên thủ quốc gia việt nam 2022 là ai
Khi người Vandal tập kích Sicilia nhập năm 440, đế quốc Tây La Mã thời điểm hiện tại đang được nên bận tâm với trận đánh giành giật ở Gaul và ko thể phản công lại. Theodosius II, nhà vua của Đế quốc Đông La Mã, tiếp sau đó cử một đội nhóm quân viễn chỉnh nhằm ứng phó với những người Vandals nhập năm 441, song nó chỉ tiến bộ xa xăm đến tới Sicilia. Đế quốc Tây La Mã bên dưới thời Valentinian III đã ký kết kết một hiệp ước độc lập với những người Vandal nhập năm 442[10] Theo hiệp ước này, người Vandals sẽ có được Byzacena, Tripolitania, 1 phần của Numidia, và xác nhận sự trấn áp của mình so với hành tỉnh châu Phi.[11]
Cướp phá huỷ trở nên Roma[sửa | sửa mã nguồn]
Trong 35 năm tiếp theo cho tới, với cùng một hạm group hùng hậu, Genseric đang được cướp phá huỷ bờ hải dương của Đế quốc Tây và Đông La Mã. Tuy nhiên, sau thời điểm vua người Hung là Attila bị tiêu diệt, người La Mã đang được rất có thể xoay sang trọng ứng phó với những người Vandals, Khi chúng ta đang được sở hữu một số trong những vùng khu đất phong phú nhất của Đế quốc La Mã xưa.
Để buộc người Vandals nên thần phục đế quốc, Valentinianus III đang được hứa thơm đàn bà của ông với đàn ông của Genseric. Tuy nhiên, trước lúc hiệp ước này rất có thể được triển khai, chủ yếu trị một đợt tiếp nhữa lại đóng góp 1 phần cần thiết trong số sai lầm không mong muốn ngớ ngẩn của La Mã. Petronius Maximus, một kẻ cướp ngôi, đang được giết thịt bị tiêu diệt Valentinianus III, nhập một nỗ lực nhằm trấn áp đế chế. Những nỗ lực nước ngoài phú thân thiết nhị phe đã trở nên đánh tan, và nhập năm 455 với cùng một lá thư của Hoàng hậu Licinia Eudoxia, cầu van nài đàn ông của Genseric cho tới giải cứu vớt bà, người Vandal đang được xâm chiếm trở nên Roma, cùng theo với Hoàng hậu Licinia Eudoxia và nhị người đàn bà Eudocia và Placidia.
Nhà chép biên niên sử Prosper xứ Aquitaine[12] sở hữu ghi nhận độc nhất nhập thế kỷ 5 rằng vào trong ngày 2 mon 6 năm 455, Giáo hoàng Lêô I đang được tiếp đón Genseric và thỉnh cầu ông tao ko nhen phá huỷ TP. Hồ Chí Minh và tạo ra chết người mang đến dân chúng, và hãy vừa lòng với của tớ cướp được. Người tao hoài nghi về sự tác động của Giáo hoàng cứu vớt vắng vẻ cả trở nên Roma. Người Vandals tách trở nên với vô số chiến lợi phẩm. Eudoxia và đàn bà bà là Eudocia được mang lại Bắc Phi.[11]
Sự củng cố[sửa | sửa mã nguồn]
Như là một trong những thành phẩm của hành vi cướp phá huỷ trở nên Rome và tổ chức những hoạt động và sinh hoạt hải tặc ở Địa Trung Hải, đế chế La Mã đang được triệu tập nhập việc xài khử quốc gia Vandal. Cả nhị nửa phía Tây (năm 460) và Đông (468) của đế chế đều đang được phái hạm group tiến bộ tấn công người Vandal. Người Vandal đang được tấn công thu được hạm group Tây La mã, và phá huỷ diệt toàn cỗ hạm group Đông La Mã trải qua việc dùng thuyền lửa[10] Tiếp sau cuộc tiến công này, Vandals đang được nỗ lực xâm lăng nhập Peloponnese, tuy nhiên chúng ta đã trở nên tấn công nhảy quay về vị người Maniot bên trên Kenipolis với tổn thất áp lực.[13] Để trả thù hằn, người Vandal bắt 500 con cái tin tưởng ở Zakynthos,chặt chúng ta rời khỏi trở nên từng miếng và ném những miếng bại xuống hải dương bên trên đàng trở lại Carthage [13] Trong trong năm 470, người La Mã đang được kể từ quăng quật quyết sách tổ chức trận đánh ngăn chặn người Vandal của mình. Vị tướng mạo phía Tây là Ricimer đang được đạt được một hiệp ước với những người Vandal,[10] và nhập năm 476 Genseric đang được rất có thể đã ký kết kết một nền "hòa bình vĩnh viễn" với Constantinopolis. Từ năm 477 trở chuồn, người Vandal đang được phát hành chi phí đúc riêng rẽ của mình.
Mặc mặc dù người Vandal đang được tấn công tháo lui được những cuộc tiến công kể từ những người dân La Mã và thiết lập quyền cại trị bên trên những quần đảo ở phía tây Địa Trung Hải, chúng ta dường như không thành công xuất sắc lắm trong số cuộc xung đột với những người Berber. Nằm về phía phái mạnh của quốc gia Vandal, người Berber đang được nhị chuyến giành được những thành công cần thiết trước người Vandals nhập quy trình tiến độ trong năm 496-530.[10]
Chính sách tôn giáo[sửa | sửa mã nguồn]
Sự khác lạ Một trong những người Vandal theo dõi giáo phái Arian và những thần dân tin tưởng thuyết Ba Ngôi của mình (bao bao gồm khắp cơ thể Công giáo và những người dân ly giáo) là nguyên vẹn nhân phát sinh biểu hiện căng thẳng mệt mỏi ở vương quốc châu Phi của mình. Các giám mục Công giáo đã trở nên lưu hành hạ hoặc bị giết thịt vị Genseric và giáo dân đã trở nên nghiêm cấm thờ phụng và thông thường xuyên bị tịch thâu gia tài của họ[14] Ông tao đang được chở che mang đến những thần dân Công giáo của tớ Khi quan hệ của ông tao với La Mã và Constantinopolis trở thành thân thiết thiện, như nhập quy trình tiến độ năm 454-57, Khi xã hội Công giáo bên trên Carthage, thời điểm hiện tại đang được nhập biểu hiện không tồn tại người hàng đầu, đang được bầu Deogratias thực hiện giám mục. Huneric, người kế tiếp vị Genseric, đang được phát hành sắc mệnh lệnh ngăn chặn người Công giáo nhập năm 483 và 484 nhập một nỗ lực nhằm ngăn ngừa chúng ta và phát triển thành giáo phái Arian trở nên tôn giáo chủ yếu ở Bắc Phi [15] Nói công cộng đa số những vị vua Vandal, trừ Hilderic, đều bức kinh khủng những tín đồ gia dụng Kitô giáo tin tưởng thuyết Ba Ngôi ở một cường độ nhiều hoặc không nhiều, nghiêm cấm sự cải đạo cho tất cả những người Vandal, lưu hành hạ những giám mục và thưa công cộng tạo ra trở ngại mang đến cuộc sống đời thường của những tín đồ gia dụng Ba Ngôi.
Suy tàn[sửa | sửa mã nguồn]
Theo như "Từ điển Công giáo" (Catholic Encyclopedia) năm 1913: "Genseric, một trong mỗi anh hùng quyền lực tối cao nhất của "thời đại di trú", bị tiêu diệt ngày 25 mon một năm 477, ở tuổi tác thượng lâu chừng 88. Theo luật kế tiếp vị tuy nhiên ông tao phát hành, member phái mạnh lớn số 1 nhập Hoàng gia tiếp tục kế tiếp ngôi. Do bại, ông tao được kế tiếp tục vị con cái là Huneric (477–484), người ban sơ độ lượng Công giáo, tự kinh khủng uy Constantinopolis, tuy nhiên sau năm 482 thì chính thức bách kinh khủng Mani giáo và Công giáo."[16]
Gunthamund (484–496), em chúng ta và là kẻ kế tiếp tục của Hunneric, ngôi nhà trương giảng hòa với những người Công giáo nội địa và một đợt tiếp nhữa ngừng bách kinh khủng. Cạnh ngoài, sức khỏe của Vandal đang được giảm sút sau thời điểm Genseric mất mặt, và Gunthamund mất quá nhiều phần khu đất rộng lớn ở Sicilia về phần mình người Ostrogoth và nên phản kháng với áp lực đè nén ngày 1 tăng thêm kể từ người Moor phiên bản địa.
"Từ điển Công giáo" năm 1913 ghi nhận: "Trong Khi Thrasamund (496–523), tự sự cuồng tín của tớ, chán ghét người Công giáo, ông ưng ý với những vụ bách kinh khủng ko sụp đổ máu".[16]
Sụp đổ[sửa | sửa mã nguồn]

Hilderic (523-530) là vị vua Vandal độ lượng nhất so với Giáo hội Công giáo. Ông được cho phép tự tại tôn giáo; và bởi vậy những hội nghị tôn giáo của đạo Thiên chúa một đợt tiếp nhữa lại được tổ chức triển khai bên trên Bắc Phi. Tuy nhiên, ông lại không nhiều quan hoài cho tới cuộc chiến tranh, và phú nó cho 1 member nhập mái ấm gia đình, Hoamer. Khi Hoamer nhận một thất bại trước người Moor, phe Arian nhập tôn thất đang được tổ chức một cuộc nổi loàn, và Gelimer, người đồng đội chúng ta của ông (530-533) đang trở thành vua. Hilderic, Hoamer và người thân trong gia đình của mình đã trở nên ném nhập tù. Hilderic bị lật sụp đổ và bị giết thịt bị tiêu diệt nhập năm 533.[17]
Hoàng đế Đông La Mã là Justinian I ngay lập tức ngay tắp lự tuyên tía cuộc chiến tranh, với bên trên danh tức là tuyên tía phục sinh lại ngôi vua Vandal mang đến Hilderic. Trong Khi một đội nhóm quân viễn chinh đang được bên trên đàng cho tới, 1 phần rộng lớn của quân group Vandal và thủy quân của mình được lãnh đạo vị Tzazo, em của Gelimer, cho tới Sardegna nhằm ứng phó với cuộc nổi loàn. Kết trái khoáy là, quân group của Đế quốc Đông La Mã bên dưới sự lãnh đạo vị Belisarius đang được rất có thể đổ xô lên bờ tuy nhiên ko bắt gặp nên sự kháng cự này và cơ hội trở nên Carthage khoảng chừng 10 dặm (16 km). Gelimer nhanh gọn tụ hội một đội nhóm quân,[18] và đang được phú chiến với Belisarius nhập trận Ad Decimum; Người Vandal gần như là đang được giành thành công cuộc chiến này cho tới Khi người em trai của Gelimer, Ammatas và con cháu trai của ông Gibamund bị bị tiêu diệt trận. Gelimer tiếp sau đó hoảng loàn và quăng quật trốn. Belisarius nhanh gọn lúc lắc lấy Carthage trong lúc những người dân Vandal sinh sống sót nối tiếp pk.[19]
Ngày 15 mon 12, năm 533, Gelimer và Belisarius đụng chạm phỏng một đợt tiếp nhữa bên trên trận Tricamarum, cơ hội Carthage khoảng chừng đôi mươi dặm (32 km). Một đợt tiếp nhữa, người Vandal đang được pk mạnh mẽ tuy nhiên bị vỡ lẽ, chuyến này là lúc người em trai Tzazo của Gelimer tử trận. Belisarius nhanh gọn tiến bộ cho tới Hippo, TP. Hồ Chí Minh loại nhị của Vương quốc Vandal, và nhập năm 534, Gelimer đầu mặt hàng đoàn quân thành công Đông La Mã, ghi lại sự kết đôn đốc của Vương quốc Vandal.
Bắc Phi (bao bao gồm miền bắc nước ta Tunisia và phía tấp nập Algeria nhập thời kỳ của những người Vandal) đang trở thành một tỉnh La Mã thêm 1 đợt tiếp nhữa, và kể từ bại người Vandals đã trở nên trục xuất. Hầu không còn người Vandal đã đi vào Saldae (mà thời nay được gọi là Béjaïa ở vùng khu đất Kabyl,phía bắc Algeria), điểm chúng ta thống nhất với những người Berber. Một số không giống đã trở nên xung nhập quân group đáp ứng triều đình hoặc quăng quật trốn cho tới nhị quốc gia Goth (vương quốc Ostrogoth và quốc gia Visigoth), một số trong những phụ nữ giới Vandal kết duyên với bộ đội Byzantine ấn định cư ở phía bắc Algeria và Tunisia. Các binh sỹ Vandal xuất sắc ưu tú nhất được tổ chức triển khai trở nên năm trung đoàn kỵ binh, được gọi là Vandali Iustiniani, và đóng góp quân bên trên biên cương với Ba Tư.
Xem thêm: tô đình khánh là ai
Các vị vua Vandal[sửa | sửa mã nguồn]
- Wisimar (m. năm 335)
- Godigisel (năm 359–406)
- Gunderic (năm 407–428)
- Genseric (năm 428–477)
- Huneric (477–484)
- Gunthamund (484–496)
- Thrasamund (496–523)
- Hilderic (523–530)
- Gelimer (530–534)
Ngôn ngữ[sửa | sửa mã nguồn]
Rất không nhiều vấn đề được biết về ngữ điệu của những người Vandal, chỉ hiểu được nó là một trong những nhánh của ngữ điệu Đông German. Người Goth chỉ nhằm lại đàng sau độc nhất một mối cung cấp ngữ liệu về loại ngữ điệu Đông Đức này: một phiên bản dịch thế kỷ loại tư của những sách Phúc Âm[20] Tất cả những người dân Vandal tuy nhiên những ngôi nhà sử học tập văn minh nghe biết đang được nói theo một cách khác giờ đồng hồ Latin, tuy nhiên cũng vẫn chính là ngữ điệu đầu tiên của tổ chức chính quyền Vandal (hầu không còn những quan tiền chức nhường nhịn như thể người dân phiên bản địa châu Phi / la Mã)[21]. Mức phỏng biết nắm vững ghi chép nhập toàn cầu cổ xưa thì hầu hết ko chắc chắn rằng lắm.
Di sản[sửa | sửa mã nguồn]
Từ khoảng chừng năm 1540, vua Thụy Điển xưng thực hiện Suecorum, Gothorum et Vandalorum Rex ("Vua của Suecii (Swede), Goth (Geat) và Vandal (Wend)").[22] Vào năm 1973, Carl XVI Gustaf đang được kể từ quăng quật thương hiệu này và giờ trên đây ông chỉ xưng bản thân là Quốc vương vãi Thụy Điển.
Thuật ngữ văn minh vandalism (dịch là "tính hoặc hủy hoại những dự án công trình văn hóa") khởi đầu từ "danh tiếng" của những người Vandal như là một trong những rợ tộc đang được tiến công và cướp phá huỷ trở nên Roma nhập năm 455. Có lẽ tính phá hủy của những người Vandal ko hề cao hơn nữa những kẻ xâm phạm không giống nhập thời cổ xưa, tuy nhiên những người sáng tác sở hữu tư tưởng yêu mến Roma thông thường quy mang đến chúng ta cái tội phá huỷ diệt Roma. Tỷ dụ, thi sĩ Anh Quốc theo dõi trào lưu Khai sáng sủa là John Dryden đang được viết: Till Goths, and Vandals, a rude Northern race, / Did all the matchless Monuments deface, ý thưa dân Goth và dân Vandal là những rợ tộc phương Bắc với mức độ phá huỷ diệt cái dự án công trình rộng lớn tuy nhiên ko gì sánh vị.[23] Thuật ngữ vandalisme được Giám mục Henri Grégoire trở nên Blois đưa ra nhập năm 1794 nhằm mô tả vụ hủy hoại những dự án công trình văn hóa truyền thống sau cuộc Cách mạng Pháp. Thuật ngữ này nhanh gọn được vận dụng bên trên từng châu Âu. Sự tạo hình thuật ngữ mới mẻ này nhập vai trò cần thiết trong các việc tô hồng mang đến coi nhận về người Vandal kể từ thời Hậu Cổ đại, phổ cập hóa phát minh trước đó rằng chúng ta là một trong những group người man rợ ưa thích tàn phá huỷ. Người Vandal và những "man tộc" không giống kể từ lâu đã trở nên những người sáng tác và sử gia quy mang đến cái tội phát sinh sự sụp sụp đổ của Đế quốc La Mã.[24]
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- Notes
- ^ Andrew Merrills and Richard Miles, The Vandals, (Blackwell Publishing, 2007), 60.
- ^ An Empire of Cities, Penelope M. Allison, The Cambridge Illustrated History of the Roman World, ed. Greg Woolf, (Cambridge University Press, 2001), 223
- ^ Andrew Merrills and Richard Miles, The Vandals, 3.
- ^ a b Collins 2000, tr. 124
- ^ Procopius Wars 3.5.18–19 in Heather 2005, tr. 512
- ^ Heather 2005, tr. 197–198
- ^ Procopius Wars 3.5.23–24 in Collins 2004, tr. 124
- ^ Newadvent.org
- ^ Collins 2004, tr. 124–125
- ^ a b c d Collins 2000, tr. 125
- ^ a b Cameron 2000, tr. 553
- ^ Prosper's tài khoản of the sự kiện was followed by his continuator in the sixth century, Victor of Tunnuna, a great admirer of Leo quite willing to lớn adjust a date or bend a point (Steven Muhlberger, "Prosper's Epitoma Chronicon: was there an edition of 443?" Classical Philology 81.3 (July 1986), pp 240-244).
- ^ a b Greenhalgh & Eliopoulos 1985, tr. 21
- ^ Collins 2004, tr. 125–126
- ^ Cameron 2000, tr. 555
- ^ a b Catholic Encyclopedia 1913, "Vandals".
- ^ Bury 1923, tr. 131
- ^ Collins 2004, tr. 126
- ^ Bury 1923, tr. 133–135
- ^ Mallory & Adams 1997, tr. 217, 301
- ^ Wickham 2009, tr. 77
- ^ Merrills & Miles 2010, tr. 9
- ^ Dryden, John, "To Sir Godfrey Kneller", 1694. Dryden also wrote of Renaissance Italy "reviving from the trance/Of Vandal, Goth and Monkish ignorance. ("To the Earl of Roscommon", 1680).
- ^ Merrills & Miles 2010, tr. 9–10
Liên kết[sửa | sửa mã nguồn]
- Kingdom of the Vandals - location map Lưu trữ 2007-12-03 bên trên Wayback Machine
Bình luận